Dierentuinen verdienen geld aan bezoekers. Het geld wordt uiteraard besteed aan het onderhouden van de tuinen, maar de directie heeft een economisch belang. Daarnaast claimen dierentuinen een educatief belang te hebben. Daar valt iets op af te dingen. Want wat moet een bezoeker leren? Wordt hij meer betrokken bij het lot van haar soortgenoten door het zien van het dier? Of komt hij op het idee om zelf ook huisdieren te gaan houden als de kinderen enthousiast roepen dat zij ook van dieren houden en een apart soort hond willen.
Dierentuinen fokken met hun dieren en wisselen onderling uit. Naast het instandhouden van de soort levert de aanblik van de schattige jonge dieren weer meer bezoek op. Bij het begin van de winter wordt soms een deel van de overpopulatie weer gedood en deels gevoerd aan de roofdieren.
Is dit een win-win-situatie of leert de bezoeker alleen maar dat een dier geëxploiteerd mag worden en opgesloten. Dieren die zich vervelen slapen veel. Het zijn soms net mensen. Die overeenkomst zal aan de ene kant sympathie opwekken en aan de andere kant onverschilligheid. Mensen moeten ook een groot deel van de dag binnen blijven om de kost te verdienen.
Dierentuinen die hun dieren een meer natuurlijke leefomgeving willen bieden, hebben veel oppervlakte nodig en proberen de dieren in beweging te houden om voedsel te zoeken. Dat maakt de kans dat de bezoeker het dier goed kan bekijken kleiner, maar kan ook het bezoek aan een dierentuin spannender maken: “zullen we wel leeuwen goed kunnen zien”.
De ruimte van dieren in dierentuinen wordt dus steeds groter en in de vrije natuur steeds kleiner.
Het leefgebied van bijvoorbeeld Oerang Oetangs in Indonesië wordt bedreigd door houtkap en bosbranden. Is hun vrijheid dan belangrijker dan het risico dat de soort uitsterft?
Waarom de ene soort wel redden en de andere niet? Omdat Oerang Oetangs zoveel op mensen lijken? Je kunt dit discriminatie noemen, je kunt ook redeneren dat het de menselijke vrijheid is om geld te steken in het redden van dieren die ze zelf willen kiezen.
Wanneer de dieren later weer uitgezet zouden kunnen worden in vrijheid in een natuurlijke omgeving dan kost dat veel geld. Uitzetten is niet simpelweg een dier vervoeren naar de plek van vrijlaten. Het punt is dat het dier gewend is aan mensen en deze gewenning kan betekenen dat het in vrijheid weer mensen gaat opzoeken omdat het daar voedsel verwacht. Onverwacht en ongewild bezoek van dieren kan mensen hinderen. Vandaar dat een natuurlijke angst en afstand houden van dieren ten opzichte van mensen tijd kan kosten om het dier weer aan te leren. Ook het zelf zoeken van voedsel moet het dier weer leren. Dat gedrag weer aan te leren kost tijd en moeite en daarmee geld.
Belangrijk is dat de ene keuze niet ten koste gaat van de andere. Het feit dat een diersoort kan overleven in een dierentuin zou niet de rechtvaardiging mogen zijn om het leefgebied van die soort en van anderen zodanig te verkleinen of aan te tasten dat er geen overleving of ruimte om vrij te leven meer mogelijk is.
Op mijn