Inleiding tot de artikelen op dit blog

Niemand heeft de waarheid in pacht

Vaak (niet altijd) hebben twee mensen -die met elkaar van mening verschillen- allebei gelijk.

Het soms kan moeilijk zijn om te zien dat twee mensen tegelijk gelijk kunnen hebben. Een voorbeeld van een situatie waarin dit het geval kan zijn, is wanneer er verschillende perspectieven zijn op een bepaalde gebeurtenis. Bijvoorbeeld, als er een ongeluk gebeurt, kunnen getuigen verschillende verhalen vertellen over wat er is gebeurd, afhankelijk van hun gezichtspunt en perceptie. In zo’n situatie kan het moeilijk zijn om te bepalen wie er gelijk heeft, omdat beide verhalen waar kunnen zijn vanuit hun eigen perspectief.

Een ander voorbeeld is wanneer er verschillende manieren zijn om een probleem op te lossen. Bijvoorbeeld, als je een puzzel oplost, zijn er vaak meerdere manieren om de puzzel op te lossen. Elke oplossing kan geldig zijn en het is moeilijk om te zeggen welke oplossing de “juiste” is.

Ten slotte kan het ook voorkomen dat mensen verschillende waarden en overtuigingen hebben die hen ertoe brengen om dezelfde situatie anders te bekijken. Bijvoorbeeld, als twee mensen naar een kunstwerk kijken, kunnen ze verschillende meningen hebben over wat het kunstwerk betekent of hoe goed het is. Beide meningen kunnen geldig zijn vanuit hun eigen perspectief en het is moeilijk om te zeggen welke mening “juist” is.

Het is belangrijk om open te staan voor verschillende perspectieven en meningen en te erkennen dat er vaak meer dan één manier is om naar een situatie te kijken.

Wij mensen hebben de neiging om te projecteren en om bij de ander (h)erkenning en bevestiging te zoeken. We kunnen ook verbinding zoeken en verbinding maken vanuit de verwachting dat de ander iets heeft toe te voegen. Wie en-en denkt hoeft geen gelijk meer te halen en te krijgen. Een evenwicht wordt dan niet gezocht vanuit een angst om keuzes te maken, maar vanuit de kracht om te durven twijfelen over de juiste koers.

We zijn allemaal als de mensen uit de parabel van de blinden, die verslag doen van hun aftasten van een deel van de spreekwoordelijke "olifant in de kamer". We vormen een beperkt beeld van de werkelijkheid op basis van onze zintuiglijke waarnemingen en de projecties van onze verwachtingen. Dat is niet verkeerd, maar het kan wel leiden tot misvattingen.

En-en denken

Het is een illusie te menen dat de waarheid die wij ervaren ‘de waarheid’ is.
Op dit blog voorbeelden van situaties waarbij en-en denken en het gericht zijn op evenwicht en balans bevrijdend kan werken.

Voor een overzicht van de 40 artikelen op dit blog: de inhoud.
Zie ook de labels onder de Internetversie.

Sommige zaken vereisen balans om effectief te kunnen zijn

Concrete en abstracte voorbeelden van evenwicht

Wij mensen blijven in balans door tegelijkertijd onze linker helft en rechter helft aan te sturen. Er zijn heel veel voorbeelden van twee dingen tegelijk te doen en zo koers te houden. Maar wanneer we dit principe op abstracte onderwerpen toepassen dan vinden mensen dat lastig.
Bijvoorbeeld het begrip respect. Je zou respect kun zien als tegelijk iemands vrijheid in de gaten te houden als betrokken bij een ander zijn.
De voorbeelden hieronder illustreren hoe abstracte concepten zoals respect, ethiek, vrijheid, wederkerigheid en geluk een balans vereisen tussen verschillende aspecten om effectief te zijn.

Ethiek

Het balanceren van de behoeften en persoonlijke vrijheid van het individu en die van de gemeenschap.

Creativiteit

Het vinden van een balans tussen vrij denken en het respecteren van bestaande conventies en realiteitszin.

Leiderschap

Het combineren van assertiviteit en empathie in de omgang met anderen.

Geluk

Het streven naar persoonlijk geluk zonder anderen schade te berokkenen.

Integriteit

Het handhaven van persoonlijke principes terwijl men rekening houdt met de verwachtingen van anderen.

Communicatie

Het balanceren van assertiviteit bij het overwegen en geven van een reactie en luisteren om effectief te communiceren.

Innovatie

Het integreren van bestaande kennis en omzichtigheid bij het toetsen van de haalbaarheid van nieuwe ideeën om vooruitgang te boeken.

Samenwerking

Het vinden van een evenwicht tussen autonomie als individu en samenwerking bij het zoeken naar een gemeenschappelijk belang binnen een team.

Grenzen stellen

Het respecteren en aangeven van je eigen grenzen terwijl je open staat voor de behoeften van anderen om gehoord te worden en hun eigen gang te kunnen gaan.

Persoonlijke groei

Het streven naar zelfverbetering terwijl men tevreden is met wie men op dat moment is en is geworden.

Oefenen, oefenen, oefenen

Het bewust zijn van de effectiviteit van bovengenoemde inzichten moet als het ware elke dag opnieuw worden uitgevonden, ontdekt en getraind, net zolang totdat het vanzelf gaat en vrijwel ongemerkt zijn heilzame werk kan doen.
Met vallen en opstaan hebben we leren lopen en later konden we dansen. Of, voor dat liever doet: wandelen, fietsen, skiën en autorijden. Enzovoorts.
Kleine moeite, groot plezier.

Blik verruimen door het geheel te zien

Een dyade is een groep bestaande uit twee personen. Zij is de kleinst mogelijke sociologische eenheid waarbij sprake kan zijn van interactie. Extra interactie kan komen door een derde persoon, maar ook door abstracte begrippen als "beide tegelijk" of zelfs een negatie.
Tussen de drie personen van een triade zijn drie relaties mogelijk. Hoewel hier net als in de dyade sprake is van een beperkte groepscomplexiteit en een sterke sociale controle, kan een persoon deze groep niet meer volledig controleren. Hierdoor krijgt de groep een autonomie die de dyade niet heeft. Een voorbeeld is trias politica: de scheiding der machten in onze rechtstaat in wetgevend, uitvoerend en controlerend (rechtelijk). Zie ook drie-deling en drie-eenheid.

Dyades en triades worden door Neale Donald Walsch gebruikt voor het aanduiden van uitersten en hun balans.

Hij schrijft in zijn nieuwste boek “Storm voor de Stilte”: wanneer we triades zien, wanneer we zien mannen-vrouwen-beide, groot-klein-beide, boven-onder-beide, snel-langzaam-beide, goed-slecht-beide, enz., dan realiseren we ons dat terwijl een ding ofwel goed ofwel slecht lijkt te zijn, het in werkelijkheid beide is op hetzelfde moment, wat alles bij elkaar genomen een derde iets is.
Het gaat erom de dyade bij elkaar (heel) te zien, in plaats van als afzonderlijke elementen. Belangrijke triade voor Walsch is lichaam, geest en ziel.
In termen van de triade van lichaam, geest en ziel gelooft Walsch dat er een hogere macht is die onze ziel voedt en ons in staat stelt om onze hoogste potentie te bereiken. Deze macht kan worden ervaren door middel van spirituele praktijken zoals meditatie, gebed en contemplatie.

Apofatische benadering van God

Volgens Walsch is de manier waarop het leven werkt het mogelijk maken van de ervaring van God door het mogelijk maken van het 'apofatisch' scheppen van de illusie van ‘niet-God’, door het produceren van een contextueel veld waarbinnen Godheid volledig in relatieve termen gerealiseerd kan worden. Dat is een moeilijke zin, waarmee Walsch bedoelt dat God niet alleen liefde, maar allereerst vrijheid is. We zijn allen een, maar ook individuen.
Onze wereld van dualiteit wordt gecreëerd door de realiteit van een drie-enige God, zodat God zelf zichzelf in zijn ervaring kan kennen. God is mens geworden en alle mensen vormen een eenheid met God en alles wat leeft is een uitdrukking van God.

Volgens Walsch is een belangrijke triade voor het ervaren van God de combinatie van liefde, macht en wijsheid. Deze drie aspecten vormen samen de basis van goddelijke creatie. Liefde is de kracht die alles verbindt, macht is de energie die alles doet ontstaan en wijsheid is de intelligentie die alles doordringt en begeleidt. Wanneer deze drie aspecten in balans zijn, kunnen we ons diepere connectie met de Goddelijke ervaren en ons leven vanuit deze verbinding leiden.
Macht is bedoeld om te scheppen en te manifesteren wat we willen in ons leven en in de wereld om ons heen. Het gaat om het erkennen en gebruiken van onze eigen innerlijke kracht om onze realiteit te vormen en te creëren.

De overtuiging dat we een eenheid vormen met God maakte dat Walsch alleen met zichzelf in gesprek hoefde te gaan om de boeken Gesprekken met God te schrijven. In Storm voor de stilte. Gesprekken met de mensheid roept Walsch de lezer op om onze identiteit als deel van God te accepteren en te realiseren. Daarbij is contact maken met de ziel de snelste weg tot God. Walsch doet hiervoor suggesties, wat overigens niet betekent dat het contact met de ziel afdwingbaar zou zijn. Daarin is niets nieuws onder de zon.

Bernadette Roberts (1931-2007) schreef het boek De ervaring van het niet-zelf. In het boek beschrijft ze de ervaring van het niet-zelf als een diepgaande spirituele ervaring waarin het individuele zelf volledig wordt overstegen en er een bewustzijn van eenheid en non-dualiteit ontstaat. Het is een ervaring waarin het gevoel van een afzonderlijk zelf, een ego, volledig oplost en er alleen nog maar een bewustzijn van zijn overblijft. Walsch spreekt over “niet-God”. Beide auteurs lijken te streven naar een soort virtuele ruimte waarin ze zichzelf kunnen observeren en begrijpen. Walsh spreekt over "niet-God" op een apofatische manier, wat betekent dat hij God benadert door te zeggen wat God niet is, in plaats van wat God wel is. Op dezelfde manier lijkt Roberts te streven naar een soort "niet-zelf", waarin ze zichzelf kan observeren en begrijpen zonder te worden beperkt door egoïsme en zelfgerichtheid. Het idee van Walsh dat God via Jezus mens is geworden, lijkt een poging om de kloof tussen God en mens te overbruggen en ons te helpen onszelf te transformeren. Dit kan worden gezien als een manier om ons te helpen onze eigen spirituele reis te maken en onze eigen "niet-zelf" en “niet-God” te ontdekken en te ervaren. Dichterbij kunnen we niet komen en dat is genoeg want deze grens garandeert onze evenwaardigheid en vrijheid. 

Boeddha

In de leer van Annata (letterlijk: niet zelf) verklaarde Boeddha dat in geen van de vijf onderdelen waaruit een mens bestaat, er zoiets te vinden is als een absoluut zelf. Deze vijf onderdelen werden door Boeddha Khandhas genoemd en zijn de volgende. 

1. Vorm (Rupa): dit verwijst naar de fysieke aspecten van ons bestaan, zoals ons lichaam en de fysieke wereld om ons heen. 
2. Gevoelens (Vedana): dit zijn de gewaarwordingen die we ervaren in reactie op zintuiglijke stimuli, zoals aangenaam, onaangenaam of neutraal. 
3. Waarneming (Sanna): dit is het proces van het herkennen en interpreteren van zintuiglijke informatie, zoals het identificeren van een object dat we zien. 
4. Mentale formaties (Sankhara): dit verwijst naar de mentale processen die ons handelen, spreken en denken beïnvloeden, zoals onze emoties, gedachten en motivaties. 
5. Bewustzijn (Vijnana): dit is het bewustzijn of de perceptie van onze ervaringen en de wereld om ons heen.

Boeddha benadrukte dat niet alleen in ons ziel-geest-lichaam systeem er geen absoluut zelf te vinden is, maar dat er in de hele relatieve schepping – in het gehele veranderlijke Universum – geen onveranderlijk zelf te vinden is! Het is dus zaak om daar niet naar te (blijven) zoeken, maar te accepteren dat het Zelf veranderlijk is en is te ervaren in het geheel en daarmee in alles wat leeft.

Op basis van de laatste zin over de grens van de apofatische benadering beveel ik niet aan om het boek van Bernadette Roberts te gaan lezen.

Macht en onmacht, wie betaalt en wie verdient?

Terugkijkend op 2011 zijn er veel nieuwsitems over machtswisseling en de economische crisis. Er werd in veel landen geprotesteerd tegen machtsmisbruik. In eigen land was er de kwestie van seksueel misbruik van kinderen door de R.K.-clerus in de jaren na de 2e Wereldoorlog. Er waren voorbeelden van onderdrukking van mensen door establishment, van vrouwen door mannen, van dieren door (religieuze) mensen, van kinderen door ouderen. Kortom, velen die machtig zijn, misbruikten hun macht om perverse doelen te bereiken.
De mens wil zich veilig voelen en vrij zijn. Macht en geld lijken daarvoor behulpzaam.
Macht is doel. Geld is middel. Vrijheid is uitgangspunt, middel en doel. Machtig zijn en veel geld verdienen lijkt de manier om vrijheid te realiseren.
De wereld beweegt in twee richtingen tegelijk. Er is de globalisering, waarbij bedrijven en organisaties zich grootschaliger en internationaler oriënteren om economisch te groeien. Als tegenbeweging gaan individuen zich lokaler organiseren om het leven op een menselijke maat beheersbaar te houden. De vrije markt lijkt wel lagere prijzen op te leveren, maar is dit wel op een eerlijke manier gebeurd?
Wanneer economische groei stagneert dan lopen veel mensen het risico dat zij hun schulden niet meer kunnen afbetalen. Veel mensen hebben op de pof gekocht, maar hun financiële situatie is door de economische crisis verzwakt. Zij komen in een neerwaartse spiraal.
De media spelen daarbij hun eigen rol: zij kunnen mensen en bewegingen maken en breken. De uitbraak van ziekten kan een hele sector ruïneren. Had de grootschalige groentesector uit hebzucht zichzelf door zich te richten op export te kwetsbaar gemaakt of is het domme pech? Waren de media niet te snel met paniekerige berichten?
Zijn bankiers te vertrouwen, zijn banken de steun van overheden en de belastingbetaler wel waard? Er wordt voor vele miljarden aan steun toegezegd om de economie te redden, maar een transparante analyse van het probleem dat de crisis veroorzaakte is nog niet gegeven. Moet de burger / kiezer dit pikken? Zijn er mensen die profiteren van de crisis en die anderen zand in de ogen strooien om te verhinderen dat hun fraude zichtbaar wordt?
Economen lijken de crisis zelf niet te kunnen doorgronden; experts spreken elkaar tegen of geven slechts de halve waarheid. Ze beweren dat het om vertrouwen gaat, maar wie is er nog te vertrouwen?
Politici lijden aan het zelfde euvel: zij lijken meer te gaan voor het eigen belang op korte termijn dan het algemeen belang op lange termijn.
Het is voor iedereen zaak om zelf na te denken en niet te vertrouwen op externe krachten. Die lijken te zijn verworden tot gewetenloze commerciële belangengroepen.
Het individu staat na de ontzuiling opnieuw voor de keuze met wie zich te verbinden in nieuwe structuren. Ten opzichte van het verleden is veranderd dat er niet meer één waarheid bestaat, maar dat meerdere waarheden naast elkaar bestaan. Wie niet en-en kan denken en zich houdt aan evenwaardigheid, die wordt vroeg of laat doelwit van spot of verzet. Terecht.
Het gaat erom tegenstellingen te overstijgen en om een positief doel te schetsen op weg naar evenwicht en balans. Zo kan de crisis worden omgezet in een kans. Maar aansprekende leiders zijn nog niet opgestaan. Mogelijk zijn die uit de tijd.

De ruimte tussen en-en en noch dit, noch dat

Positieve en negatieve metafysica

Wie het wezenlijke van iets ongrijpbaars of metafysisch wil uitdrukken kan dit het beste te doen door duidelijk te maken dat er zowel sprake is van twee waarheden tegelijk als dat noch de ene ogenschijnlijke waarheid noch de andere waarheid van toepassing is.
Op deze wijze wordt als het ware de ruimte geschapen om het transcendente (wezenlijke, metafysische, idee, etc.) uit de verf te laten komen.
Eckhart Tolle verwoordt het mooi in deze video.

Op Wikipedia wordt dit fenomeen met dit voorbeeld uitgelegd. In Brhadaranyaka Upanishad wordt Yajnavalkya ondervraagd door zijn studenten om God te beschrijven. Hij zegt "het Goddelijke is dit niet en het is niet dat" (neti, neti). Zo is het Goddelijke niet echt, zoals wij zelf reëel zijn, noch is het onwerkelijk. Het goddelijke is niet woonachtig in de zin dat mensen leven, noch is hij dood. Het Goddelijke is geen mededogen zoals we gebruik maken van de term, noch is het onbarmhartig. En ga zo maar door. We kunnen God nooit echt definiëren in woorden. Alles wat we kunnen zeggen in feite is dat "Het is niet dit, maar ook, het is niet dat". Uiteindelijk is het de bedoeling dat de student de woorden overstijgt om de aard van het Goddelijke te begrijpen. Neti-neti is geen ontkenning. Integendeel, het is een bewering dat wanneer we proberen om vast te leggen in menselijke woorden wat het Goddelijke kan worden, we onvermijdelijk tekort schieten, want we zijn beperkt in het begrijpen, en woorden zijn beperkt om het transcendente uit te drukken. Eenzelfde redenering kun je doen voor de aard van je ware zelf of ware liefde. Let wel: dit is geen Godsbewijs of garantie dat ware liefde bestaat. Dat zal altijd een kwestie van geloven blijven. Het is een manier van omgaan met een paradoxaal gegeven. Hoe meer moeite je doet om het transcendente aan te tonen, des te meer blijft het verborgen. Vergelijk het met het pellen van een ui. Hoe meer je deze ontleedt, hoe minder er overblijft van de ui. De Madhyamaka geeft een logische analyse van uitspraken over 'de' werkelijkheid, en laat zien dat er geen metafysische uitspraken mogelijk zijn. Avijja, onwetendheid, bestaat uit het niet correct zien van deze grens van het weten, waardoor er gehechtheid ontstaat. Het juiste inzicht laat de leegte van alle verschijnselen zien. In de Griekse oudheid was men al op zoek naar het idee achter de vorm. Filosoof Plato gebruikte de weg van de hermeneutiek in de zin van trapsgewijze interpretatie: beginnen bij het laagste om zo langzaam op te bouwen richting het hoogste. Overigens is deze methode geen garantie dat een filosoof daadwerkelijk contact zal maken met de vormen. Zij bereidt de ziel alleen vóór op het contact. Maar er is een zekere x-factor die dan het contact werkelijk in gang zet en de anamnese (herinnering) tot leven brengt: een soort inspiratie, misschien wel iets goddelijks (bron Wikipedia). Het en-en denken komt op een productieve manier tot uitdrukking bij 'dialectiek', een term die gebruikt wordt voor het denken vanuit twee polen (de these en de antithese). De tegenstelling tussen these en antithese wordt opgeheven (letterlijk op een hoger plan gebracht) door de synthese.

Merk op dat in de benaderingen hierboven zowel sprake is van verdieping als van "op een hoger plan brengen". De methode is zowel "verbinden" als "open staan". De kunst is om beide manieren tot hun recht te laten komen.

De monnik als beoefenaar van paradoxen

Hein Stufkens (1947) is bekend als auteur van filosofisch-religieuze werken. In 2004 werd zijn boekje “Gelukkig zijn. De monnik als model” uitgegeven door Ankh-Hermes. In het boekje staan oefeningen in het leven met paradoxen. Volgens Stufkens denken wij in termen van uitsluiting, terwijl de wijsheidstradities denken in termen inclusiviteit: het is én het een én het ander. Hij roept op om zowel ons licht als onze schaduw te erkennen en te omarmen.
Op de weg van en naar je midden zijn goed en kwaad broeders van elkaar.
Zenmonniken zijn volgens Stufkens de meesters van de paradox. Ze beoefenen het doen-door-niet-doen, de wijsheid van niet-weten. Om de verlichting te bereiken mediteren ze urenlang zonder zich te richten op enig doel of zich te hechten aan enig resultaat.
In het boekje vier paradoxen.

1. De paradox van de afgescheidenheid en de verbondenheid, van het alleen-zijn en het tegelijk leven in allerlei vormen van gemeenschap.
2. De paradox van vrijheid en gehoorzaamheid, of van de liefde en de wet.
3. De paradox dat we pas vinden wat ons leven tot een feest maakt wanneer we leren los te laten en wanneer we nergens op uit zijn.
4. De paradox dat we moeten leren sterven om te leren leven.

Wanneer we de paradox toelaten worden we gaandeweg wijzer en minder eigenwijs. We verliezen de gehechtheid aan onze meningen en oordelen, we worden milder. We gaan zien dat tegenstrijdigheden naast elkaar kunnen bestaan.

Frédéric Lenoir schrijft in zijn boek Over geluk, een filosofische ontdekkingsreis het volgende. "De paradoxen van de taoïstische wijsheid zijn: een mens vindt zichzelf door zichzelf te vergeten, hij oefent invloed uit door af te zien van daden, hij komt tot wijsheid door weer kind te worden, hij wordt sterk door zijn zwakheden te accepteren, hij ontdekt de hemel door naar de aarde te kijken, en hij kan de dood rustig tegemoet zien door van het leven te houden".

En-en denken en fuzzy logic

Er is in onze maatschappij al tientallen jaren een ontwikkeling van het precies willen weten naar ongeveer willen weten. Met name op scholen is de instelling: je hoeft niet alles te weten, het is al goed dat je het antwoord op jouw vragen kunt vinden. Vooral door Internet kan iedereen gemakkelijk een vraag stellen en snel een antwoord vinden. De kunst blijft wel reëel te blijven oordelen of het gevonden antwoord betrouwbaar is of minder. Parallel aan deze ontwikkeling in ons grondhouding tegenover de waarheid is die ontwikkeling er in de techniek. Een veel gebruikt voorbeeld is de bediening van een wasmachine. Niemand weet precies wat de beste instelling van een wasprogramma is, maar iedereen zal genoegen nemen met een was die schoon genoeg uit de machine komt. We willen niet te lang hoeven nadenken over het programmeren van een wasmachine. De techniek van het ongeveer goed instellen van een wasmachine wordt fuzzy logic genoemd.
Fuzzy logic is een wiskundige techniek die een alternatief biedt voor binaire logica, waarbij de waarden gradueel kunnen zijn en er dus meer dan twee opties mogelijk zijn. Fuzzy logic is daarmee gerelateerd aan het "en-en" denken, omdat het rekening houdt met de nuance en complexiteit van de werkelijkheid.

Wikipedia zegt over fuzzy logic het volgende.
Fuzzy logic (soms vage logica of wollige logica genoemd) is een stroming binnen de logica. Zij kan gezien worden als een uitbreiding van Booleaanse (boolean) logica. Het principe uit de Booleaanse logica dat iets of waar of onwaar is, wordt losgelaten; het is dus een vorm van meerwaardige logica. In plaats daarvan worden er waarheidswaarden gebruikt tussen 0 (onwaar) en 1 (waar) in. Het discrete karakter van de traditionele logica wordt hiermee ook losgelaten, iets kan bijvoorbeeld voor 1/3 waar zijn. Of 'een beetje' waar. Het Engelse woord fuzzy betekent wazig, wollig.
Tot zover Wikipedia.

De hang naar gemak, die overduidelijk het westerse deel van mensheid kenmerkt, heeft te maken met de hoge eisen waarmee we in het dagelijkse leven te maken hebben. Het is wijs om te weten wanneer je perfectie moet vermijden. We willen thuis niet te veel tijd kwijt zijn met het huishouden. We kopen gemakkelijke huishoudelijke apparatuur en voorgesneden groenten. Vlees of vleesvervangers kosten weinig tijd om te bereiden en smaken ongeveer goed. Of het verantwoord is, laten we over aan het oordeel van de overheid, die we steeds minder middelen geven om tot een verantwoord oordeel te komen.

Ook de media worden (uit geldgebrek) gemakzuchtiger: in alle kranten is te lezen dat persberichten klakkeloos worden overgenomen. Wie controleert nog het waarheidsgehalte van berichten? Een positief gevolg van deze onverschilligheid is dat dat leraren het steeds meer als hun verantwoordelijkheid zien om kinderen een kritische grondhouding aan te leren tegenover wat ze te zien en te lezen krijgen.

Zelfs in het politieke besluit om de politie meer vrijheden te geven kun je die wens naar “ongeveer goed” zien. De politiek mag meer preventief fouilleren. Daarmee worden wapens uit handen genomen om misdrijven te begaan, maar er wordt een onzekerheid geïntroduceerd of de politiemensen die grotere vrijheid wel verantwoordelijk hanteren.
Die laatste woorden vormen de slogan van het nieuw te vormen kabinet van Rutte en Verhagen met Wilders als toeschouwer: “vrijheid en verantwoordelijkheid”.
Het is een teken des tijds dat we moeten switchen van of/of denken naar én/én denken. Het volk krijgt de bestuurders die het verdient. Blijkbaar zijn we er aan toe om de uitdaging een stap verder te nemen om zowel onze vrijheden waard te zijn als onze verantwoordelijkheid te nemen.

Of is het oude wijn in nieuwe zakken? De spanning tussen vrijheid en verantwoordelijkheid is zo oud als de menselijke beschaving. Blijkbaar moeten we dat wiel telkens opnieuw uitvinden.

Waar gaat het weblog over?

Het gaat op deze websites niet om het zoeken naar compromissen, nuances of polarisatie, maar om een dialoog, gericht op integratie of overstijgen van tegenstellingen.
Wie zich ingraaft in een tegenstelling draagt niet bij aan een oplossing.
Het gaat om de erkenning dat beide kampen een element van de waarheid bevatten en dat deze constatering niet hoeft te betekenen dat er (blijvend) een patstelling is ontstaan. Dat is te lui, te passief en te weinig creatief.
Het gaat verder dan de filosoof Hegel, die het zocht in het overstijgen en opheffen van tegenstellingen via these en antithese naar synthese, zonder recht te doen aan de oorspronkelijke kernen van de tegenstellingen.
We gaan op zoek naar oplossingen die recht doen aan beide kanten en die door hun integratie van de tegenstellingen een nieuw element toevoegen. Nuances en compromissen volgen vanzelf.

Veel in dit weblog te beschrijven situaties zullen als tegenstelling een sociale versus een liberale component hebben.

Het meest sprekende voorbeeld is "respect". Velen hebben het woord voor in de mond, weinigen kunnen het treffend omschrijven.

Het toppunt van vrijheid wordt gezien als een ervaring van verbonden zijn met alle andere wezens en met alles wat bestaat. Het nastreven van een doel dat uitstijgt boven het persoonlijke belang is uiterst bevredigend.

Wikipedia schrijft bijvoorbeeld over de paradox van het "doen door niet te doen".
In hoofdstuk 37 van de Tao Te Ching staat bijvoorbeeld: "Tao is eeuwig niet doende en toch is er niets dat het niet doet". Met andere woorden, Tao doet niets en toch alles. De betekenis van niet doen is in deze zin veranderd. In de eerste betekenis wordt geduid op het niet gehecht zijn aan de resultaten van de actie die men onderneemt, en in de tweede betekenis wordt aangeduid dat men wel alles aanpakt wat men als taak of (levens)opdracht dient te volbrengen. Het 'doende zijnde niet doen' (wu wei wu). Men kan in deze paradoxen doordringen door de hele context, de filosofie of de cultuur waarin deze paradoxen geschreven zijn, te bestuderen.

Het pallet van voorbeelden in onze blogs levert hopelijk begrip en balans op.
Samen kan dit een stap omhoog zijn in bewustzijn.