De inschatting van de waarheid is persoonlijk.

Denk zelf en durf te twijfelen
Posts tonen met het label respect. Alle posts tonen
Posts tonen met het label respect. Alle posts tonen

Sommige zaken vereisen balans om effectief te kunnen zijn

Concrete en abstracte voorbeelden van evenwicht

Wij mensen blijven in balans door tegelijkertijd onze linker helft en rechter helft aan te sturen. Er zijn heel veel voorbeelden van twee dingen tegelijk te doen en zo koers te houden. Maar wanneer we dit principe op abstracte onderwerpen toepassen dan vinden mensen dat lastig.
Bijvoorbeeld het begrip respect. Je zou respect kun zien als tegelijk iemands vrijheid in de gaten te houden als betrokken bij een ander zijn.
De voorbeelden hieronder illustreren hoe abstracte concepten zoals respect, ethiek, vrijheid, wederkerigheid en geluk een balans vereisen tussen verschillende aspecten om effectief te zijn.

Ethiek

Het balanceren van de behoeften en persoonlijke vrijheid van het individu en die van de gemeenschap.

Creativiteit

Het vinden van een balans tussen vrij denken en het respecteren van bestaande conventies en realiteitszin.

Leiderschap

Het combineren van assertiviteit en empathie in de omgang met anderen.

Geluk

Het streven naar persoonlijk geluk zonder anderen schade te berokkenen.

Integriteit

Het handhaven van persoonlijke principes terwijl men rekening houdt met de verwachtingen van anderen.

Communicatie

Het balanceren van assertiviteit bij het overwegen en geven van een reactie en luisteren om effectief te communiceren.

Innovatie

Het integreren van bestaande kennis en omzichtigheid bij het toetsen van de haalbaarheid van nieuwe ideeën om vooruitgang te boeken.

Samenwerking

Het vinden van een evenwicht tussen autonomie als individu en samenwerking bij het zoeken naar een gemeenschappelijk belang binnen een team.

Grenzen stellen

Het respecteren en aangeven van je eigen grenzen terwijl je open staat voor de behoeften van anderen om gehoord te worden en hun eigen gang te kunnen gaan.

Persoonlijke groei

Het streven naar zelfverbetering terwijl men tevreden is met wie men op dat moment is en is geworden.

Oefenen, oefenen, oefenen

Het bewust zijn van de effectiviteit van bovengenoemde inzichten moet als het ware elke dag opnieuw worden uitgevonden, ontdekt en getraind, net zolang totdat het vanzelf gaat en vrijwel ongemerkt zijn heilzame werk kan doen.
Met vallen en opstaan hebben we leren lopen en later konden we dansen. Of, voor dat liever doet: wandelen, fietsen, skiën en autorijden. Enzovoorts.
Kleine moeite, groot plezier.


Word je gepest? Praat erover!

Effectief pestgedrag tegengaan

Sociaal wetenschapper Linda Duits schrijft in de Volkskrant van 10 november over pesten.
Voor een effectieve bestrijding van pesten moeten we het perspectief van kinderen en jongeren zelf gebruiken.

Concreet betekent dit dat opvoeders - docenten, sportcoaches, makers van lespakketten - moeten gaan praten met pesters. Waarom vonden zij het pesten geoorloofd? Wat gebeurde er precies? Waarom was juist deze persoon het doelwit? Dit betekent ook dat er een veilige omgeving gecreëerd moet worden waarin pesters dit durven te vertellen, zonder dat ze worden weggezet als opperschurk. Het betekent ook dat ouders zich ervan bewust moeten zijn dat hun kind zowel pestkop, meeloper als slachtoffer kan zijn en zich moeten realiseren dat die rollen wisselen. En het is belangrijk dat de resultaten van lespakketten met behulp van pedagogen duidelijk meetbaar worden zodat duidelijk wordt wat werkt en wat niet. Pesten is ingewikkeld. Pestkoppen en gepeste jongeren zijn niet te reduceren tot moedwillige slechteriken en onschuldige slachtoffers. En pesten is al helemaal niet te stoppen door simpelweg te retweeten hoe afschuwelijk het is als iemand zelfmoord pleegt.
Tot zover Duits.

Ex-pester Hans Vullers uit Eindhoven stuurde een ingezonden brief aan de Volkskrant naar aanleiding van de zelfmoord van Tim Ribberink. Volgens de ouders van Tim was pesten de aanleiding voor Tim om uit het leven te stappen. Verslaggever Bert Molenaar twijfelt eraan dat dit de enige reden was en probeerde dit te onderzoeken en stuitte op een muur van stilzwijgen in de woonplaats van Tim. Uiteindelijk blijkt de afscheidsbrief van Tim niet in die vorm te bestaan.

Terug naar Vullers. Hij schrijft het volgende.
Het is een soort sociale survival of the fittest. Je kunt gewoon niet iedereen die er bestaat even leuk vinden en evenveel respect geven. Ik ben het ermee eens dat wat er gebeurd is niet kan, maar het is nou eenmaal zo.
Ik heb zelf ook (mee)gepest en dat was eigenlijk heel raar. Ineens was een jongen uit ons groepje van vier met wie we altijd samen naar de middelbare school fietsten het zwarte schaap. Dat duurde een tijdje en werd stilletjes aan steeds naarder, totdat hij het blijkbaar tegen zijn ouders had gezegd en we met de vier jongens en enkele ouders samen zijn gaan zitten om het te bespreken. Daarna is het even snel als het opkwam ook weer verdwenen.
Vooral door die ervaring en door de wijsheid die met de jaren komt, zou ik als advies aan iedereen die zich gepest voelt willen geven: bespreek het. Dat is de snelste manier om ervan af te komen. Als je de pesters ermee confronteert, kunnen ze wel ontkennen, maar weten ze dat je gelijk hebt. Maar het zal helaas nooit helemaal verdwijnen. Er zullen altijd sulletjes en makkelijke slachtoffers zijn.
Tot zover een deel van de ingezonden brief.

De ouders van Tim waren volledig verrast door de zelfmoord van Tim omdat hij zijn verdriet niet met zijn ouders besprak. De bekentenis van Vullers maakt duidelijk dat er soms maar weinig goede redenen zitten in het overgaan van de grenzen van anderen. Kinderen doen het omdat het kan en niet wordt tegengegaan. Het stellen van grenzen vereist moed om niet bang te zijn de sympathie van anderen te verliezen. De mogelijke winst is respect. En helaas is respect in onze samenleving een thema dat we slecht onder woorden kunnen brengen omdat het oefening vergt. Respect is het spanningsveld tussen betrokken zijn en afstand houden. En de spanningsboog van dat spanningsveld zou eigenlijk onze tweede natuur moeten zijn. Je mag best niet van een ander houden, maar dan hoef je niet naar de andere kant door te slaan door die ander te gaan pesten. Door erover te praten, al is het maar in je hoofd, wordt de balans hersteld. Dit geldt ook voor het zwijgen van de mensen uit de omgeving van Tim Ribberink.

Meelopers, slachtoffergedrag en sympathisanten


Pauline Kleijer bespreekt in de Volkskrant de jeugdfilm Spijt.
“Pesten blijft onverminderd actueel, hoewel je inmiddels een heel filmfestival zou kunnen organiseren rond het thema. Ook het Amerikaanse drama Disconnect, dat deze week in première gaat, en de recente Mexicaanse speelfilm Después de Lucía behandelen het onderwerp. Daarnaast zijn er genoeg oudere voorbeelden, zoals Bully (2001) en Klass (2007), plus talloze films die op zijn minst zijdelings over pesten gaan.

Al die pestfilms volgen min of meer hetzelfde stramien: na aanhoudende pesterijen, waarbij niemand ingrijpt, neemt het slachtoffer - of iemand in diens omgeving - een desastreuze beslissing. Ook tonen de films hoe eenzaam en gruwelijk het schoolbestaan kan zijn, vol te vermijden situaties en plekken. Kleedkamers zijn een nachtmerrie, schoolkamp is de hel.

Dat geldt ook voor Jochem, de te dikke puber uit Spijt (zie video) die elke dag door drie pestkoppen uit zijn klas wordt vernederd. Spijt, naar een jeugdboek van Carry Slee uit 1996, biedt geen vernieuwende inzichten in pestgedrag, maar kiest wel een origineel perspectief: dat van de neutrale buitenstaander. In dit geval David, een jongen die zich het lot van Jochem wel aantrekt, maar niet goed weet hoe hij iets tegen het pesten kan doen”.

Gelijk hebben of gelijk krijgen: van polemiek naar dialoog

Allerlei vormen van interactie

Een discussie, afkomstig van het Latijnse woord dat uiteenslaan betekent, is een vorm van bespreking, zoals een gesprek of andere vorm van communicatie, tussen twee of meer partijen over een bepaald onderwerp, waarbij de partijen elkaar van een bepaald standpunt proberen te overtuigen. Met behulp van argumenten proberen de partijen elkaar te overtuigen om uiteindelijk tot een conclusie te komen waar alle partijen het mee eens zijn. Een partij kan dus zijn mening veranderen tijdens een discussie, en tevreden zijn met een alternatieve (tussen)oplossing, mits hier argumenten voor zijn gegeven.
Een debat, afkomstig van het Franse woord dat neerslaan betekent, is een discussievorm waarbij het de bedoeling is een stelling te verdedigen of juist te bestrijden. Kenmerkende elementen van het debat zijn: de stelling, het bestaan van een voor- en tegenstander van die stelling, een vooraf vastgesteld spreekregime (waarin zaken als spreekvolgorde, spreektijden en dergelijke worden vastgelegd) en een derde, beoogd onafhankelijke partij die beslist wie het betreffende debat gewonnen heeft.
Een polemiek, afkomstig van het Griekse woord dat oorlog voeren betekent, is een openlijk gevoerde pennenstrijd, die zich vaak afspeelt tussen vakgenoten.

Het zijn allemaal woorden die slaan op een onvriendelijke manier om gelijk te krijgen. Mooier zou een vorm zijn waarin vriendschappelijkheid, respect en goedheid een rol zou kunnen spelen. Die vorm kan een dialoog zijn.

Wat te doen en wat te laten in een dialoog


Een dialoog is een gesprek tussen twee of meer personen.
In het kleine en weinig kostende boekje Het oog kan zichzelf niet zien met als ondertitel "dialoog, de kunst van het samen denken" leggen Els ten Hengel en Jan Bommerez uit wat een dialoog is, wanneer je hem toepast en welke spelregels je in acht dient te nemen. Ze laten je zien dat je de dialoog kunt gebruiken om het potentieel van mensen, groepen en organisaties te exploreren en te benutten.
De juiste omstandigheden volgens hen om een dialoog te scheppen zijn de volgende.

Ga in een kring zitten.
Stel je oordeel uit.
Spreek reacties op anderen niet meteen uit.
Luister vooral.
Wees op je gemak met stilte.
Spreek vanuit je hart.
Wees verantwoordelijk voor het proces.
Je voert een dialoog om te leren.
Voel je niet meer of minder dan een ander.
Verlang niet naar een specifieke uitkomst.
Heb geduld met het proces.


Respect voel je aan en moet je leren

Balanceren tussen twee polen

12 november is de dag van respect.
Wie op Internet gaat kijken, vindt weinig wat duidelijk maakt wat de gedachte achter respect is. Dat is jammer, want het begrip respect hoeft niet zo lastig te zijn. Je gaat het pas zien als je het door hebt, zou Johan Cruijff zeggen.

Het begrip respect kan lastig zijn omdat je twee dingen tegelijk moet afwegen. Je moet de balans -van sociaal en liberaal zijn- zien en tegelijkertijd in stand houden. Kom je te dichtbij, bijvoorbeeld vanuit betrokkenheid dan geef je ander te weinig ruimte. Geef je de andere alle ruimte, dan neigt dat naar onverschilligheid of lafheid.
Het balanceren tussen de juiste afstand en betrokkenheid is respect. Het is als elastiek: het verbindt en er zit enige rek in. In tijden van virusinfecties: wat is de juiste afstand om op een gezonde manier met elkaar om te gaan?

Bert Stoop
linkeroog







 Kom je te dichtbij dan mis je het overzicht. Houdt je de juiste afstand aan dan zie je met wie je te maken hebt (de schrijver van dit blog).


Respect houdt altijd een zekere moeite doen in. Je hebt vanuit eigen belang de neiging om te handelen, maar om een of andere sociale reden houdt je jezelf in. Bijvoorbeeld, wanneer een bejaarde de weg oversteekt, probeer je niet rakelings te passeren. Je weet dat je daarmee die bejaarde bang maakt, omdat deze niet snel weg kan komen, wanneer hij/zij zich in gevaar voelt. Het je verplaatsen in de bejaarde is een vorm van betrokkenheid.

Hoe toon je respect?

Om respect het beste over te brengen, zijn er een paar dingen waar je rekening mee kunt houden.

  1. Luister actief naar wat de ander te zeggen heeft en toon oprechte interesse. Stel vragen om verduidelijking en probeer de boodschap van de ander te begrijpen.
  2. Probeer je in te leven in de gevoelens en gedachten van de ander en toon begrip voor zijn of haar perspectief. Dit kan helpen om een gevoel van verbondenheid te creëren en het respect tussen beide partijen te vergroten.
  3. Zorg ervoor dat je duidelijk en respectvol communiceert. Vermijd beledigende of denigrerende opmerkingen en probeer geen onnodige kwetsende taal te gebruiken.
  4. Respecteer de grenzen van de ander en vermijd het overschrijden van persoonlijke grenzen. Dit kan helpen om vertrouwen en respect te behouden in de relatie.
  5.  Laat in je gedrag zien dat je de ander respecteert en waardeert als persoon.

Door deze principes toe te passen in je communicatie en relaties, kun je respect op een effectieve manier overbrengen en behouden.

Hoe breng je respect over aan anderen?

Kinderen respect aanleren gaat het gemakkelijkst door hun gedragsregels aan te leren die simpel zijn en helpt een gevoel te krijgen bij het concept respect, zonder een theoretische verhandeling te houden.
Hoewel kinderen goed kunnen multitasken vinden ze het moeilijk om twee waarheden tegelijk te zien. Het is voor kinderen óf zwart óf wit en niet zwart-wit, maar "in de kleur van je hart", zoals Frank Boeijen zingt. En daarmee drukt hij uit dat woorden soms te kort schieten.

Beleefdheid is aangeleerd gedrag waarin je laat zien dat je rekening houdt met een ander.
Beleefdheid ligt heel dicht tegen respect aan. Daarom is het goed om kinderen beleefdheid aan te leren. Dat helpt hun gevoel voor wat respect is te ontwikkelen. Het kind leert dat je je houdt aan simpele gedragsregels: eerst toestemming vragen aan een volwassene voordat je iets te eten pakt en vervolgens dank-u-wel zeggen.

Politieagenten krijgen vaak te maken met gebrek aan respect door het publiek. Een agent heeft een onpopulaire functie om te begrenzen. Je hoort de agent als mens beleefd te bejegenen, omdat je daarmee jezelf en de agent de vrijheid geeft om zijn sociale functie uit te oefenen.

Een deel van wat respect is, voelen we van nature aan. Vooral wanneer we iets heel graag van een ander verlangen, wordt deze voorbewuste kennis opgeroepen. Bijvoorbeeld, wanneer een man verliefd is op een vrouw, is hij heel betrokken op haar. Wanneer hij dat heel gepassioneerd kenbaar maakt, maar tegelijk haar het gevoel geeft dat zij door toe te geven haar vrijheid of autonomie kwijt raakt, dan zal hij haar nooit kunnen verleiden. Ook in die vorm zal hij niet haar vertrouwen winnen omdat hij geen respect toont.

Wanneer je goed kijkt naar het wezen van respect, dan leer je zien dat het inschatten van de balans van het sociale en het liberale constant gevraagd wordt. En wanneer je je bewust wordt van wat je telkens hebt laten meewegen en ziet dat je telkens het sociale en het liberale tegelijk hebt meegewogen, dan gaat de inschatting steeds sneller en opvallend ongemerkt. En dan is respect vanzelfsprekend.

Vrij naar Esther Perel, vertaald naar duurzaam passionele relaties.
Twee mensen die respectvol met elkaar omgaan ervaren zowel verbinding als vrijheid. Het gaat hier om een paradox die je moet managen. De een heeft meer behoefte aan verbinding, de ander meer aan vrijheid. Maar de vrijheid, het los zijn van de ander is een essentiële voorwaarde voor de wens om betrokken te zijn. Dit is de dialectiek.

Waar gaat het weblog over?

Het gaat op deze websites niet om het zoeken naar compromissen, nuances of polarisatie, maar om een dialoog, gericht op integratie of overstijgen van tegenstellingen.
Wie zich ingraaft in een tegenstelling draagt niet bij aan een oplossing.
Het gaat om de erkenning dat beide kampen een element van de waarheid bevatten en dat deze constatering niet hoeft te betekenen dat er (blijvend) een patstelling is ontstaan. Dat is te lui, te passief en te weinig creatief.
Het gaat verder dan de filosoof Hegel, die het zocht in het overstijgen en opheffen van tegenstellingen via these en antithese naar synthese, zonder recht te doen aan de oorspronkelijke kernen van de tegenstellingen.
We gaan op zoek naar oplossingen die recht doen aan beide kanten en die door hun integratie van de tegenstellingen een nieuw element toevoegen. Nuances en compromissen volgen vanzelf.

Veel in dit weblog te beschrijven situaties zullen als tegenstelling een sociale versus een liberale component hebben.

Het meest sprekende voorbeeld is "respect". Velen hebben het woord voor in de mond, weinigen kunnen het treffend omschrijven.

Het toppunt van vrijheid wordt gezien als een ervaring van verbonden zijn met alle andere wezens en met alles wat bestaat. Het nastreven van een doel dat uitstijgt boven het persoonlijke belang is uiterst bevredigend.

Wikipedia schrijft bijvoorbeeld over de paradox van het "doen door niet te doen".
In hoofdstuk 37 van de Tao Te Ching staat bijvoorbeeld: "Tao is eeuwig niet doende en toch is er niets dat het niet doet". Met andere woorden, Tao doet niets en toch alles. De betekenis van niet doen is in deze zin veranderd. In de eerste betekenis wordt geduid op het niet gehecht zijn aan de resultaten van de actie die men onderneemt, en in de tweede betekenis wordt aangeduid dat men wel alles aanpakt wat men als taak of (levens)opdracht dient te volbrengen. Het 'doende zijnde niet doen' (wu wei wu). Men kan in deze paradoxen doordringen door de hele context, de filosofie of de cultuur waarin deze paradoxen geschreven zijn, te bestuderen.

Het pallet van voorbeelden in onze blogs levert hopelijk begrip en balans op.
Samen kan dit een stap omhoog zijn in bewustzijn.

Aanbevolen artikelen

Sommige zaken vereisen balans om effectief te kunnen zijn

Concrete en abstracte voorbeelden van evenwicht Wij mensen blijven in balans door tegelijkertijd onze linker helft en rechter helft aan te s...

Ongrijpbare thema's


Veel bijdragen gaan over ongrijpbare begrippen als waarheid, vrijheid en liefde. Door te accepteren dat meerdere gezichtspunten mogelijk zijn, kan voorkomen worden dat er ver- en geoordeeld wordt.

Leeswijzer

Zoals er ook vele wegen naar Rome zijn, bied ik meer ingangen naar mijn artikelen. Er is een overzicht van titels, van steekwoorden en er is een zoekmachine. De artikelen op mijn blog zijn geschreven vanuit een samenhangend geheel
Klik hier voor het overzicht van de laatste titels met telkens een paar inleidende zinnen of alle artikelen compleet van recent tot ouder.
Het vinden van artikelen gaat het gemakkelijkst via de labels, steekwoorden en onderwerpen op de internetversie.

Profiel en privacy

auteurOp mijn persoonlijke website geef ik aan hoe ik de privacy van de bezoekers van mijn sites in acht neem, mede in het kader van de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming).

Op mijn website bertstoop.nl geef ik aan hoe ik in het leven sta en wat de gedachte is achter veel van mijn artikelen. Via die site is ook contact mogelijk en is een overzicht te zien van mijn andere blogs en websites.

Terug naar het begin