Een gelukkig leven in evenwaardigheid en balans

Balans op alle niveaus

Ieder levend wezen zoekt voortdurend naar balans. In het begin van ons leven is die balans er nog niet, maar ontwikkelt zich langzaam. Een baby moet voldoende voeding krijgen om te groeien; een peuter wil rechtop kunnen lopen, met vallen en opstaan; kinderen zoeken uitdaging en ontspanning; pubers zoeken naar grenzen en zichzelf; volwassen naar liefdevolle relaties, zinvol werk etc..

Uit balans raken

We leven in een maatschappij waarin we voortdurend worden geprikkeld om het beste uit ons zelf te halen. Wie zichzelf daarin niet begrenst en voortdurend in competitie gaat, kan gemakkelijk een vals zelfbeeld ontwikkelen, namelijk superieur te zijn aan anderen. Een evenwaardige grondhouding is dan te veel gevraagd of heeft geen status en de persoon gaat voortdurend op zoek naar erkenning en bevestiging.

Voortdurend op zoek naar balans?

In de zoektocht naar een vervuld en gelukkig leven zijn evenwaardigheid en balans vaak kernbegrippen die de sleutel vormen tot een betekenisvolle levenswijze. Het idee van evenwaardigheid, zowel in de omgang met medemensen als met dieren, creëert een fundament voor wederkerigheid en verbondenheid. Balans, daarentegen, doordringt elk aspect van ons bestaan, van inspanning tot ontspanning.

Evenwaardigheid in leven en interactie

Een wezenlijk aspect van een gelukkig leven is het cultiveren van evenwaardigheid in al onze interacties. Of het nu gaat om menselijke relaties of de manier waarop we omgaan met andere levende wezens, evenwaardigheid vormt de basis voor wederkerigheid en harmonie. Het betekent het erkennen van het respecteren van hun rechten en het streven naar samenwerking in plaats van overheersing.
In een maatschappij waarin evenwaardigheid hoog in het vaandel staat, wordt een sfeer van onderling begrip en steun in ere gehouden. Dit streven naar gelijkheid bevordert niet alleen een gezonde sociale structuur, maar draagt ook bij aan een gevoel van voldoening en welzijn bij elk individu.

Balans als levensfilosofie

Een ander essentieel element voor een gelukkig leven is balans. Balans gaat niet alleen over het verdelen van je tijd tussen werk en vrije tijd, maar ook over het vinden van de juiste verhoudingen in al je inspanningen. Te veel of te weinig inzetten kan leiden tot disbalans en ontevredenheid.
Wei wu wei, een begrip uit het taoïsme, beschrijft de kunst van handelen door niet te handelen. Het impliceert niet inertie, maar eerder het moeiteloos en natuurlijk bewegen in harmonie met de omgeving. In het nastreven van balans, is het vinden van de juiste mate van inspanning cruciaal. Het betekent luisteren naar je lichaam, geest en omgeving en reageren op de behoeften van het moment.

Ruimte scheppen voor natuurlijk evenwicht

Wanneer we rekening houden met de belangen van dieren en van de natuur, dan richten we de samenleving en het landschap zo in, dat er plaats van leven is voor iedere diersoort die van nature thuishoort in onze samenleving. Dieren die niet bang zijn voor mensen en zelf voedsel kunnen vinden hoeven zich niet te verbergen voor mensen, maar zijn mensen niet tot last, vermits we ze met rust laten.

De samensmelting van evenwaardigheid en balans

Het samenvoegen van evenwaardigheid en balans creëert een krachtige synergie voor een bevredigend leven. Evenwaardigheid in relaties legt de basis voor wederkerigheid, terwijl balans de kwaliteit van inspanningen bepaalt. Door deze principes te omarmen, kunnen we streven naar een levenswijze die niet alleen onze persoonlijke tevredenheid vergroot, maar ook bijdraagt aan een meer evenwichtige en gelijkwaardige wereld.
In een wereld waarin evenwaardigheid en balans centraal staan, ontstaat een vruchtbare voedingsbodem voor persoonlijke groei, sociale cohesie en een duurzaam welzijn. Het pad naar een gelukkig leven onthult zich wanneer we leren te leven met respect voor allen en in harmonie met de ritmes van het bestaan.

Rustend in balans en zelftransformatie

In het tijdschrift InZicht voor Non-dualiteit en Zelfonderzoek heeft nummer 3 van 2021 als thema “Pijn en lijden”. In dat nummer een artikel van Joan Tollison met als titel “‘Het goede doen’ heeft geen specifieke vorm”.

We kunnen anderen niet dwingen om het leven hetzelfde te zien als wijzelf. Er is weinig consensus over het aanpakken van onrecht, het voorkomen van ongelukkige gevoelens of hoe het ‘goede moet worden gedaan’. Mensen hebben niet allemaal hetzelfde zelfinzicht en niemand kan daarnaast zichzelf ten diepste echt leren kennen. Hoe kun je het beste omgaan met deze onzekerheid en ongelijkheid wanneer je jezelf en andere mensen zaken ziet doen die jij schadelijk vindt. Mensen kennen vrijheid en kunnen een vrije wil worden toegeschreven, maar die vrijheid levert niet automatisch vrijheid van pijn en lijden, laat staan geluk of liefde op. Ook zelf maken wij fouten die we niet meer ongedaan kunnen maken, maar waar we wel van kunnen leren.

Joan citeert Susan Murphy, die schrijft in haar boek Upside-Down Zen het volgende.
“Het is een zeer wrede wereld; hemel en aarde zijn genadeloos …. Wat ons brengt bij het gegeven dat dit wonderbaarlijke leven ons dit leven ook ontneemt …. We moeten aanzien en verduren dat dingen voor onze ogen verscheurd worden … Hoe krijg je het voor elkaar om de zegening los te zien van de vervloeking? Hoe overstijg je het actiereactiepatroon waaraan we allemaal geketend lijken te zijn en hoe kun je een vervloekte situatie ombuigen naar een sterke eenvoudige zegening? … Alleen maar door precies midden in de chaos helemaal te rusten”.

Tollison. “Wij mensen hebben deze mogelijkheid – niet op commando of door onze eigen wil – om ons bewust te worden van de schade en de pijn die we veroorzaken, om berouw te hebben, te veranderen en te kiezen voor liefde. Dit is onderdeel  van onze menselijke natuur – om onszelf te transformeren. En dientengevolge hebben we politieke bewegingen en spirituele stromingen. Dit zijn ook natuurlijke bewegingen, net als het lichaam dat een infectie te lijf gaat of het ecosysteem dat zichzelf herstelt. Zowel politiek activisme als spiritualiteit heeft iets te maken met de alchemie van hoe we lijden omvormen tot liefde”.

Tot zover citaten uit het tijdschrift InZicht, dat te vinden is op https://inzicht.org.

Voor Joan Tollison is onvoorwaardelijke liefde onze Ware Aard. Door ons te concentreren op onvoorwaardelijke liefde en mededogen, kunnen we ons valse zelf transformeren en onze ware aard realiseren. Dit kan worden bereikt door meditatie, zelfreflectie, en het loslaten van oordelen en beperkende overtuigingen.
Kiezen voor liefde betekent niet dat we voortdurend in verbinding (willen) staan. Het betekent ook dat we uit liefde ons losmaken van anderen bij wie de verbinding verworden is tot een gevangenis.
We kunnen onszelf niet volledig kennen, maar wel onze zelftransformatie of zelftranscendentie bewust inzetten. Daarmee erkennen we dat we onderdeel zijn van een overstijgende eenheid; in het Taoïsme: het erkennen van niet-twee zijn met alle levende wezens. Uit praktische overweging maken we onderscheid, maar we beperken neigingen om te oordelen.
We kunnen onze energie richten op het vinden en ondersteunen van gemeenschappelijke belangen met zo veel mogelijk anderen, mens en dier. En vanuit de zelftransformatie kunnen we (rustend in balans tussen zelfzorg en zorg voor de ander) liefde onvoorwaardelijk en vrij laten stromen. We kunnen voor onszelf zorgen en weggeven wat we overhebben. 

Pierre Teilhard de Chardin (1881-1955): uiteindelijk zijn wij één, jij en ik; samen lijden wij, samen bestaan wij, en wij zullen elkaar voor immer herscheppen.

Voor Teilhard de Chardin was God niet alleen de Schepper van het universum, maar ook de energie die het universum voortstuwt en evolutie mogelijk maakt. Hij geloofde dat God aanwezig was in alles wat bestaat en dat evolutie niet alleen een fysiek, maar ook een spiritueel proces was.

Volgens Teilhard de Chardin betekent samenwerken met God dat we ons bewust worden van onze rol in het proces van evolutie en actief bijdragen aan de vooruitgang van de mensheid en het universum. Hij geloofde dat we dit kunnen doen door ons bewustzijn te vergroten en onze liefde en solidariteit met anderen te vergroten, zodat we samenwerken in een wereldwijde gemeenschap.

De menselijke neiging om te willen beheersen, alles onder controle te hebben en belemmerende overtuigingen staan een onbevangen genieten van de stroom van liefde in de weg. Macht willen verwerven en uit te oefenen (machtsstrijd) staat evenwaardigheid in de weg. De uitingsvormen van de wens naar macht en controle zijn bijvoorbeeld competitie, oordelen en overmatig analyseren en labelen.
Voor wie het geduld kan opbrengen om deze boodschap in al zijn aspecten tot zich door te laten dringen, beveel ik Alan Watts aan. Alan Watts (1915-1973) verstond de speelse kunst om een universele waarheid kort te verwoorden en, voor wie het wil, eindeloos daarover door te gaan.

Balans erkenning van jezelf en ander

Heling van jezelf en elkaar

Beschadigd zijn betekent niet meer heel zijn. Veel mensen zijn niet helemaal heel, vaak om niet zo dramatische redenen, maar toch is er een gat tussen wie ze zouden kunnen zijn en hoe zij zich laten zien aan de buitenwereld.
Wie je bent, is deels hoe je je toont en hoe de ander jou ziet. Maar er is ook een gedeelte dat niet wordt gedeeld of zelfs niet gekend is. Integriteit (heelheid) heeft te maken met de aansluiting of verbinding tussen dat verborgen deel en het deel dat de buitenwereld getoond wordt. Die mens die bereid is om zich volledig te laten zien, transparant is, is integer. Let wel, die bereidheid is geen verplichting, maar is een mogelijkheid en kan een keuze zijn.
De behoefte aan erkenning wordt niet definitief bevredigd door die buiten jezelf te zoeken. Je moet durf hebben om naar het onbekende deel van jezelf te kijken en de kloof, die nog zonder overbrugging is, te erkennen. Om nog beter te weten wat dat onbekende of ontbrekende deel is, moet je je ermee oefenen, zodat je ervaring opdoet.
Stel jezelf voortdurend de volgende vier vragen.
Fysiek, neem je de signalen van jouw lichaam serieus?
Emotioneel, laat je alle gevoelens toe, maar maak je ze niet te groot?
Rationeel, ben je eerlijk en volledig, laat je twijfel toe?
Spiritueel, laat je open dat er meer is dan wat je kunt weten via de vorige niveaus en laat je dat ook toe tot jouw bewustzijn?

Samengevat: ben je op alle vier terreinen in balans? Erkenning van jezelf en acceptatie van jouw schaduwkant maakt het gemakkelijker om de ander ook te erkennen en zo bij te dragen aan het helen van de ander.

Padwerk

Padwerk is een holistische visie op de mens die een verbinding vormt tussen psychologie en meditatie.
Padwerk maakt schadelijke en negatieve (karakter)trekken bewuster, waardoor je merkt hoe deze eigenschappen je leven moeilijker maken dan nodig is. Pas dan zul je echt gemotiveerd zijn om ze los te laten: het gedrag, de gedachten en de emoties die je geluk in de weg staan. Je zult profijt hebben van de Padwerk lezingen doordat je leert eerlijk te zijn over jezelf, meer is er niet nodig. Niets zal jou en je omgeving meer opleveren dan je eerlijkheid.

Het doel van spirituele ontwikkeling is om het lager zelf om te vormen in het hoger zelf. Het lager zelf bestaat uit tekortkomingen, zwaktes, onwetendheid en luiheid. Het lager zelf heeft er een hekel aan zichzelf te veranderen. Het heeft een sterke, eigengereide wil en wil zijn zin krijgen zonder daarvoor een redelijke prijs te betalen. Het lager zelf is trots, egoïstisch en ijdel.

Het masker ontwikkelt zich als je beseft dat het volgen van je lager zelf je in problemen brengt en je ongeliefd maakt.
Tot zover de site van Padwerk.

Voor het ontwikkelen vanuit een lager zelf naar een hoger zelf is onder meer het vrij stromen van liefde, eerlijkheid en lef nodig. Niemand weet goed wat de gevolgen zijn als je zwakheden accepteert en jouw kwetsbare kant laat zien aan anderen.
De afstand tussen lager en hoger zelf kan worden ervaren als een kloof. Het loslaten van de veilige positie achter een masker en de sprong in de kloof tussen jezelf afschermen en je jezelf tonen, wordt mooi gevisualiseerd door de Zen Tarot kaart (0 - The Fool).

"Moment to moment, and with every step, the Fool leaves the past behind. He carries nothing more than his purity, innocence and trust, symbolized by the white rose in his hand. The pattern on his waistcoat contains the colors of all four elements of the tarot, indicating that he is in harmony with all that surrounds him. His intuition is functioning at its peak. At this moment the Fool has the support of the universe to make this jump into the unknown. Adventures await him in the river of life".

Het is belangrijk om te onthouden dat de Tarot-kaarten geen magische oplossingen bieden voor je problemen, maar eerder een manier zijn om jezelf beter te leren kennen en je perspectief te verbreden.

Wanneer je het binnen jezelf zoekt en eventueel wel die verandering aanbrengt die je nodig hebt om trots op jezelf te zijn, dan raak je niet meer van je stuk als een ander je geen erkenning geeft. Je bent autonoom geworden.

Hoe kan het dat mensen niet vanzelf erkenning vinden?

De wet van behoud van behoefte aan erkenning.

Het is van alle tijden en generaties dat kinderen het gevaar lopen in hun psychologische ontwikkeling beschadigd te worden. Vroeger werd dit gevaar door sociale ongelijkheid (discriminatie, armoede) nog versterkt.
Of een kind beschadigd raakt is ook afhankelijk van toeval. Sommige combinaties van karaktertrekken van kinderen en ouders zijn stroever dan andere. Sommige ouders stapelen fout op fout tot de weerstand van het kind breekt.
De volwassenen die ontsnappen aan de potentiële schade in hun kindertijd zijn beter in staat om onvoorwaardelijk liefde te geven. Kinderen die geen onvoorwaardelijke liefde krijgen, zullen lang de behoefte houden aan erkenning.
Erkenning is geaccepteerd worden door jezelf of anderen. Erkenning heeft een dubbele laag: een laag is de juridische erkenning van een kind door de vader. In psychologische zin gaat het om de erkenning van een kind door de ouder.
Voor de babyboom generatie was erkenning niet vanzelfsprekend. Veel ouders met grote gezinnen, zelf psychologisch gehavend opgegroeid in een groot gezin, vonden het maar wat gemakkelijk om hun kinderen wat onzeker te houden door spaarzaam te zijn met erkenning. Ze waren bang om hun kinderen te verwennen om te voorkomen dat zij verwaand zouden worden. Zij stonden daarin niet alleen. Onderwijzers, geestelijken, werkgevers deden het ook. Zij hadden belang in een onzekere ondergeschikte.
Het risico was dat die kinderen later een partner zouden kiezen waarvan ze onbewust hoopten de gemiste erkenning alsnog te krijgen. Omdat partners zich niet van de onuitgesproken wens tot erkenning bewust waren, gaven ze die soms ook niet duidelijk. Gevolg is dan dat de partner een gevoel krijgt dat hij of zij het nooit goed doet. Een scheiding is het gevolg en met een nieuwe partner begint het spel van voren af aan.
De herkenning van de behoefte aan erkenning is cruciaal in het bevredigen van de behoefte daaraan.
Gemeenschappelijk door de eeuwen en over de generaties heen is gebrek aan aandacht. Had men het vroeger te druk door de grootte van het gezin, tegenwoordig is er weinig aandacht voor kinderen door werkdruk of een veelheid aan andere zaken die de aandacht van de ouders trekken.

Wat wel veranderd is, is dat de samenleving losser is geworden. Mensen zijn minder afhankelijk van partner of werkgever. Men wisselt makkelijker. Met dat gemak is ook het belang van erkenning via die band verminderd.
Een deel van de huidige generatie met kleine kinderen is doorgeschoten naar de andere kant. Zij zoeken erkenning bij hun kinderen. Het behoeft geen betoog dat dat geen goede zaak is.
Kinderen onder elkaar kunnen elkaar maken of breken. Zij kunnen de behoefte aan erkenning compenseren die ouderen niet voldeden. Zij kunnen ook door een harde afwijzing en ontkenning of door negeren de onzekerheid groter maken.
Kinderen die het geluk hebben de juiste boeken te lezen of tegenwoordig de juiste Internetsites te bezoeken, kunnen op die manier nog schade door gebrek aan erkenning of juiste aandacht beperken.
Sommige kinderen groeien op voor de BV ik zonder een gezonde balans in het omgaan met hun ego.
Grenzeloze generatie (bol.com).

Filosofie van het niet moeten

In potentie

Wanneer iemand heel machtig is, dan maakt het zich niet laten gelden hem sympathiek. Hooguit toont hij zijn macht wanneer het echt nodig is.
Deze levenshouding zou een uitwerking kunnen zijn van de Italiaanse filosoof Giorgio Agamben.
Voor Agamben is het leven een pure potentialiteit. Potentialiteit wordt conventioneel begrepen als datgene wat tegengesteld is aan de actualiteit. Hij verwijst naar het begrip potentie bij Aristoteles. De potentie die als potentie bestaat, is voor Agamben het vermogen om niet over te gaan naar actualiteit, om niet (te doen of te zijn), een aanwezigheid van een afwezigheid of een onvermogen (adunamia) te zijn. Bestaande potentie bevat daarom de kracht van de negatie.

Wanneer kinderen die gepest worden op school naar een school voor vechtsport worden gestuurd om zich te leren verdedigen (potentialiteit) dan worden zij gevormd door de leraar om te leren om terug te vechten wanneer zij worden aangevallen. Een beetje goede school leert hen van die vaardigheid maar spaarzaam gebruik te maken buiten de schoolmuren. Ze worden niet geacht door te slaan in kinderen die op hun beurt andere kinderen gaan pesten.
Op niveau van de samenleving geldt iets soortgelijks. We hebben een leger om anderen af te schrikken (potentialiteit) en niet om het gebied van invloed uit te breiden. En of binnen de NAVO alle landen er zo in zitten is niet duidelijk en ook van Poetin is niet goed bekend wat hem echt motiveert. Liever Agamben dan Machiavelli.
Ook de overheid heeft nog niet overtuigend bewezen dat zij handelt in belang van de burger. Burgerrechten worden verkleind ten faveure van de veiligheid en economische zekerheid wordt eerder gegarandeerd voor sterke partijen in de markt in de hoop dat dit banen en economische groei (potentialiteit) oplevert.
Andere voorbeelden zijn de handhavende macht van een politie agent en het individu dat zich realiseert dat hij goede redenen heeft om kwaad te worden maar zichzelf niet verliest in emotie. Meer in het algemeen: "spreken is zilver, zwijgen is goud".

Op Wikipedia valt dit over Agamben te lezen.
Agambens stijl is zowel aantrekkelijk als ontoegankelijk. Hij is een radicaal filosoof die zich niet laat weerhouden door intellectuele hekjes van rechts of links. Agamben confronteert de maatschappelijke consensus graag met het tegendeel ervan: Auschwitz is geen uitzondering, de democratie verschilt in wezen niet veel van haar tegenpolen: het communisme en het fascisme. Zijn manier van filosoferen ligt in de lijn van Nietzsche in die zin dat vanuit een onderzoek naar de wortels van de westerse cultuur, haar ‘heilige koeien’ genadeloos aan de kaak worden gesteld. Zo beschrijft hij de huidige democratie als in verval, en verschuivend richting een ‘post democratische spektakelmaatschappij’.

In Filosofie Magazine, werd december 2014 over Agamben geschreven.
Het grondbegrip van Giorgio Agamben is dat van de potentialiteit, oftewel het mogelijk-zijn, wat duidt op het open, grondeloze en onbepaalde karakter van het menselijke zijn. De mens en het menselijk bestaan hebben volgens Agamben geen enkel doel en roeping die gerealiseerd zou moeten worden, noch historisch, noch spiritueel, noch biologisch. Het enige wat mensen hoeven te doen is hun eigen bestaan als mogelijkheid te leven; dat betekent voor hem vooral ook de mogelijkheid om dingen niet te verwezenlijken.
Die potentialiteit relateert Agamben ook aan de notie van kindheid of infantia (niet-sprekend), die het hart van de menselijke ervaring uitmaakt.
Tot zover FM.

Over een van zijn boeken wordt het volgende geschreven.
In Homo sacer behandelt de Italiaanse filosoof Giorgio Agamben de relatie tussen politiek en leven. In het oude Romeinse recht was de homo sacer een mens die door iedereen straffeloos gedood mocht worden. Hij werd buiten het menselijke én het goddelijke recht geplaatst. De homo sacer markeert de grens tussen het burgerrechtelijke leven en het naakte, onbeschermde leven. Dit leven op de grens, in een niemandsland, biedt Agamben de sleutel voor een kritische analyse van de westerse politieke traditie, waarin het leven de inzet van de politiek is geworden en de politiek veranderd is in biopolitiek. Aan de hand van de relatie tussen het naakte leven en de soevereine macht - van Aristoteles via de Verklaring van de Rechten van de Mens tot aan Auschwitz - presenteert de auteur het concentratiekamp als het paradigma van de moderne tijd. Het kamp blijkt de ruimte te zijn waarin regel en uitzondering, leven en dood niet meer van elkaar te onderscheiden zijn.
Tot zover de boekbeschrijving.

Homo Sacer, de sovereine macht en het naakte leven (bol.com).

Weten wanneer te stoppen

De manier waarop westerse politici omgaan met spanningen in het Midden Oosten zou kunnen worden gezien in het licht van Agamben’s waarschuwing voor biopolitiek. Maar het voorbeeld van het concentratiekamp als paradigma van de moderne tijd kan veel beter worden ingeruild door het voorbeeld van de megastal. Binnen de bio-industrie heeft het dier de rol gekregen van de homo sacer: een wezen dat straffeloos gedood mag worden.
Dan kan de oproep van Agamben om de potentialiteit van deze vergelijking niet om te zetten in actualiteit ook worden toegepast op dierenactivisten die op een gemakzuchtige manier deze vergelijking inzetten om mensen te dwingen na te denken over dierenrechten.
Een noodzaak om misbruik te begrenzen ligt in vele relaties tussen het naakte leven en soevereine macht. Het is te vinden in alle relaties waarbij de mens van de natuur, het milieu en dieren gebruik maakt om verder te gaan dan gezond is voor het voortbestaan. We zouden moeten weten wanneer de grens bereikt is en wanneer het chiquer is om te realiseren dat potentie om uit te putten beter kan worden omgezet in stoppen.
Het zou helemaal in de notie van gemeenschap van Agamben passen omdat hij oproept tot samenleven zonder dit te baseren op criteria van gemeenschappelijkheid. Dus om in de samenleving het delen van samenzijn niet meer in te richten ten faveure van een bepaalde afkomst, natie, religie of ras. Dan blijft er ook ruimte voor dieren over.

Statische en dynamische kwaliteit

Hoe heeft het zich ontwikkeld?

Wijsgeer Empedocles (490-430 voor Christus) verkondigde de theorie dat alle stoffen waren opgebouwd uit vier elementen. Deze vier elementen (aarde, water, lucht, vuur) kwamen vroeger in de metafysica van volkeren uit alle hoeken van de wereld voor, bij indianen, Grieken, Joden (Kabbala), boeddhisten en Chinezen. Waarschijnlijk hebben veel denkers gezocht naar beelden die de menselijke ontwikkeling als individu en als cultuur verduidelijken.
De elementen kunnen ook gerangschikt worden in verschillende dimensies, namelijk (vast-los, laag-hoog, donker-licht, passief-actief, dood-levend, materieel-geestelijk-spiritueel, oud-nieuw, statisch-dynamisch, onbewust-bewust, amoreel-moreel, onvrij-vrij, et cetera).

Toen de natuur- en scheikunde zich ontwikkelden weten we wat de chemische eigenschappen van stoffen zijn. Het had geen zin meer om de klassieke visie van elementen letterlijk te nemen. Maar figuurlijk, als metafoor voor het leven, ontwikkeling en transformatie, is het aardig om de eigenschappen van de elementen te vergelijken met moderne opvattingen.
Bijvoorbeeld met die van Robert M. Pirsig die zover gaat dat hij de waarde "kwaliteit" als drijvende kracht en fundamentele bouwstof (element) ziet van alles (object en subject) en daarmee van de evolutie. Pirsig doet middels zijn theorie van de Metafysica van de Kwaliteit een poging om westerse en oosterse filosofie te verbinden.
Hij maakt onderscheid tussen statische kwaliteit (waardepatronen) en dynamische kwaliteit.
Statische waardepatronen zijn onder te verdelen in vier stelsels:
• anorganische patronen,
• biologische patronen,
• sociale patronen,
• intellectuele patronen.

Deze vier stelsels zijn alomvattend. Er is niets volgens Pirsig dat in deze indeling niet ondergebracht kan worden. Daarbij zijn de vier stelsels onafhankelijk en zelfs tegengesteld ten opzichte van elkaar. Binnen elke laag is een synthese van tegenstellingen aan de orde. Elke laag van patronen is volgens Pirsig (moreel) verheven boven de voorgaande. Dit maakt waardeoordelen tussen die niveaus mogelijk.

Gecombineerd met de elementen levert dit de volgende tabel op.

Element	Statische kwaliteit	Steekwoorden en beschrijving
Aarde	De anorganische laag is de laag van de materie, van de atomen en moleculen. Dit is de laag waaruit alle dingen zijn opgebouwd. Zonder deze laag bestond er geen leven.	bodem, een fundament om op te bouwen, ontvangend, groeizaam, voedzaam, houvast gevend en bestendigend.
Water	Biologische patronen Alle levende organismen zijn opgebouwd uit cellen. Er vindt specialisatie en samenwerking plaats gericht op overleven.	vruchtbaarheid, leven, verfrissing, stroming, eb en vloed, vervloeiing, afkoeling, begrenzing, overstroming en verwoesting.
Lucht	De sociale laag is de laag van het samenleven van biologische organismen. De sociale laag maakt het mogelijk dat mensen op een manier samenleven waardoor ruimte ontstaat voor zaken die het zuiver biologische ontstijgen.	zuurstof, leefbaarheid, vrijheid, verbinding, dynamiek. Lucht is de drager van klank, ze communiceert, vervaagt, lost op, transporteert het zonlicht, brengt regen en bliksem.
Vuur	Intellectuele patronen De intellectuele laag is de laag van de zelfverwerkelijking van ieder individu en van de mensheid. De mens is in staat boven zich zelf uit te stijgen en kennis en ervaring te accumuleren.	warmte; het is energie en geeft energie, licht, zichtbaarheid, biedt voortgang, avontuur, samensmelting. Vuur is reinigend, geeft spanning, beweging, biedt gevaar. Het geeft verbranding, uitzetting, kracht, verschroeiing en vernietiging.

Dynamische kwaliteit is volgens Pirsig de bron van alle verandering, de kwaliteit van de vrijheid, de "bron" van de vrije wil.
Maar wanneer je (jezelf of iets) op een verantwoorde manier wilt veranderen, moet je -voordat je iets verandert- weten wat constant moet blijven. In termen van Pirsig: welk statisch patroon moet in acht (waarde) worden gehouden?

Alle vier waardepatronen moeten hun kwaliteit houden, anders is sprake van teloorgang.

Dynamische kwaliteit creëert de wereld waarin wij leven, maar statische kwaliteit is noodzakelijk om haar in stand te houden. Alleen maar in stand (willen) houden loopt telkens uit op stagnatie, het verhinderen van verandering of op het verbieden van het afwijkende.
Het is zaak telkens de balans te zoeken tussen beide kwaliteiten.
Mensen zoeken naar kwaliteitservaringen om ergens helemaal in op te gaan, om “in flow te zijn” of met hart en ziel ergens voor gaan en zo in een balans te zijn, die leidt tot vrijheid, bevrediging, geluk en creaties.

Het is veelbetekenend dat waardeoordelen en de invloed van geld (als het middel, het kapitaal vergroten als doel in het voortbestaan van de aarde) tegenwoordig (wederom) ter discussie staan.
De een wil economische groei om de aarde beter te maken, de ander vindt eenzijdig gericht zijn op economische groei juist een gevaar.
Het is een gevecht tussen intellectuele en sociale waardepatronen. De een denkt dat economische groei leidt tot dynamische kwaliteit, de ander ziet de essentiële statische waardepatronen in gevaar komen.

De huidige mondiale ontwikkelingen in de economie bekijkend in termen van de klassieke elementenleer laat zien dat er veel gevaren op ons afkomen: bodem, water en lucht worden vervuild, veel leven wordt vernietigd, biodiversiteit neemt af, het klimaat wordt warmer, mogelijk te warm.

Wat belangrijk is om in de gaten te houden is de ontwikkeling van vrijheid binnen de mondiale samenleving. Is er wel sprake van dynamische kwaliteit? Zijn de statische waardepatronen nog intact? Zijn de voor- en nadelen van de voortgang van de geschiedenis voor de keuzevrijheid van het individu in of uit balans? Neemt het aantal mensen met honger toe of neemt het af? Krijgen steeds meer mensen gelijke kansen op geluk? Is er sprake van een harmonische ontwikkeling in kwaliteit van leven en indien niet, zijn we mondiaal zo georganiseerd dat er effectieve en positieve sturing mogelijk is?

Zie ook: "Dialectiek, krachten gebundeld voor een hoger doel".

Vox populi, de zwevende kiezer heeft gelijk

Politici en kiezers hebben niet de naam dat zij consistent zijn in hun politieke koers. Het excuus van de politicus is dat hij na verkiezing compromissen moet sluiten omdat er anders geen regering of bestuur mogelijk is. Het gevolg is dat politici in de ogen van veel kiezers niet betrouwbaar zijn. Bij nieuwe verkiezingen worden telkens nieuwe beloften gedaan om weer zo veel mogelijk stemmers te verzamelen.
Bij de Eerste Kamerverkiezingen komen lijsttrekkers van de Tweede Kamer op TV die je niet zelf kunt kiezen, maar die in de media beter overkomen dan hun collega's uit de provincie. Geen wonder dat veel kiezers af en toe van stem wisselen om vooral af te straffen wat niet is ingelost en om de hoop te vestigen op een partij die een koers zegt te gaan varen die bij de ontvanger wel binnenkomt. Ook opiniepeilers hebben er een beste boterham aan. Stiekem hebben ze ook nog een beetje invloed, dus via peilingen zijn ook uitslagen te manipuleren.
Veel stemmers houden er niet van om te verliezen en stemmen daarom op een partij die opkomt in de peilingen: het bandwagon-effect, oftewel de verlokking om bij de winnaar te willen horen. Het gevolg is dat de uitslag vooral weerspiegelt welke partij het beste een bepaald imago heeft weten op te bouwen en niet per se of de inhoud van het verkiezingsprogramma overeenkomt met de mening van de kiezer.
De kiezer leest als het ware tussen de regels door en hoort bewust of onbewust zaken die meekomen in de communicatie, maar die niet altijd zo bedoeld zijn. De zwevende kiezer is het gevolg van een steeds losser worden samenleving en een steeds meer opportunistisch wordende politicus waarvoor het belangrijk is te weten hoe hij of zij overkomt. Kleine groepen zijn beter in het inschatten van toekomstige ontwikkelingen dan individuen. Bekend voorbeeld is het schatten van het aantal bonen in een potje. Laat de extremen weg en het resultaat is vaak weinig afwijkend van het werkelijke aantal.
Dit fenomeen heet, vertaald naar de politiek, Vox Populi, de stem van het volk. Partijen met extreme opvattingen hebben moeite om de kiesdrempel te halen. Halen ze die toch dat is het als samenleving verstandig om daar minimaal notie van te nemen en te onderzoeken wat daarvan de reden is.

Een samenleving besturen via een democratisch principe is een complexe zaak. Door de werking van het gelijk van grote groepen zou het voor elk individu verteerbaar moeten zijn dat het niet altijd zo gaat als hij of zij wil. Wie er toch niet tegen kan zou eens een studie moeten maken van het eigen ego of meer geduld moeten oefenen. Een nieuwe ronde, nieuwe kansen.

Voor een voorbeeld van mannetjes maken, zie Mark Rutte in actie. Maar wie te lang blijft zitten, kan om heel onbeduidende redenen struikelen.

Jean Pierre Geelen in de Volkskrant.
"Zo illustreren ook de kopstukken uit de landelijke politiek hun onvermogen om op een aansprekende manier aandacht te vragen voor de provinciale verkiezingen. Media worstelen met hetzelfde probleem. Dat leidt op televisie tot krankzinnige gymnastische oefeningen aan de rekstok, waarbij de kijker geacht wordt mee te buigen. Het Statenlid van de Fryske Nasjonale Partij in 'debat' met de SGP Zuid-Holland. Fractieleiders uit de landelijke politiek tegenover elkaar, slalommend tussen opiniepeilingen en daar weer de gemiddelden van.

Dat valt media aan te rekenen, maar de politiek doet er minstens net zo hard aan mee de kiezer in opperste verwarring te brengen. Die ziet door de bomen het democratische bos allang niet meer. Niet zo gek dat hij het stemhokje niet meer weet te vinden".

Waarheid wordt door de mens gemaakt

In de geschiedenis is de manier waarop tegen waarheid werd aangekeken aan verandering onderhevig.

Rob Wijnberg schrijft voor de Correspondent. Een citaat uit een artikel over zijn analyse van de tijdgeest.
Is dit het tijdperk van globalisering, verdwijnende grenzen en Europese integratie? Of juist van groeiend nationalisme, immigratiebeperking en eigen land eerst? Is dit de tijd van multinationals, het grootkapitaal en de 1 procent? Of juist van de start-up, crowdfunding en de 99 procent? Is het de tijd van revolutie, opstand en protest? Of juist van technocratie, onverschilligheid en apathie? Is dit de tijd van duurzaam, ambachtelijk en lokaal? Of juist van fossiel, massaproductie en outsourcing?
Misschien is het antwoord wel: het is de tijd van al deze dingen tegelijk.

Het fenomeen public relations (pr) raakte geïnstitutionaliseerd en zou in enkele decennia uitgroeien tot een van de grootste en meest invloedrijke industrieën in de westerse wereld (alleen al de reclametak is anno 2014 goed voor 500 miljard dollar omzet per jaar).
Communicatiestrategen, pr-medewerkers, spindoctors, marketeers en reclamemakers werden de allesbepalende architecten van onze informatievoorziening. Nagenoeg alle belangrijke informatiestromen − van nieuws tot politiek tot wetenschap tot kunst − raakten onderhevig aan de wetten van de pr: afstemming op doelgroepen en beoordeling op bereik en rendement.

Waarheid als product reduceert alles − van politiek tot informatie tot wetenschap tot onderwijs tot kunst − tot een vorm van behoeftebevrediging zonder onderliggend doel.
Het maakt van politiek een ‘pitch’, van informatie een ‘format’; van kunst een ‘concept’, van onderwijs een ‘formule’. Niet om te overtuigen, te informeren, aan het denken te zetten of te leren, maar om ‘te bevredigen’.
Hierin schuilt, volgens mij, de kern van onze tijd. Het verklaart waarom de meeste politieke partijen nauwelijks nog van elkaar verschillen, behalve in koopkrachtplaatjes. Het verklaart waarom onderwijsinstellingen zijn uitgegroeid tot diplomafabrieken op zoek naar de hoogste score in de ‘rankings’. Het verklaart waarom solidariteit afbrokkelt en winstbejag op korte termijn regeert.
En, het verklaart waarom 80 procent van de (westerse) burgers zo tevreden is met het eigen leven en een even groot percentage zo bezorgd over de samenleving als geheel: onze behoeften worden ruimschoots bevredigd, maar we hebben nauwelijks een idee van het waarom en waartoe.

Het hele artikel lezen? Klik op: de correspondent.

Politici laten kiezers hun eigen mening consumeren en Google past zijn zoekresultaten aan aan het profiel van de zoeker. Iets soortgelijks geldt voor de media, de kunst, het onderwijs en de wetenschap.

Omdat zoveel mensen spelen met de waarheid en omdat het onmogelijk een objectieve waarheid te verkondigen draait schrijfster Sarah Gagestein het om. Zij stelt:
"door in te spelen op beelden waarin we geloven en door ideeën slim te framen kun je net als succesvolle politici en reclamemakers andere mensen onzichtbaar overtuigen. Maak zonder manipulatie jouw boodschap zo herkenbaar dat ze het direct met je eens zijn".

De psychologie van onzichtbaar overtuigen met framing (bol.com).

Framing is niet gemakkelijk, het gaat ook vaak mis, denk aan Balkenende's oproep tot wat meer VOC-mentaliteit. De Verenigde Oost-Indische Compagnie stond niet alleen voor verkenning en ondernemerschap, het stond ook voor slavenarbeid en uitbuiting.

Gagestein's vuistregels zijn de volgende.

1. eerst waarden, dan woorden en beelden
2. wees duidelijk en kies voor eenvoud
3. een zwarte lijst leert jouw foute woorden snel af
4. wees consistent en hou vol
5. heb lol in het spel van framen.

Volgens Gagestein hoef je je over jouw integriteit geen zorgen te maken, zolang je frames dicht bij je eigen overtuigingen houdt. 

Weer anders wordt het wanneer Kunstmatige Intelligentie (AI) wordt ingezet om de waarheid te manipuleren. Het leidt tot nieuwe gewetensvragen.