De inschatting van de waarheid is persoonlijk.

Denk zelf en durf te twijfelen

Inleiding tot de artikelen op dit blog

Niemand heeft de waarheid in pacht

Vaak (niet altijd) hebben twee mensen -die met elkaar van mening verschillen- allebei gelijk.

Het soms kan moeilijk zijn om te zien dat twee mensen tegelijk gelijk kunnen hebben. Een voorbeeld van een situatie waarin dit het geval kan zijn, is wanneer er verschillende perspectieven zijn op een bepaalde gebeurtenis. Bijvoorbeeld, als er een ongeluk gebeurt, kunnen getuigen verschillende verhalen vertellen over wat er is gebeurd, afhankelijk van hun gezichtspunt en perceptie. In zo’n situatie kan het moeilijk zijn om te bepalen wie er gelijk heeft, omdat beide verhalen waar kunnen zijn vanuit hun eigen perspectief.

Een ander voorbeeld is wanneer er verschillende manieren zijn om een probleem op te lossen. Bijvoorbeeld, als je een puzzel oplost, zijn er vaak meerdere manieren om de puzzel op te lossen. Elke oplossing kan geldig zijn en het is moeilijk om te zeggen welke oplossing de “juiste” is.

Ten slotte kan het ook voorkomen dat mensen verschillende waarden en overtuigingen hebben die hen ertoe brengen om dezelfde situatie anders te bekijken. Bijvoorbeeld, als twee mensen naar een kunstwerk kijken, kunnen ze verschillende meningen hebben over wat het kunstwerk betekent of hoe goed het is. Beide meningen kunnen geldig zijn vanuit hun eigen perspectief en het is moeilijk om te zeggen welke mening “juist” is.

Het is belangrijk om open te staan voor verschillende perspectieven en meningen en te erkennen dat er vaak meer dan één manier is om naar een situatie te kijken.

Wij mensen hebben de neiging om te projecteren en om bij de ander (h)erkenning en bevestiging te zoeken. We kunnen ook verbinding zoeken en verbinding maken vanuit de verwachting dat de ander iets heeft toe te voegen. Wie en-en denkt hoeft geen gelijk meer te halen en te krijgen. Een evenwicht wordt dan niet gezocht vanuit een angst om keuzes te maken, maar vanuit de kracht om te durven twijfelen over de juiste koers.

We zijn allemaal als de mensen uit de parabel van de blinden, die verslag doen van hun aftasten van een deel van de spreekwoordelijke "olifant in de kamer". We vormen een beperkt beeld van de werkelijkheid op basis van onze zintuiglijke waarnemingen en de projecties van onze verwachtingen. Dat is niet verkeerd, maar het kan wel leiden tot misvattingen.

En-en denken

Het is een illusie te menen dat de waarheid die wij ervaren ‘de waarheid’ is.
Op dit blog voorbeelden van situaties waarbij en-en denken en het gericht zijn op evenwicht en balans bevrijdend kan werken.

Voor een overzicht van de 40 artikelen op dit blog: de inhoud.
Zie ook de labels onder de Internetversie.

Sommige zaken vereisen balans om effectief te kunnen zijn

Concrete en abstracte voorbeelden van evenwicht

Wij mensen blijven in balans door tegelijkertijd onze linker helft en rechter helft aan te sturen. Er zijn heel veel voorbeelden van twee dingen tegelijk te doen en zo koers te houden. Maar wanneer we dit principe op abstracte onderwerpen toepassen dan vinden mensen dat lastig.
Bijvoorbeeld het begrip respect. Je zou respect kun zien als tegelijk iemands vrijheid in de gaten te houden als betrokken bij een ander zijn.
De voorbeelden hieronder illustreren hoe abstracte concepten zoals respect, ethiek, vrijheid, wederkerigheid en geluk een balans vereisen tussen verschillende aspecten om effectief te zijn.

Ethiek

Het balanceren van de behoeften en persoonlijke vrijheid van het individu en die van de gemeenschap.

Creativiteit

Het vinden van een balans tussen vrij denken en het respecteren van bestaande conventies en realiteitszin.

Leiderschap

Het combineren van assertiviteit en empathie in de omgang met anderen.

Geluk

Het streven naar persoonlijk geluk zonder anderen schade te berokkenen.

Integriteit

Het handhaven van persoonlijke principes terwijl men rekening houdt met de verwachtingen van anderen.

Communicatie

Het balanceren van assertiviteit bij het overwegen en geven van een reactie en luisteren om effectief te communiceren.

Innovatie

Het integreren van bestaande kennis en omzichtigheid bij het toetsen van de haalbaarheid van nieuwe ideeën om vooruitgang te boeken.

Samenwerking

Het vinden van een evenwicht tussen autonomie als individu en samenwerking bij het zoeken naar een gemeenschappelijk belang binnen een team.

Grenzen stellen

Het respecteren en aangeven van je eigen grenzen terwijl je open staat voor de behoeften van anderen om gehoord te worden en hun eigen gang te kunnen gaan.

Persoonlijke groei

Het streven naar zelfverbetering terwijl men tevreden is met wie men op dat moment is en is geworden.

Oefenen, oefenen, oefenen

Het bewust zijn van de effectiviteit van bovengenoemde inzichten moet als het ware elke dag opnieuw worden uitgevonden, ontdekt en getraind, net zolang totdat het vanzelf gaat en vrijwel ongemerkt zijn heilzame werk kan doen.
Met vallen en opstaan hebben we leren lopen en later konden we dansen. Of, voor dat liever doet: wandelen, fietsen, skiën en autorijden. Enzovoorts.
Kleine moeite, groot plezier.


Valkuilen bij het putten uit de bron van universele waarheden

Wie houdt wie voor de gek?

De menselijke geschiedenis kent veel voorbeelden van personen die meenden de waarheid in pacht te hebben door hun contacten met hogere machten of omdat zij zouden kunnen putten uit andere, onzichtbare bronnen van kennis.
Afgezien van de inspirators van grote godsdiensten kan gesteld worden dat het overgrote deel het goedgelovige publiek voor het lapje heeft gehouden. Paranormale vaardigheden, zoals helderziendheid of helderhorendheid, bestaan en bestonden.
Er zijn ook veel mensen (wappies) die zichzelf voor de gek houden. Dat is op zichzelf niet zo erg. Het wordt problematisch wanneer zij zich boven anderen plaatsen en uitspraken gaan doen over anderen en over anderen gaan oordelen. Een meerderwaardigheidscomplex als compensatie van een minderwaardigheidscomplex.
In de spiritualiteit wordt vaak geschreven over de eenheid van levende wezens. De gedachte is dan dat levende wezens een ziel hebben die in contact staat met een goddelijk alwetend wezen of dat die zielen met elkaar verbonden zijn zodat ze kennis kunnen delen. Hoewel we vrijwel 100% leven in dualiteit kunnen we ons ook bewust worden van de non-dualiteit, oftewel de eenheid in het leven. Jung introduceerde het concept van een collectief (onder)bewustzijn dat ons intuïtief toegang geeft tot kennis opgedaan in vorige generaties. Anderen beweren dat wezens reïncarneren en zo kennis of wijsheden kunnen meenemen naar volgende levens.

Kortom voor elk wat wils, iets om in te geloven.

De pot verwijt de ketel

Minder leuk wordt het wanneer mensen trucjes verzinnen om zich te kunnen verschansen in hun eigen gelijk. Ze beweren dan dat zij in verbinding staan met hun Hogere Zelf of dat zij leven in verbinding met het hart. Het vermogen om te weten van een hart zou groter zijn dan het vermogen van de hersenen en dat een conclusie getrokken op basis van denkwerk een kwestie is van een te groot ego. De kennis uit alle harten zou verbonden zijn en hetzelfde zijn. Zij stellen zichzelf dan vragen of gebruiken een instrument als een pendel of een glazen bol om een antwoord te krijgen. Dat dit antwoord een doorzichtige vorm van hun eigen projectie is, vragen ze zich niet af. Tot zover moeten mensen ook dit zelf weten. Kwalijk wordt het wanneer zij menen dat hun bron van waarheid ook de waarheid is voor uitspraken over andere mensen. Dan wordt het een vorm van ongevraagd oordelen over en adviseren naar anderen. Wanneer ze hun bevindingen gaan delen overschrijden ze een ethische grens.

En die grens is zo oud als de mensheid: wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet.

We zijn allemaal één

Het idee dat we allemaal één zijn kan worden gebruikt om bepaalde mensen uit te sluiten of te marginaliseren. Bijvoorbeeld, als mensen denken dat we allemaal één zijn, kunnen ze denken dat degenen die niet in dezelfde ideeën geloven, niet deel uitmaken van deze eenheid en daarom minderwaardig of zielig zijn of zichzelf tekort doen. Immers, zij lijken zich af te sluiten van de bron van liefde. Echter, zij bewaken hun vrijheid. Zonder vrijheid geen liefde en zonder liefde geen vrijheid.

Machtsstrijd

Soms zit onder het oordeel over een ander een aanzet tot (het weer oppakken van) een machtsstrijd. Die strijd wordt vaak gevoerd vanuit een ongenoegen uit wat er in het verleden is gebeurd. Omdat het een taboe is om de authenticiteit van andermans gevoelens te betwijfelen staat degene, die probeert het gesprek op een hoger niveau te brengen of te evalueren op de betrekking, al op achterstand. De emoties die vrijkomen wanneer je het gevoel krijgt dat er een manipulatief spelletje met je wordt gespeeld staan dan weer de communicatie in de weg. Het is dan zaak om afstand te nemen en voldoende tijd te nemen voor de dialoog. Een snelle oplossing is er meestal niet. Het kan helpen om een derde persoon in het gesprek te betrekken, maar die moet ervaring hebben in het omgaan met oneigenlijke motieven bij een machtsstrijd.

Niemand heeft de waarheid in pacht, toen niet, nu niet, nooit niet. Het enige wat je zeker kunt weten is wat niet waar is, bijvoorbeeld in de vorm van eigen belemmerende overtuigingen.

Een gelukkig leven in evenwaardigheid en balans

Balans op alle niveaus

Ieder levend wezen zoekt voortdurend naar balans. In het begin van ons leven is die balans er nog niet, maar ontwikkelt zich langzaam. Een baby moet voldoende voeding krijgen om te groeien; een peuter wil rechtop kunnen lopen, met vallen en opstaan; kinderen zoeken uitdaging en ontspanning; pubers zoeken naar grenzen en zichzelf; volwassen naar liefdevolle relaties, zinvol werk etc..

Uit balans raken

We leven in een maatschappij waarin we voortdurend worden geprikkeld om het beste uit ons zelf te halen. Wie zichzelf daarin niet begrenst en voortdurend in competitie gaat, kan gemakkelijk een vals zelfbeeld ontwikkelen, namelijk superieur te zijn aan anderen. Een evenwaardige grondhouding is dan te veel gevraagd of heeft geen status en de persoon gaat voortdurend op zoek naar erkenning en bevestiging.

Voortdurend op zoek naar balans?

In de zoektocht naar een vervuld en gelukkig leven zijn evenwaardigheid en balans vaak kernbegrippen die de sleutel vormen tot een betekenisvolle levenswijze. Het idee van evenwaardigheid, zowel in de omgang met medemensen als met dieren, creëert een fundament voor wederkerigheid en verbondenheid. Balans, daarentegen, doordringt elk aspect van ons bestaan, van inspanning tot ontspanning.

Evenwaardigheid in leven en interactie

Een wezenlijk aspect van een gelukkig leven is het cultiveren van evenwaardigheid in al onze interacties. Of het nu gaat om menselijke relaties of de manier waarop we omgaan met andere levende wezens, evenwaardigheid vormt de basis voor wederkerigheid en harmonie. Het betekent het erkennen van het respecteren van hun rechten en het streven naar samenwerking in plaats van overheersing.
In een maatschappij waarin evenwaardigheid hoog in het vaandel staat, wordt een sfeer van onderling begrip en steun in ere gehouden. Dit streven naar gelijkheid bevordert niet alleen een gezonde sociale structuur, maar draagt ook bij aan een gevoel van voldoening en welzijn bij elk individu.

Balans als levensfilosofie

Een ander essentieel element voor een gelukkig leven is balans. Balans gaat niet alleen over het verdelen van je tijd tussen werk en vrije tijd, maar ook over het vinden van de juiste verhoudingen in al je inspanningen. Te veel of te weinig inzetten kan leiden tot disbalans en ontevredenheid.
Wei wu wei, een begrip uit het taoïsme, beschrijft de kunst van handelen door niet te handelen. Het impliceert niet inertie, maar eerder het moeiteloos en natuurlijk bewegen in harmonie met de omgeving. In het nastreven van balans, is het vinden van de juiste mate van inspanning cruciaal. Het betekent luisteren naar je lichaam, geest en omgeving en reageren op de behoeften van het moment.

Ruimte scheppen voor natuurlijk evenwicht

Wanneer we rekening houden met de belangen van dieren en van de natuur, dan richten we de samenleving en het landschap zo in, dat er plaats van leven is voor iedere diersoort die van nature thuishoort in onze samenleving. Dieren die niet bang zijn voor mensen en zelf voedsel kunnen vinden hoeven zich niet te verbergen voor mensen, maar zijn mensen niet tot last, vermits we ze met rust laten.

De samensmelting van evenwaardigheid en balans

Het samenvoegen van evenwaardigheid en balans creëert een krachtige synergie voor een bevredigend leven. Evenwaardigheid in relaties legt de basis voor wederkerigheid, terwijl balans de kwaliteit van inspanningen bepaalt. Door deze principes te omarmen, kunnen we streven naar een levenswijze die niet alleen onze persoonlijke tevredenheid vergroot, maar ook bijdraagt aan een meer evenwichtige en gelijkwaardige wereld.
In een wereld waarin evenwaardigheid en balans centraal staan, ontstaat een vruchtbare voedingsbodem voor persoonlijke groei, sociale cohesie en een duurzaam welzijn. Het pad naar een gelukkig leven onthult zich wanneer we leren te leven met respect voor allen en in harmonie met de ritmes van het bestaan.


Rustend in balans en zelftransformatie

In het tijdschrift InZicht voor Non-dualiteit en Zelfonderzoek heeft nummer 3 van 2021 als thema “Pijn en lijden”. In dat nummer een artikel van Joan Tollison met als titel “‘Het goede doen’ heeft geen specifieke vorm”.

We kunnen anderen niet dwingen om het leven hetzelfde te zien als wijzelf. Er is weinig consensus over het aanpakken van onrecht, het voorkomen van ongelukkige gevoelens of hoe het ‘goede moet worden gedaan’. Mensen hebben niet allemaal hetzelfde zelfinzicht en niemand kan daarnaast zichzelf ten diepste echt leren kennen. Hoe kun je het beste omgaan met deze onzekerheid en ongelijkheid wanneer je jezelf en andere mensen zaken ziet doen die jij schadelijk vindt. Mensen kennen vrijheid en kunnen een vrije wil worden toegeschreven, maar die vrijheid levert niet automatisch vrijheid van pijn en lijden, laat staan geluk of liefde op. Ook zelf maken wij fouten die we niet meer ongedaan kunnen maken, maar waar we wel van kunnen leren.

Joan citeert Susan Murphy, die schrijft in haar boek Upside-Down Zen het volgende.
“Het is een zeer wrede wereld; hemel en aarde zijn genadeloos …. Wat ons brengt bij het gegeven dat dit wonderbaarlijke leven ons dit leven ook ontneemt …. We moeten aanzien en verduren dat dingen voor onze ogen verscheurd worden … Hoe krijg je het voor elkaar om de zegening los te zien van de vervloeking? Hoe overstijg je het actiereactiepatroon waaraan we allemaal geketend lijken te zijn en hoe kun je een vervloekte situatie ombuigen naar een sterke eenvoudige zegening? … Alleen maar door precies midden in de chaos helemaal te rusten”.

Tollison. “Wij mensen hebben deze mogelijkheid – niet op commando of door onze eigen wil – om ons bewust te worden van de schade en de pijn die we veroorzaken, om berouw te hebben, te veranderen en te kiezen voor liefde. Dit is onderdeel  van onze menselijke natuur – om onszelf te transformeren. En dientengevolge hebben we politieke bewegingen en spirituele stromingen. Dit zijn ook natuurlijke bewegingen, net als het lichaam dat een infectie te lijf gaat of het ecosysteem dat zichzelf herstelt. Zowel politiek activisme als spiritualiteit heeft iets te maken met de alchemie van hoe we lijden omvormen tot liefde”.

Tot zover citaten uit het tijdschrift InZicht, dat te vinden is op https://inzicht.org.

Voor Joan Tollison is onvoorwaardelijke liefde onze Ware Aard. Door ons te concentreren op onvoorwaardelijke liefde en mededogen, kunnen we ons valse zelf transformeren en onze ware aard realiseren. Dit kan worden bereikt door meditatie, zelfreflectie, en het loslaten van oordelen en beperkende overtuigingen.
Kiezen voor liefde betekent niet dat we voortdurend in verbinding (willen) staan. Het betekent ook dat we uit liefde ons losmaken van anderen bij wie de verbinding verworden is tot een gevangenis.
We kunnen onszelf niet volledig kennen, maar wel onze zelftransformatie of zelftranscendentie bewust inzetten. Daarmee erkennen we dat we onderdeel zijn van een overstijgende eenheid; in het Taoïsme: het erkennen van niet-twee zijn met alle levende wezens. Uit praktische overweging maken we onderscheid, maar we beperken neigingen om te oordelen.
We kunnen onze energie richten op het vinden en ondersteunen van gemeenschappelijke belangen met zo veel mogelijk anderen, mens en dier. En vanuit de zelftransformatie kunnen we (rustend in balans tussen zelfzorg en zorg voor de ander) liefde onvoorwaardelijk en vrij laten stromen. We kunnen voor onszelf zorgen en weggeven wat we overhebben. 

Pierre Teilhard de Chardin (1881-1955): uiteindelijk zijn wij één, jij en ik; samen lijden wij, samen bestaan wij, en wij zullen elkaar voor immer herscheppen.

Voor Teilhard de Chardin was God niet alleen de Schepper van het universum, maar ook de energie die het universum voortstuwt en evolutie mogelijk maakt. Hij geloofde dat God aanwezig was in alles wat bestaat en dat evolutie niet alleen een fysiek, maar ook een spiritueel proces was.

Volgens Teilhard de Chardin betekent samenwerken met God dat we ons bewust worden van onze rol in het proces van evolutie en actief bijdragen aan de vooruitgang van de mensheid en het universum. Hij geloofde dat we dit kunnen doen door ons bewustzijn te vergroten en onze liefde en solidariteit met anderen te vergroten, zodat we samenwerken in een wereldwijde gemeenschap.

De menselijke neiging om te willen beheersen, alles onder controle te hebben en belemmerende overtuigingen staan een onbevangen genieten van de stroom van liefde in de weg. Macht willen verwerven en uit te oefenen (machtsstrijd) staat evenwaardigheid in de weg. De uitingsvormen van de wens naar macht en controle zijn bijvoorbeeld competitie, oordelen en overmatig analyseren en labelen.
Voor wie het geduld kan opbrengen om deze boodschap in al zijn aspecten tot zich door te laten dringen, beveel ik Alan Watts aan. Alan Watts (1915-1973) verstond de speelse kunst om een universele waarheid kort te verwoorden en, voor wie het wil, eindeloos daarover door te gaan.


Balans erkenning van jezelf en ander

Heling van jezelf en elkaar

Beschadigd zijn betekent niet meer heel zijn. Veel mensen zijn niet helemaal heel, vaak om niet zo dramatische redenen, maar toch is er een gat tussen wie ze zouden kunnen zijn en hoe zij zich laten zien aan de buitenwereld.
Wie je bent, is deels hoe je je toont en hoe de ander jou ziet. Maar er is ook een gedeelte dat niet wordt gedeeld of zelfs niet gekend is. Integriteit (heelheid) heeft te maken met de aansluiting of verbinding tussen dat verborgen deel en het deel dat de buitenwereld getoond wordt. Die mens die bereid is om zich volledig te laten zien, transparant is, is integer. Let wel, die bereidheid is geen verplichting, maar is een mogelijkheid en kan een keuze zijn.
De behoefte aan erkenning wordt niet definitief bevredigd door die buiten jezelf te zoeken. Je moet durf hebben om naar het onbekende deel van jezelf te kijken en de kloof, die nog zonder overbrugging is, te erkennen. Om nog beter te weten wat dat onbekende of ontbrekende deel is, moet je je ermee oefenen, zodat je ervaring opdoet.
Stel jezelf voortdurend de volgende vier vragen.
Fysiek, neem je de signalen van jouw lichaam serieus?
Emotioneel, laat je alle gevoelens toe, maar maak je ze niet te groot?
Rationeel, ben je eerlijk en volledig, laat je twijfel toe?
Spiritueel, laat je open dat er meer is dan wat je kunt weten via de vorige niveaus en laat je dat ook toe tot jouw bewustzijn?

Samengevat: ben je op alle vier terreinen in balans? Erkenning van jezelf en acceptatie van jouw schaduwkant maakt het gemakkelijker om de ander ook te erkennen en zo bij te dragen aan het helen van de ander.

Padwerk

Padwerk is een holistische visie op de mens die een verbinding vormt tussen psychologie en meditatie.
Padwerk maakt schadelijke en negatieve (karakter)trekken bewuster, waardoor je merkt hoe deze eigenschappen je leven moeilijker maken dan nodig is. Pas dan zul je echt gemotiveerd zijn om ze los te laten: het gedrag, de gedachten en de emoties die je geluk in de weg staan. Je zult profijt hebben van de Padwerk lezingen doordat je leert eerlijk te zijn over jezelf, meer is er niet nodig. Niets zal jou en je omgeving meer opleveren dan je eerlijkheid.

Het doel van spirituele ontwikkeling is om het lager zelf om te vormen in het hoger zelf. Het lager zelf bestaat uit tekortkomingen, zwaktes, onwetendheid en luiheid. Het lager zelf heeft er een hekel aan zichzelf te veranderen. Het heeft een sterke, eigengereide wil en wil zijn zin krijgen zonder daarvoor een redelijke prijs te betalen. Het lager zelf is trots, egoïstisch en ijdel.

Het masker ontwikkelt zich als je beseft dat het volgen van je lager zelf je in problemen brengt en je ongeliefd maakt.
Tot zover de site van Padwerk.

Voor het ontwikkelen vanuit een lager zelf naar een hoger zelf is onder meer het vrij stromen van liefde, eerlijkheid en lef nodig. Niemand weet goed wat de gevolgen zijn als je zwakheden accepteert en jouw kwetsbare kant laat zien aan anderen.
De afstand tussen lager en hoger zelf kan worden ervaren als een kloof. Het loslaten van de veilige positie achter een masker en de sprong in de kloof tussen jezelf afschermen en je jezelf tonen, wordt mooi gevisualiseerd door de Zen Tarot kaart (0 - The Fool).

"Moment to moment, and with every step, the Fool leaves the past behind. He carries nothing more than his purity, innocence and trust, symbolized by the white rose in his hand. The pattern on his waistcoat contains the colors of all four elements of the tarot, indicating that he is in harmony with all that surrounds him. His intuition is functioning at its peak. At this moment the Fool has the support of the universe to make this jump into the unknown. Adventures await him in the river of life".

Het is belangrijk om te onthouden dat de Tarot-kaarten geen magische oplossingen bieden voor je problemen, maar eerder een manier zijn om jezelf beter te leren kennen en je perspectief te verbreden.

Wanneer je het binnen jezelf zoekt en eventueel wel die verandering aanbrengt die je nodig hebt om trots op jezelf te zijn, dan raak je niet meer van je stuk als een ander je geen erkenning geeft. Je bent autonoom geworden.

Hoe kan het dat mensen niet vanzelf erkenning vinden?

De wet van behoud van behoefte aan erkenning.

Het is van alle tijden en generaties dat kinderen het gevaar lopen in hun psychologische ontwikkeling beschadigd te worden. Vroeger werd dit gevaar door sociale ongelijkheid (discriminatie, armoede) nog versterkt.
Of een kind beschadigd raakt is ook afhankelijk van toeval. Sommige combinaties van karaktertrekken van kinderen en ouders zijn stroever dan andere. Sommige ouders stapelen fout op fout tot de weerstand van het kind breekt.
De volwassenen die ontsnappen aan de potentiële schade in hun kindertijd zijn beter in staat om onvoorwaardelijk liefde te geven. Kinderen die geen onvoorwaardelijke liefde krijgen, zullen lang de behoefte houden aan erkenning.
Erkenning is geaccepteerd worden door jezelf of anderen. Erkenning heeft een dubbele laag: een laag is de juridische erkenning van een kind door de vader. In psychologische zin gaat het om de erkenning van een kind door de ouder.
Voor de babyboom generatie was erkenning niet vanzelfsprekend. Veel ouders met grote gezinnen, zelf psychologisch gehavend opgegroeid in een groot gezin, vonden het maar wat gemakkelijk om hun kinderen wat onzeker te houden door spaarzaam te zijn met erkenning. Ze waren bang om hun kinderen te verwennen om te voorkomen dat zij verwaand zouden worden. Zij stonden daarin niet alleen. Onderwijzers, geestelijken, werkgevers deden het ook. Zij hadden belang in een onzekere ondergeschikte.
Het risico was dat die kinderen later een partner zouden kiezen waarvan ze onbewust hoopten de gemiste erkenning alsnog te krijgen. Omdat partners zich niet van de onuitgesproken wens tot erkenning bewust waren, gaven ze die soms ook niet duidelijk. Gevolg is dan dat de partner een gevoel krijgt dat hij of zij het nooit goed doet. Een scheiding is het gevolg en met een nieuwe partner begint het spel van voren af aan.
De herkenning van de behoefte aan erkenning is cruciaal in het bevredigen van de behoefte daaraan.
Gemeenschappelijk door de eeuwen en over de generaties heen is gebrek aan aandacht. Had men het vroeger te druk door de grootte van het gezin, tegenwoordig is er weinig aandacht voor kinderen door werkdruk of een veelheid aan andere zaken die de aandacht van de ouders trekken.

Wat wel veranderd is, is dat de samenleving losser is geworden. Mensen zijn minder afhankelijk van partner of werkgever. Men wisselt makkelijker. Met dat gemak is ook het belang van erkenning via die band verminderd.
Een deel van de huidige generatie met kleine kinderen is doorgeschoten naar de andere kant. Zij zoeken erkenning bij hun kinderen. Het behoeft geen betoog dat dat geen goede zaak is.
Kinderen onder elkaar kunnen elkaar maken of breken. Zij kunnen de behoefte aan erkenning compenseren die ouderen niet voldeden. Zij kunnen ook door een harde afwijzing en ontkenning of door negeren de onzekerheid groter maken.
Kinderen die het geluk hebben de juiste boeken te lezen of tegenwoordig de juiste Internetsites te bezoeken, kunnen op die manier nog schade door gebrek aan erkenning of juiste aandacht beperken.
Sommige kinderen groeien op voor de BV ik zonder een gezonde balans in het omgaan met hun ego.
Grenzeloze generatie (bol.com).

Filosofie van het niet moeten

In potentie

Wanneer iemand heel machtig is, dan maakt het zich niet laten gelden hem sympathiek. Hooguit toont hij zijn macht wanneer het echt nodig is.
Deze levenshouding zou een uitwerking kunnen zijn van de Italiaanse filosoof Giorgio Agamben.
Voor Agamben is het leven een pure potentialiteit. Potentialiteit wordt conventioneel begrepen als datgene wat tegengesteld is aan de actualiteit. Hij verwijst naar het begrip potentie bij Aristoteles. De potentie die als potentie bestaat, is voor Agamben het vermogen om niet over te gaan naar actualiteit, om niet (te doen of te zijn), een aanwezigheid van een afwezigheid of een onvermogen (adunamia) te zijn. Bestaande potentie bevat daarom de kracht van de negatie.

Wanneer kinderen die gepest worden op school naar een school voor vechtsport worden gestuurd om zich te leren verdedigen (potentialiteit) dan worden zij gevormd door de leraar om te leren om terug te vechten wanneer zij worden aangevallen. Een beetje goede school leert hen van die vaardigheid maar spaarzaam gebruik te maken buiten de schoolmuren. Ze worden niet geacht door te slaan in kinderen die op hun beurt andere kinderen gaan pesten.
Op niveau van de samenleving geldt iets soortgelijks. We hebben een leger om anderen af te schrikken (potentialiteit) en niet om het gebied van invloed uit te breiden. En of binnen de NAVO alle landen er zo in zitten is niet duidelijk en ook van Poetin is niet goed bekend wat hem echt motiveert. Liever Agamben dan Machiavelli.
Ook de overheid heeft nog niet overtuigend bewezen dat zij handelt in belang van de burger. Burgerrechten worden verkleind ten faveure van de veiligheid en economische zekerheid wordt eerder gegarandeerd voor sterke partijen in de markt in de hoop dat dit banen en economische groei (potentialiteit) oplevert.
Andere voorbeelden zijn de handhavende macht van een politie agent en het individu dat zich realiseert dat hij goede redenen heeft om kwaad te worden maar zichzelf niet verliest in emotie. Meer in het algemeen: "spreken is zilver, zwijgen is goud".

Op Wikipedia valt dit over Agamben te lezen.
Agambens stijl is zowel aantrekkelijk als ontoegankelijk. Hij is een radicaal filosoof die zich niet laat weerhouden door intellectuele hekjes van rechts of links. Agamben confronteert de maatschappelijke consensus graag met het tegendeel ervan: Auschwitz is geen uitzondering, de democratie verschilt in wezen niet veel van haar tegenpolen: het communisme en het fascisme. Zijn manier van filosoferen ligt in de lijn van Nietzsche in die zin dat vanuit een onderzoek naar de wortels van de westerse cultuur, haar ‘heilige koeien’ genadeloos aan de kaak worden gesteld. Zo beschrijft hij de huidige democratie als in verval, en verschuivend richting een ‘post democratische spektakelmaatschappij’.

In Filosofie Magazine, werd december 2014 over Agamben geschreven.
Het grondbegrip van Giorgio Agamben is dat van de potentialiteit, oftewel het mogelijk-zijn, wat duidt op het open, grondeloze en onbepaalde karakter van het menselijke zijn. De mens en het menselijk bestaan hebben volgens Agamben geen enkel doel en roeping die gerealiseerd zou moeten worden, noch historisch, noch spiritueel, noch biologisch. Het enige wat mensen hoeven te doen is hun eigen bestaan als mogelijkheid te leven; dat betekent voor hem vooral ook de mogelijkheid om dingen niet te verwezenlijken.
Die potentialiteit relateert Agamben ook aan de notie van kindheid of infantia (niet-sprekend), die het hart van de menselijke ervaring uitmaakt.
Tot zover FM.

Over een van zijn boeken wordt het volgende geschreven.
In Homo sacer behandelt de Italiaanse filosoof Giorgio Agamben de relatie tussen politiek en leven. In het oude Romeinse recht was de homo sacer een mens die door iedereen straffeloos gedood mocht worden. Hij werd buiten het menselijke én het goddelijke recht geplaatst. De homo sacer markeert de grens tussen het burgerrechtelijke leven en het naakte, onbeschermde leven. Dit leven op de grens, in een niemandsland, biedt Agamben de sleutel voor een kritische analyse van de westerse politieke traditie, waarin het leven de inzet van de politiek is geworden en de politiek veranderd is in biopolitiek. Aan de hand van de relatie tussen het naakte leven en de soevereine macht - van Aristoteles via de Verklaring van de Rechten van de Mens tot aan Auschwitz - presenteert de auteur het concentratiekamp als het paradigma van de moderne tijd. Het kamp blijkt de ruimte te zijn waarin regel en uitzondering, leven en dood niet meer van elkaar te onderscheiden zijn.
Tot zover de boekbeschrijving.

Homo Sacer, de sovereine macht en het naakte leven (bol.com).

Weten wanneer te stoppen

De manier waarop westerse politici omgaan met spanningen in het Midden Oosten zou kunnen worden gezien in het licht van Agamben’s waarschuwing voor biopolitiek. Maar het voorbeeld van het concentratiekamp als paradigma van de moderne tijd kan veel beter worden ingeruild door het voorbeeld van de megastal. Binnen de bio-industrie heeft het dier de rol gekregen van de homo sacer: een wezen dat straffeloos gedood mag worden.
Dan kan de oproep van Agamben om de potentialiteit van deze vergelijking niet om te zetten in actualiteit ook worden toegepast op dierenactivisten die op een gemakzuchtige manier deze vergelijking inzetten om mensen te dwingen na te denken over dierenrechten.
Een noodzaak om misbruik te begrenzen ligt in vele relaties tussen het naakte leven en soevereine macht. Het is te vinden in alle relaties waarbij de mens van de natuur, het milieu en dieren gebruik maakt om verder te gaan dan gezond is voor het voortbestaan. We zouden moeten weten wanneer de grens bereikt is en wanneer het chiquer is om te realiseren dat potentie om uit te putten beter kan worden omgezet in stoppen.
Het zou helemaal in de notie van gemeenschap van Agamben passen omdat hij oproept tot samenleven zonder dit te baseren op criteria van gemeenschappelijkheid. Dus om in de samenleving het delen van samenzijn niet meer in te richten ten faveure van een bepaalde afkomst, natie, religie of ras. Dan blijft er ook ruimte voor dieren over.

Statische en dynamische kwaliteit

Hoe heeft het zich ontwikkeld?

Wijsgeer Empedocles (490-430 voor Christus) verkondigde de theorie dat alle stoffen waren opgebouwd uit vier elementen. Deze vier elementen (aarde, water, lucht, vuur) kwamen vroeger in de metafysica van volkeren uit alle hoeken van de wereld voor, bij indianen, Grieken, Joden (Kabbala), boeddhisten en Chinezen. Waarschijnlijk hebben veel denkers gezocht naar beelden die de menselijke ontwikkeling als individu en als cultuur verduidelijken.
De elementen kunnen ook gerangschikt worden in verschillende dimensies, namelijk (vast-los, laag-hoog, donker-licht, passief-actief, dood-levend, materieel-geestelijk-spiritueel, oud-nieuw, statisch-dynamisch, onbewust-bewust, amoreel-moreel, onvrij-vrij, et cetera).

Toen de natuur- en scheikunde zich ontwikkelden weten we wat de chemische eigenschappen van stoffen zijn. Het had geen zin meer om de klassieke visie van elementen letterlijk te nemen. Maar figuurlijk, als metafoor voor het leven, ontwikkeling en transformatie, is het aardig om de eigenschappen van de elementen te vergelijken met moderne opvattingen.
Bijvoorbeeld met die van Robert M. Pirsig die zover gaat dat hij de waarde "kwaliteit" als drijvende kracht en fundamentele bouwstof (element) ziet van alles (object en subject) en daarmee van de evolutie. Pirsig doet middels zijn theorie van de Metafysica van de Kwaliteit een poging om westerse en oosterse filosofie te verbinden.
Hij maakt onderscheid tussen statische kwaliteit (waardepatronen) en dynamische kwaliteit.
Statische waardepatronen zijn onder te verdelen in vier stelsels:
• anorganische patronen,
• biologische patronen,
• sociale patronen,
• intellectuele patronen.

Deze vier stelsels zijn alomvattend. Er is niets volgens Pirsig dat in deze indeling niet ondergebracht kan worden. Daarbij zijn de vier stelsels onafhankelijk en zelfs tegengesteld ten opzichte van elkaar. Binnen elke laag is een synthese van tegenstellingen aan de orde. Elke laag van patronen is volgens Pirsig (moreel) verheven boven de voorgaande. Dit maakt waardeoordelen tussen die niveaus mogelijk.

Gecombineerd met de elementen levert dit de volgende tabel op.

Element Statische kwaliteit Steekwoorden en beschrijving
Aarde De anorganische laag is de laag van de materie, van de atomen en moleculen.
Dit is de laag waaruit alle dingen zijn opgebouwd. Zonder deze laag bestond er geen leven.

bodem, een fundament om op te bouwen, ontvangend, groeizaam, voedzaam, houvast gevend en bestendigend.
Water Biologische patronen

Alle levende organismen zijn opgebouwd uit cellen. Er vindt specialisatie en samenwerking plaats gericht op overleven.

vruchtbaarheid, leven, verfrissing, stroming, eb en vloed, vervloeiing, afkoeling, begrenzing, overstroming en verwoesting.
Lucht De sociale laag is de laag van het samenleven van biologische organismen.

De sociale laag maakt het mogelijk dat mensen op een manier samenleven waardoor ruimte ontstaat voor zaken die het zuiver biologische ontstijgen.

zuurstof, leefbaarheid, vrijheid, verbinding, dynamiek.

Lucht is de drager van klank, ze communiceert, vervaagt, lost op, transporteert het zonlicht, brengt regen en bliksem.
Vuur Intellectuele patronen

De intellectuele laag is de laag van de zelfverwerkelijking van ieder individu en van de mensheid. De mens is in staat boven zich zelf uit te stijgen en kennis en ervaring te accumuleren.

warmte; het is energie en geeft energie, licht, zichtbaarheid, biedt voortgang, avontuur, samensmelting. Vuur is reinigend, geeft spanning, beweging, biedt gevaar. Het geeft verbranding, uitzetting, kracht, verschroeiing en vernietiging.


Dynamische kwaliteit is volgens Pirsig de bron van alle verandering, de kwaliteit van de vrijheid, de "bron" van de vrije wil.
Maar wanneer je (jezelf of iets) op een verantwoorde manier wilt veranderen, moet je -voordat je iets verandert- weten wat constant moet blijven. In termen van Pirsig: welk statisch patroon moet in acht (waarde) worden gehouden?

Alle vier waardepatronen moeten hun kwaliteit houden, anders is sprake van teloorgang.

Dynamische kwaliteit creëert de wereld waarin wij leven, maar statische kwaliteit is noodzakelijk om haar in stand te houden. Alleen maar in stand (willen) houden loopt telkens uit op stagnatie, het verhinderen van verandering of op het verbieden van het afwijkende.
Het is zaak telkens de balans te zoeken tussen beide kwaliteiten.
Mensen zoeken naar kwaliteitservaringen om ergens helemaal in op te gaan, om “in flow te zijn” of met hart en ziel ergens voor gaan en zo in een balans te zijn, die leidt tot vrijheid, bevrediging, geluk en creaties.

Het is veelbetekenend dat waardeoordelen en de invloed van geld (als het middel, het kapitaal vergroten als doel in het voortbestaan van de aarde) tegenwoordig (wederom) ter discussie staan.
De een wil economische groei om de aarde beter te maken, de ander vindt eenzijdig gericht zijn op economische groei juist een gevaar.
Het is een gevecht tussen intellectuele en sociale waardepatronen. De een denkt dat economische groei leidt tot dynamische kwaliteit, de ander ziet de essentiële statische waardepatronen in gevaar komen.

De huidige mondiale ontwikkelingen in de economie bekijkend in termen van de klassieke elementenleer laat zien dat er veel gevaren op ons afkomen: bodem, water en lucht worden vervuild, veel leven wordt vernietigd, biodiversiteit neemt af, het klimaat wordt warmer, mogelijk te warm.

Wat belangrijk is om in de gaten te houden is de ontwikkeling van vrijheid binnen de mondiale samenleving. Is er wel sprake van dynamische kwaliteit? Zijn de statische waardepatronen nog intact? Zijn de voor- en nadelen van de voortgang van de geschiedenis voor de keuzevrijheid van het individu in of uit balans? Neemt het aantal mensen met honger toe of neemt het af? Krijgen steeds meer mensen gelijke kansen op geluk? Is er sprake van een harmonische ontwikkeling in kwaliteit van leven en indien niet, zijn we mondiaal zo georganiseerd dat er effectieve en positieve sturing mogelijk is?

Zie ook: "Dialectiek, krachten gebundeld voor een hoger doel".

Vox populi, de zwevende kiezer heeft gelijk

Politici en kiezers hebben niet de naam dat zij consistent zijn in hun politieke koers. Het excuus van de politicus is dat hij na verkiezing compromissen moet sluiten omdat er anders geen regering of bestuur mogelijk is. Het gevolg is dat politici in de ogen van veel kiezers niet betrouwbaar zijn. Bij nieuwe verkiezingen worden telkens nieuwe beloften gedaan om weer zo veel mogelijk stemmers te verzamelen.
Bij de Eerste Kamerverkiezingen komen lijsttrekkers van de Tweede Kamer op TV die je niet zelf kunt kiezen, maar die in de media beter overkomen dan hun collega's uit de provincie. Geen wonder dat veel kiezers af en toe van stem wisselen om vooral af te straffen wat niet is ingelost en om de hoop te vestigen op een partij die een koers zegt te gaan varen die bij de ontvanger wel binnenkomt. Ook opiniepeilers hebben er een beste boterham aan. Stiekem hebben ze ook nog een beetje invloed, dus via peilingen zijn ook uitslagen te manipuleren.
Veel stemmers houden er niet van om te verliezen en stemmen daarom op een partij die opkomt in de peilingen: het bandwagon-effect, oftewel de verlokking om bij de winnaar te willen horen. Het gevolg is dat de uitslag vooral weerspiegelt welke partij het beste een bepaald imago heeft weten op te bouwen en niet per se of de inhoud van het verkiezingsprogramma overeenkomt met de mening van de kiezer.
De kiezer leest als het ware tussen de regels door en hoort bewust of onbewust zaken die meekomen in de communicatie, maar die niet altijd zo bedoeld zijn. De zwevende kiezer is het gevolg van een steeds losser worden samenleving en een steeds meer opportunistisch wordende politicus waarvoor het belangrijk is te weten hoe hij of zij overkomt. Kleine groepen zijn beter in het inschatten van toekomstige ontwikkelingen dan individuen. Bekend voorbeeld is het schatten van het aantal bonen in een potje. Laat de extremen weg en het resultaat is vaak weinig afwijkend van het werkelijke aantal.
Dit fenomeen heet, vertaald naar de politiek, Vox Populi, de stem van het volk. Partijen met extreme opvattingen hebben moeite om de kiesdrempel te halen. Halen ze die toch dat is het als samenleving verstandig om daar minimaal notie van te nemen en te onderzoeken wat daarvan de reden is.

Een samenleving besturen via een democratisch principe is een complexe zaak. Door de werking van het gelijk van grote groepen zou het voor elk individu verteerbaar moeten zijn dat het niet altijd zo gaat als hij of zij wil. Wie er toch niet tegen kan zou eens een studie moeten maken van het eigen ego of meer geduld moeten oefenen. Een nieuwe ronde, nieuwe kansen.

Voor een voorbeeld van mannetjes maken, zie Mark Rutte in actie. Maar wie te lang blijft zitten, kan om heel onbeduidende redenen struikelen.

Jean Pierre Geelen in de Volkskrant.
"Zo illustreren ook de kopstukken uit de landelijke politiek hun onvermogen om op een aansprekende manier aandacht te vragen voor de provinciale verkiezingen. Media worstelen met hetzelfde probleem. Dat leidt op televisie tot krankzinnige gymnastische oefeningen aan de rekstok, waarbij de kijker geacht wordt mee te buigen. Het Statenlid van de Fryske Nasjonale Partij in 'debat' met de SGP Zuid-Holland. Fractieleiders uit de landelijke politiek tegenover elkaar, slalommend tussen opiniepeilingen en daar weer de gemiddelden van.

Dat valt media aan te rekenen, maar de politiek doet er minstens net zo hard aan mee de kiezer in opperste verwarring te brengen. Die ziet door de bomen het democratische bos allang niet meer. Niet zo gek dat hij het stemhokje niet meer weet te vinden".

Waarheid wordt door de mens gemaakt

In de geschiedenis is de manier waarop tegen waarheid werd aangekeken aan verandering onderhevig.

Rob Wijnberg schrijft voor de Correspondent. Een citaat uit een artikel over zijn analyse van de tijdgeest.
Is dit het tijdperk van globalisering, verdwijnende grenzen en Europese integratie? Of juist van groeiend nationalisme, immigratiebeperking en eigen land eerst? Is dit de tijd van multinationals, het grootkapitaal en de 1 procent? Of juist van de start-up, crowdfunding en de 99 procent? Is het de tijd van revolutie, opstand en protest? Of juist van technocratie, onverschilligheid en apathie? Is dit de tijd van duurzaam, ambachtelijk en lokaal? Of juist van fossiel, massaproductie en outsourcing?
Misschien is het antwoord wel: het is de tijd van al deze dingen tegelijk.

Het fenomeen public relations (pr) raakte geïnstitutionaliseerd en zou in enkele decennia uitgroeien tot een van de grootste en meest invloedrijke industrieën in de westerse wereld (alleen al de reclametak is anno 2014 goed voor 500 miljard dollar omzet per jaar).
Communicatiestrategen, pr-medewerkers, spindoctors, marketeers en reclamemakers werden de allesbepalende architecten van onze informatievoorziening. Nagenoeg alle belangrijke informatiestromen − van nieuws tot politiek tot wetenschap tot kunst − raakten onderhevig aan de wetten van de pr: afstemming op doelgroepen en beoordeling op bereik en rendement.

Waarheid als product reduceert alles − van politiek tot informatie tot wetenschap tot onderwijs tot kunst − tot een vorm van behoeftebevrediging zonder onderliggend doel.
Het maakt van politiek een ‘pitch’, van informatie een ‘format’; van kunst een ‘concept’, van onderwijs een ‘formule’. Niet om te overtuigen, te informeren, aan het denken te zetten of te leren, maar om ‘te bevredigen’.
Hierin schuilt, volgens mij, de kern van onze tijd. Het verklaart waarom de meeste politieke partijen nauwelijks nog van elkaar verschillen, behalve in koopkrachtplaatjes. Het verklaart waarom onderwijsinstellingen zijn uitgegroeid tot diplomafabrieken op zoek naar de hoogste score in de ‘rankings’. Het verklaart waarom solidariteit afbrokkelt en winstbejag op korte termijn regeert.
En, het verklaart waarom 80 procent van de (westerse) burgers zo tevreden is met het eigen leven en een even groot percentage zo bezorgd over de samenleving als geheel: onze behoeften worden ruimschoots bevredigd, maar we hebben nauwelijks een idee van het waarom en waartoe.

Het hele artikel lezen? Klik op: de correspondent.


Politici laten kiezers hun eigen mening consumeren en Google past zijn zoekresultaten aan aan het profiel van de zoeker. Iets soortgelijks geldt voor de media, de kunst, het onderwijs en de wetenschap.

Omdat zoveel mensen spelen met de waarheid en omdat het onmogelijk een objectieve waarheid te verkondigen draait schrijfster Sarah Gagestein het om. Zij stelt:
"door in te spelen op beelden waarin we geloven en door ideeën slim te framen kun je net als succesvolle politici en reclamemakers andere mensen onzichtbaar overtuigen. Maak zonder manipulatie jouw boodschap zo herkenbaar dat ze het direct met je eens zijn".

De psychologie van onzichtbaar overtuigen met framing (bol.com).

Framing is niet gemakkelijk, het gaat ook vaak mis, denk aan Balkenende's oproep tot wat meer VOC-mentaliteit. De Verenigde Oost-Indische Compagnie stond niet alleen voor verkenning en ondernemerschap, het stond ook voor slavenarbeid en uitbuiting.

Gagestein's vuistregels zijn de volgende.
  1. eerst waarden, dan woorden en beelden
  2. wees duidelijk en kies voor eenvoud
  3. een zwarte lijst leert jouw foute woorden snel af
  4. wees consistent en hou vol
  5. heb lol in het spel van framen.

Volgens Gagestein hoef je je over jouw integriteit geen zorgen te maken, zolang je frames dicht bij je eigen overtuigingen houdt. 

Weer anders wordt het wanneer Kunstmatige Intelligentie (AI) wordt ingezet om de waarheid te manipuleren. Het leidt tot nieuwe gewetensvragen.

Drogredeneringen bij de ontkenning van de vrije wil

Henk Müller is opinieredacteur van de Volkskrant. Hij interviewt associate professor wetenschapsfilosofie Herman de Regt over diens radicaal determinisme. Dat houdt in dat de Regt van mening is dat de vrije wil niet bestaat en dat “iemand die nu een moord pleegt, niet schuldig is”.

Müller. U gelooft niet in de vrije wil en u wilt daarom ook een ander rechtssysteem.
De Regt. 'Klopt, ik ben wat ze in filosofisch jargon een 'harde determinist' noemen, iemand die op basis van onze wetenschappelijke kennis inziet dat de vrije wil een illusie is omdat alle gevolgen een oorzaak hebben'.

De redenatie dat de vrije wil een illusie is omdat alle gevolgen een oorzaak hebben is een drogredenering. De drogreden heet een “non sequitur”. De conclusie volgt niet redelijkerwijs uit de argumenten.

Müller. Ja hè, hè, daar hoef je geen filosoof voor te zijn.
De Regt. 'Oorzaken en gevolgen vormen een lange keten die bij wijze van spreken teruggaat tot de oerknal. Iemand die nu een moord pleegt, is niet schuldig maar staat simpelweg aan het eind van zo'n keten van oorzaken en gevolgen, waarover hij verder niets te zeggen had'.

De drogreden is “Post hoc ergo propter hoc”. Er wordt ten onrechte een verband gelegd tussen 2 opeenvolgende gebeurtenissen. Vanuit het heden is het verleden ver terug te reconstrueren, maar de toekomst is tegenwoordig steeds minder goed te voorspellen. Gebeurtenissen in de toekomst zullen pas achteraf te verklaren zijn als een keten. We kunnen door keuzes te maken verschillende paden volgen, waarbij we die keuzes kunnen laten bepalen door het volgen van wetmatigheden of verzet er tegen.

Müller. Ik vind het ook knap eng dat een hele nieuwe generatie leerlingen met uw ideeën wordt opgevoed: dat mensen geen keuzevrijheid hebben en geen verantwoording hoeven af te leggen.
De Regt. 'In uw krant woedt daar al een debat over en ik noem dat een morele veenbrand. Als die ideeën algemeen worden, zal dat een enorme impact hebben op de manier waarop we mensen straffen, wat we onder verantwoordelijkheid verstaan. Ons rechtssysteem is gebaseerd op de achterhaalde voorstelling dat een mens een vrije wil heeft. Zoals we het gevoel hebben dat de zon ondergaat, terwijl we weten dat het aardoppervlak wegdraait van de zon, zo hebben we het idee van een vrije wil, terwijl we weten dat ons gedrag wetmatig is gedetermineerd. We voelen dat gewoon zo. We weten nog niet waar dat vandaan komt, maar we kunnen wel snappen dat het een illusie is. Hans Klok goochelt meisjes weg, we zijn verbaasd, maar we weten dat het een truc is. Ik wil ons rechtssysteem niet baseren op een illusie, daarom moeten we de grondslag ervan herzien'.

Ook hier een drogredenering, de zogenaamde verkeerde vergelijking. Iemand die van deze drogreden gebruik maakt vergelijkt 2 dingen met elkaar die helemaal niet met elkaar vergeleken kunnen worden, ‘appels met peren vergelijken’. Het vergelijken van het denken over de vrije wil met het denken over het draaien van de aarde om de zon of met een goocheltruc is een verkeerde vergelijking. Het eerste heeft met verantwoording te maken, het tweede niet. En het afleggen van verantwoording is kenmerkend voor de rechtsspraak.

Tot zover het interview. Ondanks de drogredeneringen is de visie van Herman de Regt natuurlijk wel iets om over na te gaan denken.

De boeken van Herman de Regt via bol.com.

Een oplossing voor het zwart-wit denken over het wel of niet bestaan van de vrije wil is om in plaats van “of-of” meer te denken in “en-en”. Je kunt goed beredeneren dat de kans groot is dat een deel van onze beslissingen en gedrag bepaald wordt door onbewuste processen in de hersenen. Maar een kans is per definitie nog geen 100% zekerheid en daarmee een feit of vaststelling.
Belangrijk is ook om onderscheid te maken tussen vrijheid en vrije wil. Beiden spelen niet op hetzelfde niveau.
Tenslotte is er een gelaagdheid te onderscheiden in de motivaties voor ons gedrag. Een deel van ons bewustzijn wordt gevoed door instinct en ander deel door redeneren en weer een ander deel door intuïtie. Een groot deel van de oorsprong van de bewustzijn heeft een lichamelijke component (zelfs genetisch) en klein deel is minder goed te (be)grijpen in taal en tekst.

Tenslotte is het fenomeen dat we ons gemakkelijk kunnen laten beïnvloeden tot onjuiste beslissingen irrelevant voor het wel of niet bestaan van de vrije wil.

Durf te proberen

Wat je als mens nodig hebt om de wereld vooruit te helpen is niet ‘De Oplossing’, ‘Het Antwoord’ of ‘Het Gelijk aan Je Zijde’, maar juist de moed om, bij gebrek daaraan, simpelweg te proberen. Het leven is een en al trial and error, de enige zekerheid die je altijd hebt is dat er niks verandert als je niks doet.

Bovenstaande zinnen komen uit een artikel op de website de correspondent en zijn geschreven door Ernst-Jan Pfauth. Hij stelt zichzelf de vraag "En nu?". Wij zijn individuen met te weinig waarheid, te weinig noodzaak, te weinig tijd en te weinig toewijding om de te grote problemen te lijf te gaan.

Pfauth stelt: het is een misvatting dat oplossingen die niet universeel, algemeen geldig, door iedereen omarmd en gegarandeerd succesvol zijn, in feite géén oplossingen zijn.

"Maar dat klopt niet. De wereld is geen 'systeem' en vooruitgang geen kwestie van de ‘goede’ afslag nemen. De menselijke geschiedenis bestaat uit een eindeloze aaneenschakeling van probeersels en pogingen, kleine en grote veranderingen, successen en mislukkingen, successen die mislukkingen bleken en mislukkingen die successen bleken. En zo zal het voor altijd blijven".

De balans tussen geven en nemen als pad naar succes

Suzanne Weusten schrijft in haar boekbespreking in de Volkskrant het volgende.
Grants credo blinkt uit door eenvoud en focus. 'Wees behulpzaam', houdt Adam Grant zijn studenten, collega's en opdrachtgevers voor. Voor succes in je werk is meer nodig dan een combinatie van hard werken, talent en geluk. Succes is sterk afhankelijk van de manier waarop je met andere mensen omgaat. Hoe? Door te geven in plaats van te nemen, door te luisteren in plaats van te praten, door advies te vragen in plaats van jezelf te promoten, door dienstbaar en aardig te zijn. Nice guys finish first.

Een gevende stijl kan tot succes leiden, maar ook tot een beroerde positie. Wie altijd alles voor een ander over heeft, kan een voetveeg worden en opgebrand raken, maar ook een succesvolle werknemer. Gevers blijken bovendien nauwkeuriger en creatiever in hun besluiten dan nemers.

Aan de details zie je of een leider een nemer of een gever is, vertelt Adam Grant op YouTube.

Geven en nemen, de verborgen dynamiek van succes (bol.com).

Blik verruimen door het geheel te zien

Een dyade is een groep bestaande uit twee personen. Zij is de kleinst mogelijke sociologische eenheid waarbij sprake kan zijn van interactie. Extra interactie kan komen door een derde persoon, maar ook door abstracte begrippen als "beide tegelijk" of zelfs een negatie.
Tussen de drie personen van een triade zijn drie relaties mogelijk. Hoewel hier net als in de dyade sprake is van een beperkte groepscomplexiteit en een sterke sociale controle, kan een persoon deze groep niet meer volledig controleren. Hierdoor krijgt de groep een autonomie die de dyade niet heeft. Een voorbeeld is trias politica: de scheiding der machten in onze rechtstaat in wetgevend, uitvoerend en controlerend (rechtelijk). Zie ook drie-deling en drie-eenheid.

Dyades en triades worden door Neale Donald Walsch gebruikt voor het aanduiden van uitersten en hun balans.

Hij schrijft in zijn nieuwste boek “Storm voor de Stilte”: wanneer we triades zien, wanneer we zien mannen-vrouwen-beide, groot-klein-beide, boven-onder-beide, snel-langzaam-beide, goed-slecht-beide, enz., dan realiseren we ons dat terwijl een ding ofwel goed ofwel slecht lijkt te zijn, het in werkelijkheid beide is op hetzelfde moment, wat alles bij elkaar genomen een derde iets is.
Het gaat erom de dyade bij elkaar (heel) te zien, in plaats van als afzonderlijke elementen. Belangrijke triade voor Walsch is lichaam, geest en ziel.
In termen van de triade van lichaam, geest en ziel gelooft Walsch dat er een hogere macht is die onze ziel voedt en ons in staat stelt om onze hoogste potentie te bereiken. Deze macht kan worden ervaren door middel van spirituele praktijken zoals meditatie, gebed en contemplatie.

Apofatische benadering van God

Volgens Walsch is de manier waarop het leven werkt het mogelijk maken van de ervaring van God door het mogelijk maken van het 'apofatisch' scheppen van de illusie van ‘niet-God’, door het produceren van een contextueel veld waarbinnen Godheid volledig in relatieve termen gerealiseerd kan worden. Dat is een moeilijke zin, waarmee Walsch bedoelt dat God niet alleen liefde, maar allereerst vrijheid is. We zijn allen een, maar ook individuen.
Onze wereld van dualiteit wordt gecreëerd door de realiteit van een drie-enige God, zodat God zelf zichzelf in zijn ervaring kan kennen. God is mens geworden en alle mensen vormen een eenheid met God en alles wat leeft is een uitdrukking van God.

Volgens Walsch is een belangrijke triade voor het ervaren van God de combinatie van liefde, macht en wijsheid. Deze drie aspecten vormen samen de basis van goddelijke creatie. Liefde is de kracht die alles verbindt, macht is de energie die alles doet ontstaan en wijsheid is de intelligentie die alles doordringt en begeleidt. Wanneer deze drie aspecten in balans zijn, kunnen we ons diepere connectie met de Goddelijke ervaren en ons leven vanuit deze verbinding leiden.
Macht is bedoeld om te scheppen en te manifesteren wat we willen in ons leven en in de wereld om ons heen. Het gaat om het erkennen en gebruiken van onze eigen innerlijke kracht om onze realiteit te vormen en te creëren.

De overtuiging dat we een eenheid vormen met God maakte dat Walsch alleen met zichzelf in gesprek hoefde te gaan om de boeken Gesprekken met God te schrijven. In Storm voor de stilte. Gesprekken met de mensheid roept Walsch de lezer op om onze identiteit als deel van God te accepteren en te realiseren. Daarbij is contact maken met de ziel de snelste weg tot God. Walsch doet hiervoor suggesties, wat overigens niet betekent dat het contact met de ziel afdwingbaar zou zijn. Daarin is niets nieuws onder de zon.

Bernadette Roberts (1931-2007) schreef het boek De ervaring van het niet-zelf. In het boek beschrijft ze de ervaring van het niet-zelf als een diepgaande spirituele ervaring waarin het individuele zelf volledig wordt overstegen en er een bewustzijn van eenheid en non-dualiteit ontstaat. Het is een ervaring waarin het gevoel van een afzonderlijk zelf, een ego, volledig oplost en er alleen nog maar een bewustzijn van zijn overblijft. Walsch spreekt over “niet-God”. Beide auteurs lijken te streven naar een soort virtuele ruimte waarin ze zichzelf kunnen observeren en begrijpen. Walsh spreekt over "niet-God" op een apofatische manier, wat betekent dat hij God benadert door te zeggen wat God niet is, in plaats van wat God wel is. Op dezelfde manier lijkt Roberts te streven naar een soort "niet-zelf", waarin ze zichzelf kan observeren en begrijpen zonder te worden beperkt door egoïsme en zelfgerichtheid. Het idee van Walsh dat God via Jezus mens is geworden, lijkt een poging om de kloof tussen God en mens te overbruggen en ons te helpen onszelf te transformeren. Dit kan worden gezien als een manier om ons te helpen onze eigen spirituele reis te maken en onze eigen "niet-zelf" en “niet-God” te ontdekken en te ervaren. Dichterbij kunnen we niet komen en dat is genoeg want deze grens garandeert onze evenwaardigheid en vrijheid. 

Boeddha

In de leer van Annata (letterlijk: niet zelf) verklaarde Boeddha dat in geen van de vijf onderdelen waaruit een mens bestaat, er zoiets te vinden is als een absoluut zelf. Deze vijf onderdelen werden door Boeddha Khandhas genoemd en zijn de volgende. 

  1. Vorm (Rupa): dit verwijst naar de fysieke aspecten van ons bestaan, zoals ons lichaam en de fysieke wereld om ons heen. 
  2. Gevoelens (Vedana): dit zijn de gewaarwordingen die we ervaren in reactie op zintuiglijke stimuli, zoals aangenaam, onaangenaam of neutraal. 
  3. Waarneming (Sanna): dit is het proces van het herkennen en interpreteren van zintuiglijke informatie, zoals het identificeren van een object dat we zien. 
  4. Mentale formaties (Sankhara): dit verwijst naar de mentale processen die ons handelen, spreken en denken beïnvloeden, zoals onze emoties, gedachten en motivaties. 
  5. Bewustzijn (Vijnana): dit is het bewustzijn of de perceptie van onze ervaringen en de wereld om ons heen.
Boeddha benadrukte dat niet alleen in ons ziel-geest-lichaam systeem er geen absoluut zelf te vinden is, maar dat er in de hele relatieve schepping – in het gehele veranderlijke Universum – geen onveranderlijk zelf te vinden is! Het is dus zaak om daar niet naar te (blijven) zoeken, maar te accepteren dat het Zelf veranderlijk is en is te ervaren in het geheel en daarmee in alles wat leeft.


Op basis van de laatste zin over de grens van de apofatische benadering beveel ik niet aan om het boek van Bernadette Roberts te gaan lezen.

Beelden Naast Elkaar, niemand hoeft te winnen

Het BNE-proces kunnen hanteren (Beelden Naast Elkaar).

In het boek Authentiek Leiderschap maakt Bas Blekkingh duidelijk dat het erg moeilijk is om over 'waarheden' te spreken als je beseft dat selectieve perceptie onze waarheden verdraait. We zijn als het ware voortdurend bezig onze onderlinge positie te vergelijken en te zoeken naar kansen om onze positie te verbeteren. En daardoor missen we andere kansen. Voor wie een evenwaardige verbinding wil heeft Blekkingh dit proces ontwikkeld.

Een citaat uit zijn boek.
Het is zeer belangrijk dit te beseffen, wil je goed met anderen kunnen communiceren. BNE staat voor Beelden Naast Elkaar en is in zes stappen het basis-ingrediënt voor dialogen, onderhandelingen, coachingsgesprekken, feedforward en omgaan met weerstand. Het BNE-proces houdt rekening met selectieve perceptie. Je kunt BNE als techniek inzetten, maar eigenlijk gaat het proces veel verder. BNE gaat uit van de overtuiging dat er altijd twee waarheden naast elkaar kunnen en mogen bestaan, ook als de waarheid van de ander haaks staat op jouw waarheid. Er zijn altijd meerdere mogelijkheden.

Ieder mens heeft de neiging om vooral bij een aanval in de verdediging te schieten of aan te vallen (flight or fight). In de communicatie komt het er dan op neer dat de winnaar degene is die het hardst zijn mening kan laten horen. En dat is ook het doel, dat er iemand moet winnen, jij of de ander. Het BNE-proces heeft niet als doel dat er iemand wint, maar dat de beste oplossing gevonden wordt. Het is belangrijk dat je deze techniek beheerst, zodat je controle hebt over het communicatieproces.

Stap 1. Beeld van de ander centraal stellen (doorvragen en actief luisteren).

Stap 2. Ontvangstbewijs (uitspreken dat je het begrijpt).

Stap 3. Antwoord (dit is mijn mening).

Stap 4. Vragen om een ontvangstbewijs.

Stap 5. Zoeken naar de beste oplossing.

Stap 6. Concrete afspraak maken.

Het slot is een concrete oplossing en een actie die uitgevoerd kan worden.

Tot zover Blekkingh.

Het uitgangspunt (bij BNB) is acceptatie dat iedereen projecteert en percipieert vanuit zijn eigen waarheid. Wie een optimale verbinding met een ander wil maken, laat eerst zien dat hij daarmee om kan gaan. Wie de functie van zijn ego niet goed kan hanteren, kan ook niet goed belemmeringen in een communicatie wegnemen. Het proces van verbeteren van de communicatie kun je zien als het doorlopen van een aantal schillen. Het is vorm van en-en-denken en enige afstand nemen van competitie, de wens om te winnen. Wie een strijd denkt te winnen, verliest de verbinding.

Authentiek leiderschap, ontdek en leef je missie (bol.com).

Zij doet huiswerk, terwijl hij werkt

In een ingezonden brief in de Volkskrant reageert Saskia Oosterhoff uit Usquert op een bericht waarin gemeld wordt dat 52% van de vrouwen zelf geld verdient en daarmee “haar eigen broek kan ophouden”. Dit wekt de suggestie dat het andere deel dit niet zou kunnen of geen gelijkwaardig werk doet.

Saskia schrijft.
Ik ben een van die vrouwen. Ik kan mijn eigen broek niet ophouden. Nou ja, ik zou het wel kunnen, hoor, maar ik doe het niet. Mijn vriend werkt, en ondertussen doe ik andere dingen.
En mijn vriend? Hij kan zijn eigen broek niet wassen, zijn eten niet koken en zijn drie zoons niet 24/7 verzorgen. Nou ja, hij zou het wel kunnen, hoor, maar hij doet het niet. Hij doet andere dingen, terwijl ik aan het werk ben.
Tot zover.

Zeldzaam fijntjes wordt hier stijlvol iemands oren gewassen.

Onwil tot evenwaardigheid leidt tot frictie

De emanciperende wereld zit vol met ongelijke en veranderende verhoudingen: ouder-kind, leraar-leerling, werkgever-werknemer, en de meeste relaties hebben ook die kenmerken. Naarmate de kinderen ouder worden en mensen willen groeien in (werk)relatie kan er een competitie ontstaan met de ander waar je tegenop keek.
Mensen met een competitieve inslag, die vinden dat zij meer of beter zijn dan een ander, komen vroeg of laat in conflict met hun omgeving. Een ouder die te laat zijn oorspronkelijk erkende macht omzet in gezag krijgt spanningen met zijn puber. Partners die zich tot elkaar aangetrokken voelden vanuit speelse ongelijkheid stoten elkaar weer af nadat ze langere tijd met elkaar hebben opgetrokken en de nieuwigheid eraf is.
Wie twee magneten met dezelfde polen tegen elkaar aanhoudt, merkt dat zij elkaar afstoten. Houdt je de tegengestelde polen tegen elkaar aan, dan trekken ze elkaar aan.
Mensen zijn geen magneten, hoewel er treffende overeenkomsten zijn. Wanneer beiden te dicht bij elkaar komen met de verkeerde polen dan wordt de spanning voelbaar en gaan beiden zoeken naar een balans waarin ze weer in rust zijn.
Wie merkt dat hij in de nabijheid van een ander afstoting ervaart, zou zich kunnen afvragen of er gemeenschappelijke kenmerken zijn die leiden tot spanning. Die gemeenschappelijkheid kan alleen al zitten in de perceptie dat de ander zich meer of belangrijker voelt. Soms heeft dat een natuurlijke achtergrond. Wie als broer of zuster ouder is dan andere gezinsleden zal lange tijd in de illusie leven dat hij of zij verder is in levenservaring. Als het goed is verdwijnt dat verschil vanzelf wanneer ieder volwassen wordt. Maar wanneer er pijnlijke ervaringen in de jeugd zijn opgelopen of iemand wil zijn positie behouden dan verdwijnt de spanning niet vanzelf.

Volwassen mensen worden geacht in balans te zijn en zich evenwaardig te gedragen tegenover anderen. Maar niet iedereen is zich bewust van die vereiste of wat dit betekent.
Evenwaardigheid is iets anders dan gelijkwaardigheid of gelijkheid. Collega’s worden geacht onderling te erkennen dat zij verschillende rollen vervullen in een organisatie. Zij weten dat alle rollen belangrijk zijn en niet zonder elkaar kunnen. Wanneer je als leidinggevende voortdurend de baas wilt spelen, mis je de elementaire competentie om je evenwaardig op te stellen en dat gaat ten koste van de werksfeer.
De wil tot evenwaardigheid is nog geen garantie voor de praktijk. Onder druk willen we nog wel eens terugvallen in primitievere gedragsvormen. Dat geldt bijvoorbeeld voor volwassen gezinsleden bij wegvallen van de ouders, maar ook in het bedrijfsleven bij tegenvallende resultaten. Een leidinggevende met evenwaardige houding luistert naar zijn werknemers en geeft richting.



Cristien Brinkgreve: Het verlangen naar gezag; over vrijheid, gelijkheid en de behoefte aan houvast.

Word je gepest? Praat erover!

Effectief pestgedrag tegengaan

Sociaal wetenschapper Linda Duits schrijft in de Volkskrant van 10 november over pesten.
Voor een effectieve bestrijding van pesten moeten we het perspectief van kinderen en jongeren zelf gebruiken.

Concreet betekent dit dat opvoeders - docenten, sportcoaches, makers van lespakketten - moeten gaan praten met pesters. Waarom vonden zij het pesten geoorloofd? Wat gebeurde er precies? Waarom was juist deze persoon het doelwit? Dit betekent ook dat er een veilige omgeving gecreëerd moet worden waarin pesters dit durven te vertellen, zonder dat ze worden weggezet als opperschurk. Het betekent ook dat ouders zich ervan bewust moeten zijn dat hun kind zowel pestkop, meeloper als slachtoffer kan zijn en zich moeten realiseren dat die rollen wisselen. En het is belangrijk dat de resultaten van lespakketten met behulp van pedagogen duidelijk meetbaar worden zodat duidelijk wordt wat werkt en wat niet. Pesten is ingewikkeld. Pestkoppen en gepeste jongeren zijn niet te reduceren tot moedwillige slechteriken en onschuldige slachtoffers. En pesten is al helemaal niet te stoppen door simpelweg te retweeten hoe afschuwelijk het is als iemand zelfmoord pleegt.
Tot zover Duits.

Ex-pester Hans Vullers uit Eindhoven stuurde een ingezonden brief aan de Volkskrant naar aanleiding van de zelfmoord van Tim Ribberink. Volgens de ouders van Tim was pesten de aanleiding voor Tim om uit het leven te stappen. Verslaggever Bert Molenaar twijfelt eraan dat dit de enige reden was en probeerde dit te onderzoeken en stuitte op een muur van stilzwijgen in de woonplaats van Tim. Uiteindelijk blijkt de afscheidsbrief van Tim niet in die vorm te bestaan.

Terug naar Vullers. Hij schrijft het volgende.
Het is een soort sociale survival of the fittest. Je kunt gewoon niet iedereen die er bestaat even leuk vinden en evenveel respect geven. Ik ben het ermee eens dat wat er gebeurd is niet kan, maar het is nou eenmaal zo.
Ik heb zelf ook (mee)gepest en dat was eigenlijk heel raar. Ineens was een jongen uit ons groepje van vier met wie we altijd samen naar de middelbare school fietsten het zwarte schaap. Dat duurde een tijdje en werd stilletjes aan steeds naarder, totdat hij het blijkbaar tegen zijn ouders had gezegd en we met de vier jongens en enkele ouders samen zijn gaan zitten om het te bespreken. Daarna is het even snel als het opkwam ook weer verdwenen.
Vooral door die ervaring en door de wijsheid die met de jaren komt, zou ik als advies aan iedereen die zich gepest voelt willen geven: bespreek het. Dat is de snelste manier om ervan af te komen. Als je de pesters ermee confronteert, kunnen ze wel ontkennen, maar weten ze dat je gelijk hebt. Maar het zal helaas nooit helemaal verdwijnen. Er zullen altijd sulletjes en makkelijke slachtoffers zijn.
Tot zover een deel van de ingezonden brief.

De ouders van Tim waren volledig verrast door de zelfmoord van Tim omdat hij zijn verdriet niet met zijn ouders besprak. De bekentenis van Vullers maakt duidelijk dat er soms maar weinig goede redenen zitten in het overgaan van de grenzen van anderen. Kinderen doen het omdat het kan en niet wordt tegengegaan. Het stellen van grenzen vereist moed om niet bang te zijn de sympathie van anderen te verliezen. De mogelijke winst is respect. En helaas is respect in onze samenleving een thema dat we slecht onder woorden kunnen brengen omdat het oefening vergt. Respect is het spanningsveld tussen betrokken zijn en afstand houden. En de spanningsboog van dat spanningsveld zou eigenlijk onze tweede natuur moeten zijn. Je mag best niet van een ander houden, maar dan hoef je niet naar de andere kant door te slaan door die ander te gaan pesten. Door erover te praten, al is het maar in je hoofd, wordt de balans hersteld. Dit geldt ook voor het zwijgen van de mensen uit de omgeving van Tim Ribberink.

Meelopers, slachtoffergedrag en sympathisanten


Pauline Kleijer bespreekt in de Volkskrant de jeugdfilm Spijt.
“Pesten blijft onverminderd actueel, hoewel je inmiddels een heel filmfestival zou kunnen organiseren rond het thema. Ook het Amerikaanse drama Disconnect, dat deze week in première gaat, en de recente Mexicaanse speelfilm Después de Lucía behandelen het onderwerp. Daarnaast zijn er genoeg oudere voorbeelden, zoals Bully (2001) en Klass (2007), plus talloze films die op zijn minst zijdelings over pesten gaan.

Al die pestfilms volgen min of meer hetzelfde stramien: na aanhoudende pesterijen, waarbij niemand ingrijpt, neemt het slachtoffer - of iemand in diens omgeving - een desastreuze beslissing. Ook tonen de films hoe eenzaam en gruwelijk het schoolbestaan kan zijn, vol te vermijden situaties en plekken. Kleedkamers zijn een nachtmerrie, schoolkamp is de hel.

Dat geldt ook voor Jochem, de te dikke puber uit Spijt (zie video) die elke dag door drie pestkoppen uit zijn klas wordt vernederd. Spijt, naar een jeugdboek van Carry Slee uit 1996, biedt geen vernieuwende inzichten in pestgedrag, maar kiest wel een origineel perspectief: dat van de neutrale buitenstaander. In dit geval David, een jongen die zich het lot van Jochem wel aantrekt, maar niet goed weet hoe hij iets tegen het pesten kan doen”.

Gelijk hebben of gelijk krijgen: van polemiek naar dialoog

Allerlei vormen van interactie

Een discussie, afkomstig van het Latijnse woord dat uiteenslaan betekent, is een vorm van bespreking, zoals een gesprek of andere vorm van communicatie, tussen twee of meer partijen over een bepaald onderwerp, waarbij de partijen elkaar van een bepaald standpunt proberen te overtuigen. Met behulp van argumenten proberen de partijen elkaar te overtuigen om uiteindelijk tot een conclusie te komen waar alle partijen het mee eens zijn. Een partij kan dus zijn mening veranderen tijdens een discussie, en tevreden zijn met een alternatieve (tussen)oplossing, mits hier argumenten voor zijn gegeven.
Een debat, afkomstig van het Franse woord dat neerslaan betekent, is een discussievorm waarbij het de bedoeling is een stelling te verdedigen of juist te bestrijden. Kenmerkende elementen van het debat zijn: de stelling, het bestaan van een voor- en tegenstander van die stelling, een vooraf vastgesteld spreekregime (waarin zaken als spreekvolgorde, spreektijden en dergelijke worden vastgelegd) en een derde, beoogd onafhankelijke partij die beslist wie het betreffende debat gewonnen heeft.
Een polemiek, afkomstig van het Griekse woord dat oorlog voeren betekent, is een openlijk gevoerde pennenstrijd, die zich vaak afspeelt tussen vakgenoten.

Het zijn allemaal woorden die slaan op een onvriendelijke manier om gelijk te krijgen. Mooier zou een vorm zijn waarin vriendschappelijkheid, respect en goedheid een rol zou kunnen spelen. Die vorm kan een dialoog zijn.

Wat te doen en wat te laten in een dialoog


Een dialoog is een gesprek tussen twee of meer personen.
In het kleine en weinig kostende boekje Het oog kan zichzelf niet zien met als ondertitel "dialoog, de kunst van het samen denken" leggen Els ten Hengel en Jan Bommerez uit wat een dialoog is, wanneer je hem toepast en welke spelregels je in acht dient te nemen. Ze laten je zien dat je de dialoog kunt gebruiken om het potentieel van mensen, groepen en organisaties te exploreren en te benutten.
De juiste omstandigheden volgens hen om een dialoog te scheppen zijn de volgende.

Ga in een kring zitten.
Stel je oordeel uit.
Spreek reacties op anderen niet meteen uit.
Luister vooral.
Wees op je gemak met stilte.
Spreek vanuit je hart.
Wees verantwoordelijk voor het proces.
Je voert een dialoog om te leren.
Voel je niet meer of minder dan een ander.
Verlang niet naar een specifieke uitkomst.
Heb geduld met het proces.


Een extraverte manier om stilte te promoten

De introverte Susan Cain heeft een boek geschreven over de introverte mens die naar rust verlangt. Op Ted.com legt ze op een extraverte manier uit wat haar ervaringen waren met groepsdruk op een zomerkamp. Ze wilde samen met haar vriendinnen gaan lezen, maar in werkelijkheid drukten de extraverte vriendinnen een stempel op de groep die het haar “onmogelijk” maakte om zich terug te trekken.
Zij pleit voor een balans tussen beide extremen, een soort ”androvert”.

Bij de beschrijving van haar boek “Stil. (bol.com)”.

Minstens een derde van de mensen die we kennen is introvert. Dat zijn diegenen die de voorkeur geven aan luisteren boven praten; die nieuwe dingen uitvinden en creëren maar liever niet hun eigen ideeën pitchen. Introverte mensen hebben het moeilijk in een concurrentiemaatschappij waarin extraversie als de norm beschouwd wordt. Stil behelst een vurig pleidooi vóór introversie, gebaseerd op grondig onderzoek en uit het leven gegrepen verhalen van echte mensen onder wie de auteur zelf. Susan Cain laat zien hoe introverten in onze maatschappij stelselmatig onderschat worden en toont haarscherp de voordelen aan van stil zijn in een wereld vol lawaai.

Aanbevolen artikelen

Sommige zaken vereisen balans om effectief te kunnen zijn

Concrete en abstracte voorbeelden van evenwicht Wij mensen blijven in balans door tegelijkertijd onze linker helft en rechter helft aan te s...

Ongrijpbare thema's


Veel bijdragen gaan over ongrijpbare begrippen als waarheid, vrijheid en liefde. Door te accepteren dat meerdere gezichtspunten mogelijk zijn, kan voorkomen worden dat er ver- en geoordeeld wordt.

Leeswijzer

Zoals er ook vele wegen naar Rome zijn, bied ik meer ingangen naar mijn artikelen. Er is een overzicht van titels, van steekwoorden en er is een zoekmachine. De artikelen op mijn blog zijn geschreven vanuit een samenhangend geheel
Klik hier voor het overzicht van de laatste titels met telkens een paar inleidende zinnen of alle artikelen compleet van recent tot ouder.
Het vinden van artikelen gaat het gemakkelijkst via de labels, steekwoorden en onderwerpen op de internetversie.

Profiel en privacy

auteurOp mijn persoonlijke website geef ik aan hoe ik de privacy van de bezoekers van mijn sites in acht neem, mede in het kader van de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming).

Op mijn website bertstoop.nl geef ik aan hoe ik in het leven sta en wat de gedachte is achter veel van mijn artikelen. Via die site is ook contact mogelijk en is een overzicht te zien van mijn andere blogs en websites.

Terug naar het begin