De inschatting van de waarheid is persoonlijk.

Denk zelf en durf te twijfelen
Posts tonen met het label balans. Alle posts tonen
Posts tonen met het label balans. Alle posts tonen

Inleiding tot de artikelen op dit blog

Niemand heeft de waarheid in pacht

Vaak (niet altijd) hebben twee mensen -die met elkaar van mening verschillen- allebei gelijk.

Het soms kan moeilijk zijn om te zien dat twee mensen tegelijk gelijk kunnen hebben. Een voorbeeld van een situatie waarin dit het geval kan zijn, is wanneer er verschillende perspectieven zijn op een bepaalde gebeurtenis. Bijvoorbeeld, als er een ongeluk gebeurt, kunnen getuigen verschillende verhalen vertellen over wat er is gebeurd, afhankelijk van hun gezichtspunt en perceptie. In zo’n situatie kan het moeilijk zijn om te bepalen wie er gelijk heeft, omdat beide verhalen waar kunnen zijn vanuit hun eigen perspectief.

Een ander voorbeeld is wanneer er verschillende manieren zijn om een probleem op te lossen. Bijvoorbeeld, als je een puzzel oplost, zijn er vaak meerdere manieren om de puzzel op te lossen. Elke oplossing kan geldig zijn en het is moeilijk om te zeggen welke oplossing de “juiste” is.

Ten slotte kan het ook voorkomen dat mensen verschillende waarden en overtuigingen hebben die hen ertoe brengen om dezelfde situatie anders te bekijken. Bijvoorbeeld, als twee mensen naar een kunstwerk kijken, kunnen ze verschillende meningen hebben over wat het kunstwerk betekent of hoe goed het is. Beide meningen kunnen geldig zijn vanuit hun eigen perspectief en het is moeilijk om te zeggen welke mening “juist” is.

Het is belangrijk om open te staan voor verschillende perspectieven en meningen en te erkennen dat er vaak meer dan één manier is om naar een situatie te kijken.

Wij mensen hebben de neiging om te projecteren en om bij de ander (h)erkenning en bevestiging te zoeken. We kunnen ook verbinding zoeken en verbinding maken vanuit de verwachting dat de ander iets heeft toe te voegen. Wie en-en denkt hoeft geen gelijk meer te halen en te krijgen. Een evenwicht wordt dan niet gezocht vanuit een angst om keuzes te maken, maar vanuit de kracht om te durven twijfelen over de juiste koers.

We zijn allemaal als de mensen uit de parabel van de blinden, die verslag doen van hun aftasten van een deel van de spreekwoordelijke "olifant in de kamer". We vormen een beperkt beeld van de werkelijkheid op basis van onze zintuiglijke waarnemingen en de projecties van onze verwachtingen. Dat is niet verkeerd, maar het kan wel leiden tot misvattingen.

En-en denken

Het is een illusie te menen dat de waarheid die wij ervaren ‘de waarheid’ is.
Op dit blog voorbeelden van situaties waarbij en-en denken en het gericht zijn op evenwicht en balans bevrijdend kan werken.

Voor een overzicht van de 40 artikelen op dit blog: de inhoud.
Zie ook de labels onder de Internetversie.

Sommige zaken vereisen balans om effectief te kunnen zijn

Concrete en abstracte voorbeelden van evenwicht

Wij mensen blijven in balans door tegelijkertijd onze linker helft en rechter helft aan te sturen. Er zijn heel veel voorbeelden van twee dingen tegelijk te doen en zo koers te houden. Maar wanneer we dit principe op abstracte onderwerpen toepassen dan vinden mensen dat lastig.
Bijvoorbeeld het begrip respect. Je zou respect kun zien als tegelijk iemands vrijheid in de gaten te houden als betrokken bij een ander zijn.
De voorbeelden hieronder illustreren hoe abstracte concepten zoals respect, ethiek, vrijheid, wederkerigheid en geluk een balans vereisen tussen verschillende aspecten om effectief te zijn.

Ethiek

Het balanceren van de behoeften en persoonlijke vrijheid van het individu en die van de gemeenschap.

Creativiteit

Het vinden van een balans tussen vrij denken en het respecteren van bestaande conventies en realiteitszin.

Leiderschap

Het combineren van assertiviteit en empathie in de omgang met anderen.

Geluk

Het streven naar persoonlijk geluk zonder anderen schade te berokkenen.

Integriteit

Het handhaven van persoonlijke principes terwijl men rekening houdt met de verwachtingen van anderen.

Communicatie

Het balanceren van assertiviteit bij het overwegen en geven van een reactie en luisteren om effectief te communiceren.

Innovatie

Het integreren van bestaande kennis en omzichtigheid bij het toetsen van de haalbaarheid van nieuwe ideeën om vooruitgang te boeken.

Samenwerking

Het vinden van een evenwicht tussen autonomie als individu en samenwerking bij het zoeken naar een gemeenschappelijk belang binnen een team.

Grenzen stellen

Het respecteren en aangeven van je eigen grenzen terwijl je open staat voor de behoeften van anderen om gehoord te worden en hun eigen gang te kunnen gaan.

Persoonlijke groei

Het streven naar zelfverbetering terwijl men tevreden is met wie men op dat moment is en is geworden.

Oefenen, oefenen, oefenen

Het bewust zijn van de effectiviteit van bovengenoemde inzichten moet als het ware elke dag opnieuw worden uitgevonden, ontdekt en getraind, net zolang totdat het vanzelf gaat en vrijwel ongemerkt zijn heilzame werk kan doen.
Met vallen en opstaan hebben we leren lopen en later konden we dansen. Of, voor dat liever doet: wandelen, fietsen, skiën en autorijden. Enzovoorts.
Kleine moeite, groot plezier.


Een gelukkig leven in evenwaardigheid en balans

Balans op alle niveaus

Ieder levend wezen zoekt voortdurend naar balans. In het begin van ons leven is die balans er nog niet, maar ontwikkelt zich langzaam. Een baby moet voldoende voeding krijgen om te groeien; een peuter wil rechtop kunnen lopen, met vallen en opstaan; kinderen zoeken uitdaging en ontspanning; pubers zoeken naar grenzen en zichzelf; volwassen naar liefdevolle relaties, zinvol werk etc..

Uit balans raken

We leven in een maatschappij waarin we voortdurend worden geprikkeld om het beste uit ons zelf te halen. Wie zichzelf daarin niet begrenst en voortdurend in competitie gaat, kan gemakkelijk een vals zelfbeeld ontwikkelen, namelijk superieur te zijn aan anderen. Een evenwaardige grondhouding is dan te veel gevraagd of heeft geen status en de persoon gaat voortdurend op zoek naar erkenning en bevestiging.

Voortdurend op zoek naar balans?

In de zoektocht naar een vervuld en gelukkig leven zijn evenwaardigheid en balans vaak kernbegrippen die de sleutel vormen tot een betekenisvolle levenswijze. Het idee van evenwaardigheid, zowel in de omgang met medemensen als met dieren, creëert een fundament voor wederkerigheid en verbondenheid. Balans, daarentegen, doordringt elk aspect van ons bestaan, van inspanning tot ontspanning.

Evenwaardigheid in leven en interactie

Een wezenlijk aspect van een gelukkig leven is het cultiveren van evenwaardigheid in al onze interacties. Of het nu gaat om menselijke relaties of de manier waarop we omgaan met andere levende wezens, evenwaardigheid vormt de basis voor wederkerigheid en harmonie. Het betekent het erkennen van het respecteren van hun rechten en het streven naar samenwerking in plaats van overheersing.
In een maatschappij waarin evenwaardigheid hoog in het vaandel staat, wordt een sfeer van onderling begrip en steun in ere gehouden. Dit streven naar gelijkheid bevordert niet alleen een gezonde sociale structuur, maar draagt ook bij aan een gevoel van voldoening en welzijn bij elk individu.

Balans als levensfilosofie

Een ander essentieel element voor een gelukkig leven is balans. Balans gaat niet alleen over het verdelen van je tijd tussen werk en vrije tijd, maar ook over het vinden van de juiste verhoudingen in al je inspanningen. Te veel of te weinig inzetten kan leiden tot disbalans en ontevredenheid.
Wei wu wei, een begrip uit het taoïsme, beschrijft de kunst van handelen door niet te handelen. Het impliceert niet inertie, maar eerder het moeiteloos en natuurlijk bewegen in harmonie met de omgeving. In het nastreven van balans, is het vinden van de juiste mate van inspanning cruciaal. Het betekent luisteren naar je lichaam, geest en omgeving en reageren op de behoeften van het moment.

Ruimte scheppen voor natuurlijk evenwicht

Wanneer we rekening houden met de belangen van dieren en van de natuur, dan richten we de samenleving en het landschap zo in, dat er plaats van leven is voor iedere diersoort die van nature thuishoort in onze samenleving. Dieren die niet bang zijn voor mensen en zelf voedsel kunnen vinden hoeven zich niet te verbergen voor mensen, maar zijn mensen niet tot last, vermits we ze met rust laten.

De samensmelting van evenwaardigheid en balans

Het samenvoegen van evenwaardigheid en balans creëert een krachtige synergie voor een bevredigend leven. Evenwaardigheid in relaties legt de basis voor wederkerigheid, terwijl balans de kwaliteit van inspanningen bepaalt. Door deze principes te omarmen, kunnen we streven naar een levenswijze die niet alleen onze persoonlijke tevredenheid vergroot, maar ook bijdraagt aan een meer evenwichtige en gelijkwaardige wereld.
In een wereld waarin evenwaardigheid en balans centraal staan, ontstaat een vruchtbare voedingsbodem voor persoonlijke groei, sociale cohesie en een duurzaam welzijn. Het pad naar een gelukkig leven onthult zich wanneer we leren te leven met respect voor allen en in harmonie met de ritmes van het bestaan.


Rustend in balans en zelftransformatie

In het tijdschrift InZicht voor Non-dualiteit en Zelfonderzoek heeft nummer 3 van 2021 als thema “Pijn en lijden”. In dat nummer een artikel van Joan Tollison met als titel “‘Het goede doen’ heeft geen specifieke vorm”.

We kunnen anderen niet dwingen om het leven hetzelfde te zien als wijzelf. Er is weinig consensus over het aanpakken van onrecht, het voorkomen van ongelukkige gevoelens of hoe het ‘goede moet worden gedaan’. Mensen hebben niet allemaal hetzelfde zelfinzicht en niemand kan daarnaast zichzelf ten diepste echt leren kennen. Hoe kun je het beste omgaan met deze onzekerheid en ongelijkheid wanneer je jezelf en andere mensen zaken ziet doen die jij schadelijk vindt. Mensen kennen vrijheid en kunnen een vrije wil worden toegeschreven, maar die vrijheid levert niet automatisch vrijheid van pijn en lijden, laat staan geluk of liefde op. Ook zelf maken wij fouten die we niet meer ongedaan kunnen maken, maar waar we wel van kunnen leren.

Joan citeert Susan Murphy, die schrijft in haar boek Upside-Down Zen het volgende.
“Het is een zeer wrede wereld; hemel en aarde zijn genadeloos …. Wat ons brengt bij het gegeven dat dit wonderbaarlijke leven ons dit leven ook ontneemt …. We moeten aanzien en verduren dat dingen voor onze ogen verscheurd worden … Hoe krijg je het voor elkaar om de zegening los te zien van de vervloeking? Hoe overstijg je het actiereactiepatroon waaraan we allemaal geketend lijken te zijn en hoe kun je een vervloekte situatie ombuigen naar een sterke eenvoudige zegening? … Alleen maar door precies midden in de chaos helemaal te rusten”.

Tollison. “Wij mensen hebben deze mogelijkheid – niet op commando of door onze eigen wil – om ons bewust te worden van de schade en de pijn die we veroorzaken, om berouw te hebben, te veranderen en te kiezen voor liefde. Dit is onderdeel  van onze menselijke natuur – om onszelf te transformeren. En dientengevolge hebben we politieke bewegingen en spirituele stromingen. Dit zijn ook natuurlijke bewegingen, net als het lichaam dat een infectie te lijf gaat of het ecosysteem dat zichzelf herstelt. Zowel politiek activisme als spiritualiteit heeft iets te maken met de alchemie van hoe we lijden omvormen tot liefde”.

Tot zover citaten uit het tijdschrift InZicht, dat te vinden is op https://inzicht.org.

Voor Joan Tollison is onvoorwaardelijke liefde onze Ware Aard. Door ons te concentreren op onvoorwaardelijke liefde en mededogen, kunnen we ons valse zelf transformeren en onze ware aard realiseren. Dit kan worden bereikt door meditatie, zelfreflectie, en het loslaten van oordelen en beperkende overtuigingen.
Kiezen voor liefde betekent niet dat we voortdurend in verbinding (willen) staan. Het betekent ook dat we uit liefde ons losmaken van anderen bij wie de verbinding verworden is tot een gevangenis.
We kunnen onszelf niet volledig kennen, maar wel onze zelftransformatie of zelftranscendentie bewust inzetten. Daarmee erkennen we dat we onderdeel zijn van een overstijgende eenheid; in het Taoïsme: het erkennen van niet-twee zijn met alle levende wezens. Uit praktische overweging maken we onderscheid, maar we beperken neigingen om te oordelen.
We kunnen onze energie richten op het vinden en ondersteunen van gemeenschappelijke belangen met zo veel mogelijk anderen, mens en dier. En vanuit de zelftransformatie kunnen we (rustend in balans tussen zelfzorg en zorg voor de ander) liefde onvoorwaardelijk en vrij laten stromen. We kunnen voor onszelf zorgen en weggeven wat we overhebben. 

Pierre Teilhard de Chardin (1881-1955): uiteindelijk zijn wij één, jij en ik; samen lijden wij, samen bestaan wij, en wij zullen elkaar voor immer herscheppen.

Voor Teilhard de Chardin was God niet alleen de Schepper van het universum, maar ook de energie die het universum voortstuwt en evolutie mogelijk maakt. Hij geloofde dat God aanwezig was in alles wat bestaat en dat evolutie niet alleen een fysiek, maar ook een spiritueel proces was.

Volgens Teilhard de Chardin betekent samenwerken met God dat we ons bewust worden van onze rol in het proces van evolutie en actief bijdragen aan de vooruitgang van de mensheid en het universum. Hij geloofde dat we dit kunnen doen door ons bewustzijn te vergroten en onze liefde en solidariteit met anderen te vergroten, zodat we samenwerken in een wereldwijde gemeenschap.

De menselijke neiging om te willen beheersen, alles onder controle te hebben en belemmerende overtuigingen staan een onbevangen genieten van de stroom van liefde in de weg. Macht willen verwerven en uit te oefenen (machtsstrijd) staat evenwaardigheid in de weg. De uitingsvormen van de wens naar macht en controle zijn bijvoorbeeld competitie, oordelen en overmatig analyseren en labelen.
Voor wie het geduld kan opbrengen om deze boodschap in al zijn aspecten tot zich door te laten dringen, beveel ik Alan Watts aan. Alan Watts (1915-1973) verstond de speelse kunst om een universele waarheid kort te verwoorden en, voor wie het wil, eindeloos daarover door te gaan.


Balans erkenning van jezelf en ander

Heling van jezelf en elkaar

Beschadigd zijn betekent niet meer heel zijn. Veel mensen zijn niet helemaal heel, vaak om niet zo dramatische redenen, maar toch is er een gat tussen wie ze zouden kunnen zijn en hoe zij zich laten zien aan de buitenwereld.
Wie je bent, is deels hoe je je toont en hoe de ander jou ziet. Maar er is ook een gedeelte dat niet wordt gedeeld of zelfs niet gekend is. Integriteit (heelheid) heeft te maken met de aansluiting of verbinding tussen dat verborgen deel en het deel dat de buitenwereld getoond wordt. Die mens die bereid is om zich volledig te laten zien, transparant is, is integer. Let wel, die bereidheid is geen verplichting, maar is een mogelijkheid en kan een keuze zijn.
De behoefte aan erkenning wordt niet definitief bevredigd door die buiten jezelf te zoeken. Je moet durf hebben om naar het onbekende deel van jezelf te kijken en de kloof, die nog zonder overbrugging is, te erkennen. Om nog beter te weten wat dat onbekende of ontbrekende deel is, moet je je ermee oefenen, zodat je ervaring opdoet.
Stel jezelf voortdurend de volgende vier vragen.
Fysiek, neem je de signalen van jouw lichaam serieus?
Emotioneel, laat je alle gevoelens toe, maar maak je ze niet te groot?
Rationeel, ben je eerlijk en volledig, laat je twijfel toe?
Spiritueel, laat je open dat er meer is dan wat je kunt weten via de vorige niveaus en laat je dat ook toe tot jouw bewustzijn?

Samengevat: ben je op alle vier terreinen in balans? Erkenning van jezelf en acceptatie van jouw schaduwkant maakt het gemakkelijker om de ander ook te erkennen en zo bij te dragen aan het helen van de ander.

Padwerk

Padwerk is een holistische visie op de mens die een verbinding vormt tussen psychologie en meditatie.
Padwerk maakt schadelijke en negatieve (karakter)trekken bewuster, waardoor je merkt hoe deze eigenschappen je leven moeilijker maken dan nodig is. Pas dan zul je echt gemotiveerd zijn om ze los te laten: het gedrag, de gedachten en de emoties die je geluk in de weg staan. Je zult profijt hebben van de Padwerk lezingen doordat je leert eerlijk te zijn over jezelf, meer is er niet nodig. Niets zal jou en je omgeving meer opleveren dan je eerlijkheid.

Het doel van spirituele ontwikkeling is om het lager zelf om te vormen in het hoger zelf. Het lager zelf bestaat uit tekortkomingen, zwaktes, onwetendheid en luiheid. Het lager zelf heeft er een hekel aan zichzelf te veranderen. Het heeft een sterke, eigengereide wil en wil zijn zin krijgen zonder daarvoor een redelijke prijs te betalen. Het lager zelf is trots, egoïstisch en ijdel.

Het masker ontwikkelt zich als je beseft dat het volgen van je lager zelf je in problemen brengt en je ongeliefd maakt.
Tot zover de site van Padwerk.

Voor het ontwikkelen vanuit een lager zelf naar een hoger zelf is onder meer het vrij stromen van liefde, eerlijkheid en lef nodig. Niemand weet goed wat de gevolgen zijn als je zwakheden accepteert en jouw kwetsbare kant laat zien aan anderen.
De afstand tussen lager en hoger zelf kan worden ervaren als een kloof. Het loslaten van de veilige positie achter een masker en de sprong in de kloof tussen jezelf afschermen en je jezelf tonen, wordt mooi gevisualiseerd door de Zen Tarot kaart (0 - The Fool).

"Moment to moment, and with every step, the Fool leaves the past behind. He carries nothing more than his purity, innocence and trust, symbolized by the white rose in his hand. The pattern on his waistcoat contains the colors of all four elements of the tarot, indicating that he is in harmony with all that surrounds him. His intuition is functioning at its peak. At this moment the Fool has the support of the universe to make this jump into the unknown. Adventures await him in the river of life".

Het is belangrijk om te onthouden dat de Tarot-kaarten geen magische oplossingen bieden voor je problemen, maar eerder een manier zijn om jezelf beter te leren kennen en je perspectief te verbreden.

Wanneer je het binnen jezelf zoekt en eventueel wel die verandering aanbrengt die je nodig hebt om trots op jezelf te zijn, dan raak je niet meer van je stuk als een ander je geen erkenning geeft. Je bent autonoom geworden.

Hoe kan het dat mensen niet vanzelf erkenning vinden?

De wet van behoud van behoefte aan erkenning.

Het is van alle tijden en generaties dat kinderen het gevaar lopen in hun psychologische ontwikkeling beschadigd te worden. Vroeger werd dit gevaar door sociale ongelijkheid (discriminatie, armoede) nog versterkt.
Of een kind beschadigd raakt is ook afhankelijk van toeval. Sommige combinaties van karaktertrekken van kinderen en ouders zijn stroever dan andere. Sommige ouders stapelen fout op fout tot de weerstand van het kind breekt.
De volwassenen die ontsnappen aan de potentiële schade in hun kindertijd zijn beter in staat om onvoorwaardelijk liefde te geven. Kinderen die geen onvoorwaardelijke liefde krijgen, zullen lang de behoefte houden aan erkenning.
Erkenning is geaccepteerd worden door jezelf of anderen. Erkenning heeft een dubbele laag: een laag is de juridische erkenning van een kind door de vader. In psychologische zin gaat het om de erkenning van een kind door de ouder.
Voor de babyboom generatie was erkenning niet vanzelfsprekend. Veel ouders met grote gezinnen, zelf psychologisch gehavend opgegroeid in een groot gezin, vonden het maar wat gemakkelijk om hun kinderen wat onzeker te houden door spaarzaam te zijn met erkenning. Ze waren bang om hun kinderen te verwennen om te voorkomen dat zij verwaand zouden worden. Zij stonden daarin niet alleen. Onderwijzers, geestelijken, werkgevers deden het ook. Zij hadden belang in een onzekere ondergeschikte.
Het risico was dat die kinderen later een partner zouden kiezen waarvan ze onbewust hoopten de gemiste erkenning alsnog te krijgen. Omdat partners zich niet van de onuitgesproken wens tot erkenning bewust waren, gaven ze die soms ook niet duidelijk. Gevolg is dan dat de partner een gevoel krijgt dat hij of zij het nooit goed doet. Een scheiding is het gevolg en met een nieuwe partner begint het spel van voren af aan.
De herkenning van de behoefte aan erkenning is cruciaal in het bevredigen van de behoefte daaraan.
Gemeenschappelijk door de eeuwen en over de generaties heen is gebrek aan aandacht. Had men het vroeger te druk door de grootte van het gezin, tegenwoordig is er weinig aandacht voor kinderen door werkdruk of een veelheid aan andere zaken die de aandacht van de ouders trekken.

Wat wel veranderd is, is dat de samenleving losser is geworden. Mensen zijn minder afhankelijk van partner of werkgever. Men wisselt makkelijker. Met dat gemak is ook het belang van erkenning via die band verminderd.
Een deel van de huidige generatie met kleine kinderen is doorgeschoten naar de andere kant. Zij zoeken erkenning bij hun kinderen. Het behoeft geen betoog dat dat geen goede zaak is.
Kinderen onder elkaar kunnen elkaar maken of breken. Zij kunnen de behoefte aan erkenning compenseren die ouderen niet voldeden. Zij kunnen ook door een harde afwijzing en ontkenning of door negeren de onzekerheid groter maken.
Kinderen die het geluk hebben de juiste boeken te lezen of tegenwoordig de juiste Internetsites te bezoeken, kunnen op die manier nog schade door gebrek aan erkenning of juiste aandacht beperken.
Sommige kinderen groeien op voor de BV ik zonder een gezonde balans in het omgaan met hun ego.
Grenzeloze generatie (bol.com).

De balans tussen geven en nemen als pad naar succes

Suzanne Weusten schrijft in haar boekbespreking in de Volkskrant het volgende.
Grants credo blinkt uit door eenvoud en focus. 'Wees behulpzaam', houdt Adam Grant zijn studenten, collega's en opdrachtgevers voor. Voor succes in je werk is meer nodig dan een combinatie van hard werken, talent en geluk. Succes is sterk afhankelijk van de manier waarop je met andere mensen omgaat. Hoe? Door te geven in plaats van te nemen, door te luisteren in plaats van te praten, door advies te vragen in plaats van jezelf te promoten, door dienstbaar en aardig te zijn. Nice guys finish first.

Een gevende stijl kan tot succes leiden, maar ook tot een beroerde positie. Wie altijd alles voor een ander over heeft, kan een voetveeg worden en opgebrand raken, maar ook een succesvolle werknemer. Gevers blijken bovendien nauwkeuriger en creatiever in hun besluiten dan nemers.

Aan de details zie je of een leider een nemer of een gever is, vertelt Adam Grant op YouTube.

Geven en nemen, de verborgen dynamiek van succes (bol.com).

Onwil tot evenwaardigheid leidt tot frictie

De emanciperende wereld zit vol met ongelijke en veranderende verhoudingen: ouder-kind, leraar-leerling, werkgever-werknemer, en de meeste relaties hebben ook die kenmerken. Naarmate de kinderen ouder worden en mensen willen groeien in (werk)relatie kan er een competitie ontstaan met de ander waar je tegenop keek.
Mensen met een competitieve inslag, die vinden dat zij meer of beter zijn dan een ander, komen vroeg of laat in conflict met hun omgeving. Een ouder die te laat zijn oorspronkelijk erkende macht omzet in gezag krijgt spanningen met zijn puber. Partners die zich tot elkaar aangetrokken voelden vanuit speelse ongelijkheid stoten elkaar weer af nadat ze langere tijd met elkaar hebben opgetrokken en de nieuwigheid eraf is.
Wie twee magneten met dezelfde polen tegen elkaar aanhoudt, merkt dat zij elkaar afstoten. Houdt je de tegengestelde polen tegen elkaar aan, dan trekken ze elkaar aan.
Mensen zijn geen magneten, hoewel er treffende overeenkomsten zijn. Wanneer beiden te dicht bij elkaar komen met de verkeerde polen dan wordt de spanning voelbaar en gaan beiden zoeken naar een balans waarin ze weer in rust zijn.
Wie merkt dat hij in de nabijheid van een ander afstoting ervaart, zou zich kunnen afvragen of er gemeenschappelijke kenmerken zijn die leiden tot spanning. Die gemeenschappelijkheid kan alleen al zitten in de perceptie dat de ander zich meer of belangrijker voelt. Soms heeft dat een natuurlijke achtergrond. Wie als broer of zuster ouder is dan andere gezinsleden zal lange tijd in de illusie leven dat hij of zij verder is in levenservaring. Als het goed is verdwijnt dat verschil vanzelf wanneer ieder volwassen wordt. Maar wanneer er pijnlijke ervaringen in de jeugd zijn opgelopen of iemand wil zijn positie behouden dan verdwijnt de spanning niet vanzelf.

Volwassen mensen worden geacht in balans te zijn en zich evenwaardig te gedragen tegenover anderen. Maar niet iedereen is zich bewust van die vereiste of wat dit betekent.
Evenwaardigheid is iets anders dan gelijkwaardigheid of gelijkheid. Collega’s worden geacht onderling te erkennen dat zij verschillende rollen vervullen in een organisatie. Zij weten dat alle rollen belangrijk zijn en niet zonder elkaar kunnen. Wanneer je als leidinggevende voortdurend de baas wilt spelen, mis je de elementaire competentie om je evenwaardig op te stellen en dat gaat ten koste van de werksfeer.
De wil tot evenwaardigheid is nog geen garantie voor de praktijk. Onder druk willen we nog wel eens terugvallen in primitievere gedragsvormen. Dat geldt bijvoorbeeld voor volwassen gezinsleden bij wegvallen van de ouders, maar ook in het bedrijfsleven bij tegenvallende resultaten. Een leidinggevende met evenwaardige houding luistert naar zijn werknemers en geeft richting.



Cristien Brinkgreve: Het verlangen naar gezag; over vrijheid, gelijkheid en de behoefte aan houvast.

Word je gepest? Praat erover!

Effectief pestgedrag tegengaan

Sociaal wetenschapper Linda Duits schrijft in de Volkskrant van 10 november over pesten.
Voor een effectieve bestrijding van pesten moeten we het perspectief van kinderen en jongeren zelf gebruiken.

Concreet betekent dit dat opvoeders - docenten, sportcoaches, makers van lespakketten - moeten gaan praten met pesters. Waarom vonden zij het pesten geoorloofd? Wat gebeurde er precies? Waarom was juist deze persoon het doelwit? Dit betekent ook dat er een veilige omgeving gecreëerd moet worden waarin pesters dit durven te vertellen, zonder dat ze worden weggezet als opperschurk. Het betekent ook dat ouders zich ervan bewust moeten zijn dat hun kind zowel pestkop, meeloper als slachtoffer kan zijn en zich moeten realiseren dat die rollen wisselen. En het is belangrijk dat de resultaten van lespakketten met behulp van pedagogen duidelijk meetbaar worden zodat duidelijk wordt wat werkt en wat niet. Pesten is ingewikkeld. Pestkoppen en gepeste jongeren zijn niet te reduceren tot moedwillige slechteriken en onschuldige slachtoffers. En pesten is al helemaal niet te stoppen door simpelweg te retweeten hoe afschuwelijk het is als iemand zelfmoord pleegt.
Tot zover Duits.

Ex-pester Hans Vullers uit Eindhoven stuurde een ingezonden brief aan de Volkskrant naar aanleiding van de zelfmoord van Tim Ribberink. Volgens de ouders van Tim was pesten de aanleiding voor Tim om uit het leven te stappen. Verslaggever Bert Molenaar twijfelt eraan dat dit de enige reden was en probeerde dit te onderzoeken en stuitte op een muur van stilzwijgen in de woonplaats van Tim. Uiteindelijk blijkt de afscheidsbrief van Tim niet in die vorm te bestaan.

Terug naar Vullers. Hij schrijft het volgende.
Het is een soort sociale survival of the fittest. Je kunt gewoon niet iedereen die er bestaat even leuk vinden en evenveel respect geven. Ik ben het ermee eens dat wat er gebeurd is niet kan, maar het is nou eenmaal zo.
Ik heb zelf ook (mee)gepest en dat was eigenlijk heel raar. Ineens was een jongen uit ons groepje van vier met wie we altijd samen naar de middelbare school fietsten het zwarte schaap. Dat duurde een tijdje en werd stilletjes aan steeds naarder, totdat hij het blijkbaar tegen zijn ouders had gezegd en we met de vier jongens en enkele ouders samen zijn gaan zitten om het te bespreken. Daarna is het even snel als het opkwam ook weer verdwenen.
Vooral door die ervaring en door de wijsheid die met de jaren komt, zou ik als advies aan iedereen die zich gepest voelt willen geven: bespreek het. Dat is de snelste manier om ervan af te komen. Als je de pesters ermee confronteert, kunnen ze wel ontkennen, maar weten ze dat je gelijk hebt. Maar het zal helaas nooit helemaal verdwijnen. Er zullen altijd sulletjes en makkelijke slachtoffers zijn.
Tot zover een deel van de ingezonden brief.

De ouders van Tim waren volledig verrast door de zelfmoord van Tim omdat hij zijn verdriet niet met zijn ouders besprak. De bekentenis van Vullers maakt duidelijk dat er soms maar weinig goede redenen zitten in het overgaan van de grenzen van anderen. Kinderen doen het omdat het kan en niet wordt tegengegaan. Het stellen van grenzen vereist moed om niet bang te zijn de sympathie van anderen te verliezen. De mogelijke winst is respect. En helaas is respect in onze samenleving een thema dat we slecht onder woorden kunnen brengen omdat het oefening vergt. Respect is het spanningsveld tussen betrokken zijn en afstand houden. En de spanningsboog van dat spanningsveld zou eigenlijk onze tweede natuur moeten zijn. Je mag best niet van een ander houden, maar dan hoef je niet naar de andere kant door te slaan door die ander te gaan pesten. Door erover te praten, al is het maar in je hoofd, wordt de balans hersteld. Dit geldt ook voor het zwijgen van de mensen uit de omgeving van Tim Ribberink.

Meelopers, slachtoffergedrag en sympathisanten


Pauline Kleijer bespreekt in de Volkskrant de jeugdfilm Spijt.
“Pesten blijft onverminderd actueel, hoewel je inmiddels een heel filmfestival zou kunnen organiseren rond het thema. Ook het Amerikaanse drama Disconnect, dat deze week in première gaat, en de recente Mexicaanse speelfilm Después de Lucía behandelen het onderwerp. Daarnaast zijn er genoeg oudere voorbeelden, zoals Bully (2001) en Klass (2007), plus talloze films die op zijn minst zijdelings over pesten gaan.

Al die pestfilms volgen min of meer hetzelfde stramien: na aanhoudende pesterijen, waarbij niemand ingrijpt, neemt het slachtoffer - of iemand in diens omgeving - een desastreuze beslissing. Ook tonen de films hoe eenzaam en gruwelijk het schoolbestaan kan zijn, vol te vermijden situaties en plekken. Kleedkamers zijn een nachtmerrie, schoolkamp is de hel.

Dat geldt ook voor Jochem, de te dikke puber uit Spijt (zie video) die elke dag door drie pestkoppen uit zijn klas wordt vernederd. Spijt, naar een jeugdboek van Carry Slee uit 1996, biedt geen vernieuwende inzichten in pestgedrag, maar kiest wel een origineel perspectief: dat van de neutrale buitenstaander. In dit geval David, een jongen die zich het lot van Jochem wel aantrekt, maar niet goed weet hoe hij iets tegen het pesten kan doen”.

Een extraverte manier om stilte te promoten

De introverte Susan Cain heeft een boek geschreven over de introverte mens die naar rust verlangt. Op Ted.com legt ze op een extraverte manier uit wat haar ervaringen waren met groepsdruk op een zomerkamp. Ze wilde samen met haar vriendinnen gaan lezen, maar in werkelijkheid drukten de extraverte vriendinnen een stempel op de groep die het haar “onmogelijk” maakte om zich terug te trekken.
Zij pleit voor een balans tussen beide extremen, een soort ”androvert”.

Bij de beschrijving van haar boek “Stil. (bol.com)”.

Minstens een derde van de mensen die we kennen is introvert. Dat zijn diegenen die de voorkeur geven aan luisteren boven praten; die nieuwe dingen uitvinden en creëren maar liever niet hun eigen ideeën pitchen. Introverte mensen hebben het moeilijk in een concurrentiemaatschappij waarin extraversie als de norm beschouwd wordt. Stil behelst een vurig pleidooi vóór introversie, gebaseerd op grondig onderzoek en uit het leven gegrepen verhalen van echte mensen onder wie de auteur zelf. Susan Cain laat zien hoe introverten in onze maatschappij stelselmatig onderschat worden en toont haarscherp de voordelen aan van stil zijn in een wereld vol lawaai.

Dansen in balans

Verbinden door taal of dans?

In Happinez nr 7 (2012) een interview met Lynne McTaggart.
McTaggart heeft een boek geschreven over 'Verbinding'. Ze roept op om je allereerst te verplaatsen in een ander en alzo te ontdekken dat er meer versies van de werkelijkheid zijn. Het gaat haar om de intentie om er voor anderen te willen zijn. Een beetje een valkuil van haar opvatting is dat je jouw schaduwkant negeert. Dan is de balans zoek.
In hetzelfde nummer een column van Tijn Touber, die wat meer balans brengt in het omgaan met positieve gedachten. Touber had al eens bij zijn spoedcursus 'Verlichting' geschreven:
“hoe meer liefde, compassie, wijsheid en stilte je verzamelt, hoe meer je in staat bent om haat, teleurstelling, afgunst, angst en vredeloosheid onder ogen te zien. Als er één ding is dat ik de afgelopen jaren heb geleerd, dan is het dat je niet naar het licht kunt als je je schaduw niet meeneemt – simpelweg omdat je nooit een heel mens zult zijn”.
In Happinez pleit hij voor een volgende stap in ontwikkeling: leven in de “tweeheid”, wat niet hetzelfde is als leven in de dualiteit. “Wie in tweeheid leeft, kan als een toeschouwer kijken naar de dualiteit zonder erin verstrikt te raken. Gedachten, emoties, ideeën en problemen worden gerelativeerd, waardoor je ze kunt omarmen en een plek kunt geven”.
Michel De Bodt schrijft "Nietzsche omschrijft mentale processen in termen van lichamelijke processen, en vice versa. Zo is de filosofie volgens hem een zelfbekentenis van het filosoferende lichaam, en het lichaam een groot verstand. Ook de taal heeft dus een lichamelijke oorsprong. Immanentie lijkt niet bereikt te kunnen worden door de taal doch wel door de dans. De taal en de dans verschillen van elkaar in die zin dat beiden een andere symbolische wereld representeren. De dans verschaft ons bewegingsbeelden, waardoor men het gevoel krijgt iets diepzinnigers te kunnen vatten dan met de taal, namelijk dat ons zelf participeert aan de dionysische wereld van het worden. De dans versterkt de menselijke band met het dionysische, met de aarde, omdat het in tegenstelling tot de taal, een participatieve activiteit is. LaMothe heeft erop gewezen dat de danser met de fysiologische aspecten van een betekenaar werkt, en niet met de gefixeerde semantische betekenis ervan, zoals men in de taal doet. Hierdoor zal de danser haar of zijn lichaam niet langer interpreteren als een ding, maar veeleer als een proces van het eigen worden. We kunnen dus concluderen dat de dans in een diepere relatie staat tot de grond van het leven dan de taal".
McTaggart: wordt je bewust van het veld waarin je leeft (bol.com).

Touber - spoedcursus verlichting (bol.com).

Wat bedoelde Dewey met de taal van de dans?

John Dewey had het over de taal van de dans in zijn boek "Art as Experience" uit 1934. Hij gebruikte deze term om te verwijzen naar het vermogen van dans om gevoelens en ideeën uit te drukken zonder dat daarbij woorden worden gebruikt. Volgens Dewey maakt de taal van de dans gebruik van het lichaam als instrument om betekenis over te brengen. In tegenstelling tot de verbale taal, die vaak wordt gebruikt om conceptuele ideeën uit te drukken, is de taal van de dans non-verbaal en kan het worden gebruikt om zowel emoties als ideeën uit te drukken.
Dewey zag dans als een kunstvorm die de menselijke ervaring weerspiegelt en uitdrukt. Hij geloofde dat dans een belangrijke rol kan spelen in het begrijpen van de menselijke ervaring en het vormen van menselijke gemeenschappen. Door middel van dans kunnen mensen zich verbinden met elkaar en met de wereld om hen heen op een manier die vaak moeilijk te bereiken is via woorden.

Macht en onmacht, wie betaalt en wie verdient?

Terugkijkend op 2011 zijn er veel nieuwsitems over machtswisseling en de economische crisis. Er werd in veel landen geprotesteerd tegen machtsmisbruik. In eigen land was er de kwestie van seksueel misbruik van kinderen door de R.K.-clerus in de jaren na de 2e Wereldoorlog. Er waren voorbeelden van onderdrukking van mensen door establishment, van vrouwen door mannen, van dieren door (religieuze) mensen, van kinderen door ouderen. Kortom, velen die machtig zijn, misbruikten hun macht om perverse doelen te bereiken.
De mens wil zich veilig voelen en vrij zijn. Macht en geld lijken daarvoor behulpzaam.
Macht is doel. Geld is middel. Vrijheid is uitgangspunt, middel en doel. Machtig zijn en veel geld verdienen lijkt de manier om vrijheid te realiseren.
De wereld beweegt in twee richtingen tegelijk. Er is de globalisering, waarbij bedrijven en organisaties zich grootschaliger en internationaler oriënteren om economisch te groeien. Als tegenbeweging gaan individuen zich lokaler organiseren om het leven op een menselijke maat beheersbaar te houden. De vrije markt lijkt wel lagere prijzen op te leveren, maar is dit wel op een eerlijke manier gebeurd?
Wanneer economische groei stagneert dan lopen veel mensen het risico dat zij hun schulden niet meer kunnen afbetalen. Veel mensen hebben op de pof gekocht, maar hun financiële situatie is door de economische crisis verzwakt. Zij komen in een neerwaartse spiraal.
De media spelen daarbij hun eigen rol: zij kunnen mensen en bewegingen maken en breken. De uitbraak van ziekten kan een hele sector ruïneren. Had de grootschalige groentesector uit hebzucht zichzelf door zich te richten op export te kwetsbaar gemaakt of is het domme pech? Waren de media niet te snel met paniekerige berichten?
Zijn bankiers te vertrouwen, zijn banken de steun van overheden en de belastingbetaler wel waard? Er wordt voor vele miljarden aan steun toegezegd om de economie te redden, maar een transparante analyse van het probleem dat de crisis veroorzaakte is nog niet gegeven. Moet de burger / kiezer dit pikken? Zijn er mensen die profiteren van de crisis en die anderen zand in de ogen strooien om te verhinderen dat hun fraude zichtbaar wordt?
Economen lijken de crisis zelf niet te kunnen doorgronden; experts spreken elkaar tegen of geven slechts de halve waarheid. Ze beweren dat het om vertrouwen gaat, maar wie is er nog te vertrouwen?
Politici lijden aan het zelfde euvel: zij lijken meer te gaan voor het eigen belang op korte termijn dan het algemeen belang op lange termijn.
Het is voor iedereen zaak om zelf na te denken en niet te vertrouwen op externe krachten. Die lijken te zijn verworden tot gewetenloze commerciële belangengroepen.
Het individu staat na de ontzuiling opnieuw voor de keuze met wie zich te verbinden in nieuwe structuren. Ten opzichte van het verleden is veranderd dat er niet meer één waarheid bestaat, maar dat meerdere waarheden naast elkaar bestaan. Wie niet en-en kan denken en zich houdt aan evenwaardigheid, die wordt vroeg of laat doelwit van spot of verzet. Terecht.
Het gaat erom tegenstellingen te overstijgen en om een positief doel te schetsen op weg naar evenwicht en balans. Zo kan de crisis worden omgezet in een kans. Maar aansprekende leiders zijn nog niet opgestaan. Mogelijk zijn die uit de tijd.

Gevoel in harmonie met de rede maakt denken mogelijk

Antonio Damasio is een vooraanstaand Amerikaans hoogleraar neurologie. In zijn boek De vergissing van Descartes stelt Damasio dat emoties een noodzakelijke voorwaarde vormen om te kunnen denken. Zonder emoties is het onmogelijk rationeel te zijn.
Het was René Descartes (een Frans wiskundige en filosoof, levend van 1596-1650) die stelde dat lichaam en geest van elkaar gescheiden zijn en met elkaar in de pijnappelklier verbonden zijn. Dat geldt volgens Descartes alleen voor de mens en niet voor het dier. Die gedachte pakte desastreus uit voor dieren, die geen geest, maar nog erger: geen gevoel zouden hebben en alleen instinct- en reflexmatige reacties zouden laten zien. Daarmee heeft hij voor eeuwen de compassie van mensen met dieren op onethische afstand gezet.
Ook bij mensen zette de visie van Descartes (ik denk dus ik ben) de rede in een veel te dominante positie ten opzichte van gevoelens en emoties. Er is als het ware lange tijd geen gezonde balans meer geweest in die twee in het bepalen van de juiste keuzes.
Met het boek Ik voel dus ik ben stelt Damasio dat gevoelens de mens kunnen helpen om bij moeilijke beslissingen de 'knoop door te hakken'. Emoties zetten het lichaam op scherp en spelen een rol in het voorbereiden en uitvoeren van vlucht- of vechtreacties. Gevoel is daarbij als het ware de uitkijkpost van het lichaam.
Volgens Damasio maakte Descartes nog een tweede vergissing. Descartes ging ervan uit dat alle mentale activiteiten bewust verlopen en ontkende het bestaan van onbewuste processen. In de praktijk van alledag blijken bewuste processen echter een bijzonder kleine rol te spelen, vrijwel alle (volgens hersenwetenschappers 90-95%) beslissingen worden onbewust genomen.

invloed

Consultant besluitvormingsprocessen Huub Liefhebber: "intuïtieve beslissingen kunnen buitengewoon snel en accuraat zijn en lijken sterk afhankelijk van het ervaring- en kennisniveau van de beslisser. Schakers zijn een goed voorbeeld van intuïtieve beslissers. Het grote onderscheid tussen topschakers en amateurschakers ligt niet zozeer in hun vermogen om stellingen diep door te kunnen rekenen, maar veel meer met hun vermogen om in één oogopslag een stelling te kunnen evalueren. Deze stelling wordt vergeleken met de database van vele duizenden stellingen die een topschaker uit zijn hoofd kent. Al deze stellingen zijn gekoppeld aan een gevoel. Uiteindelijk wordt gekozen voor de zet die het beste gevoel oproept. Voor het effectief nemen van intuïtieve beslissingen blijken veel praktijkervaring en het volgen van trainingen om die te kunnen oefenen, noodzakelijk".

In een derde boek van Damasio Het gelijk van Spinoza onderschrijft hij de visie van Spinoza die een groot vertrouwen had in het redelijke van de mens, juist door gevoelens te benadrukken. Met zijn boeken probeert Damasio de balans en de harmonie tussen gevoel en verstand weer te herstellen.

Boeken van Antonio Damasio op bol.com.

Respect voel je aan en moet je leren

Balanceren tussen twee polen

12 november is de dag van respect.
Wie op Internet gaat kijken, vindt weinig wat duidelijk maakt wat de gedachte achter respect is. Dat is jammer, want het begrip respect hoeft niet zo lastig te zijn. Je gaat het pas zien als je het door hebt, zou Johan Cruijff zeggen.

Het begrip respect kan lastig zijn omdat je twee dingen tegelijk moet afwegen. Je moet de balans -van sociaal en liberaal zijn- zien en tegelijkertijd in stand houden. Kom je te dichtbij, bijvoorbeeld vanuit betrokkenheid dan geef je ander te weinig ruimte. Geef je de andere alle ruimte, dan neigt dat naar onverschilligheid of lafheid.
Het balanceren tussen de juiste afstand en betrokkenheid is respect. Het is als elastiek: het verbindt en er zit enige rek in. In tijden van virusinfecties: wat is de juiste afstand om op een gezonde manier met elkaar om te gaan?

Bert Stoop
linkeroog







 Kom je te dichtbij dan mis je het overzicht. Houdt je de juiste afstand aan dan zie je met wie je te maken hebt (de schrijver van dit blog).


Respect houdt altijd een zekere moeite doen in. Je hebt vanuit eigen belang de neiging om te handelen, maar om een of andere sociale reden houdt je jezelf in. Bijvoorbeeld, wanneer een bejaarde de weg oversteekt, probeer je niet rakelings te passeren. Je weet dat je daarmee die bejaarde bang maakt, omdat deze niet snel weg kan komen, wanneer hij/zij zich in gevaar voelt. Het je verplaatsen in de bejaarde is een vorm van betrokkenheid.

Hoe toon je respect?

Om respect het beste over te brengen, zijn er een paar dingen waar je rekening mee kunt houden.

  1. Luister actief naar wat de ander te zeggen heeft en toon oprechte interesse. Stel vragen om verduidelijking en probeer de boodschap van de ander te begrijpen.
  2. Probeer je in te leven in de gevoelens en gedachten van de ander en toon begrip voor zijn of haar perspectief. Dit kan helpen om een gevoel van verbondenheid te creëren en het respect tussen beide partijen te vergroten.
  3. Zorg ervoor dat je duidelijk en respectvol communiceert. Vermijd beledigende of denigrerende opmerkingen en probeer geen onnodige kwetsende taal te gebruiken.
  4. Respecteer de grenzen van de ander en vermijd het overschrijden van persoonlijke grenzen. Dit kan helpen om vertrouwen en respect te behouden in de relatie.
  5.  Laat in je gedrag zien dat je de ander respecteert en waardeert als persoon.

Door deze principes toe te passen in je communicatie en relaties, kun je respect op een effectieve manier overbrengen en behouden.

Hoe breng je respect over aan anderen?

Kinderen respect aanleren gaat het gemakkelijkst door hun gedragsregels aan te leren die simpel zijn en helpt een gevoel te krijgen bij het concept respect, zonder een theoretische verhandeling te houden.
Hoewel kinderen goed kunnen multitasken vinden ze het moeilijk om twee waarheden tegelijk te zien. Het is voor kinderen óf zwart óf wit en niet zwart-wit, maar "in de kleur van je hart", zoals Frank Boeijen zingt. En daarmee drukt hij uit dat woorden soms te kort schieten.

Beleefdheid is aangeleerd gedrag waarin je laat zien dat je rekening houdt met een ander.
Beleefdheid ligt heel dicht tegen respect aan. Daarom is het goed om kinderen beleefdheid aan te leren. Dat helpt hun gevoel voor wat respect is te ontwikkelen. Het kind leert dat je je houdt aan simpele gedragsregels: eerst toestemming vragen aan een volwassene voordat je iets te eten pakt en vervolgens dank-u-wel zeggen.

Politieagenten krijgen vaak te maken met gebrek aan respect door het publiek. Een agent heeft een onpopulaire functie om te begrenzen. Je hoort de agent als mens beleefd te bejegenen, omdat je daarmee jezelf en de agent de vrijheid geeft om zijn sociale functie uit te oefenen.

Een deel van wat respect is, voelen we van nature aan. Vooral wanneer we iets heel graag van een ander verlangen, wordt deze voorbewuste kennis opgeroepen. Bijvoorbeeld, wanneer een man verliefd is op een vrouw, is hij heel betrokken op haar. Wanneer hij dat heel gepassioneerd kenbaar maakt, maar tegelijk haar het gevoel geeft dat zij door toe te geven haar vrijheid of autonomie kwijt raakt, dan zal hij haar nooit kunnen verleiden. Ook in die vorm zal hij niet haar vertrouwen winnen omdat hij geen respect toont.

Wanneer je goed kijkt naar het wezen van respect, dan leer je zien dat het inschatten van de balans van het sociale en het liberale constant gevraagd wordt. En wanneer je je bewust wordt van wat je telkens hebt laten meewegen en ziet dat je telkens het sociale en het liberale tegelijk hebt meegewogen, dan gaat de inschatting steeds sneller en opvallend ongemerkt. En dan is respect vanzelfsprekend.

Vrij naar Esther Perel, vertaald naar duurzaam passionele relaties.
Twee mensen die respectvol met elkaar omgaan ervaren zowel verbinding als vrijheid. Het gaat hier om een paradox die je moet managen. De een heeft meer behoefte aan verbinding, de ander meer aan vrijheid. Maar de vrijheid, het los zijn van de ander is een essentiële voorwaarde voor de wens om betrokken te zijn. Dit is de dialectiek.

Wanneer gaat grenzen verleggen over in balans zoeken?

Opgroeiende kinderen zijn voortdurend bezig hun grenzen te verleggen, al was het alleen maar in de lengte. Zij leren snel en kunnen van alles tegelijk. Wanneer hun ouders hun kroost een gebalanceerde omgeving bieden, kan de jeugd het grenzen verleggen veilig onderzoeken. Wie volwassen wordt en het huis verlaat, gaat in de maatschappij nog enige jaren door met grenzen verleggen. Op een gegeven moment is het verstandig om de neiging om grenzen op te zoeken te verleggen naar het zoeken naar balans. Het kost op een gegeven moment teveel om alsmaar de grens te verleggen en leven in balans spaart tijd, energie en aandacht om op een andere manier te leren. Maar op welke leeftijd is dat het beste?
Kinderen die zich al jong vroegwijs voordoen en bejaarden die koste wat het kost jeugdig willen lijken, worden glimlachend maar meewarrig aangekeken. De waarheid over wat wijs is ligt ergens in het midden en de omslag doe je ook niet van de ene dag op de andere.
Een peuter dat zijn eerste stapjes doet, leert al balancerend vooruit te komen. De bejaarde die twijfelt aan zijn evenwicht en gezichtsvermogen neemt zijn toevlucht tot een rollator. Het zoeken van balans wordt dus vroeg geleerd en het je steeds kwetsbaarder tonen bij het ouder worden is ook een vorm van grens verleggen.

Een belangrijke factor in het omgaan met grenzen is ‘decorum’, 'welvoeglijkheid' en 'fatsoen', oftewel 'het zich in bepaalde omstandigheden passend weten te gedragen'. Jongeren leren hun grenzen door schade en schande kennen en ouderen laten hun beperkingen gelaten over zich heen komen.
Een andere aspect is het optimaal benutten van talent. Wanneer je jong bent, benut je jouw talenten optimaal, wanneer je tot het uiterste gaat. Wanneer je ouder bent, benut je jouw talenten optimaal als je een win-win-situatie creëert, voorzichtig bent en weet te geven en weet te nemen.

In onze maatschappij is er geen consensus over het optimale moment om te stoppen met het grenzen verleggen. Het is cool om jong en krachtig te lijken en daarbij hoort grenzen verleggen. Wie zich inhoudt, schept ruimte voor een ander die vervolgens door de ander meteen wordt ingenomen, zo lijkt het. Dan kun je beter die ruimte voor jezelf houden.
Dat is jammer, want zo lijkt "in balans zijn" minder sexy. Wat rest is moed en wijsheid.

Geef me de kracht om te veranderen wat niet te accepteren is.
Geef me de moed om te accepteren wat niet te veranderen is.
Geef me de wijsheid om het verschil hier tussen te zien.

Aanbevolen artikelen

Sommige zaken vereisen balans om effectief te kunnen zijn

Concrete en abstracte voorbeelden van evenwicht Wij mensen blijven in balans door tegelijkertijd onze linker helft en rechter helft aan te s...

Ongrijpbare thema's


Veel bijdragen gaan over ongrijpbare begrippen als waarheid, vrijheid en liefde. Door te accepteren dat meerdere gezichtspunten mogelijk zijn, kan voorkomen worden dat er ver- en geoordeeld wordt.

Leeswijzer

Zoals er ook vele wegen naar Rome zijn, bied ik meer ingangen naar mijn artikelen. Er is een overzicht van titels, van steekwoorden en er is een zoekmachine. De artikelen op mijn blog zijn geschreven vanuit een samenhangend geheel
Klik hier voor het overzicht van de laatste titels met telkens een paar inleidende zinnen of alle artikelen compleet van recent tot ouder.
Het vinden van artikelen gaat het gemakkelijkst via de labels, steekwoorden en onderwerpen op de internetversie.

Profiel en privacy

auteurOp mijn persoonlijke website geef ik aan hoe ik de privacy van de bezoekers van mijn sites in acht neem, mede in het kader van de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming).

Op mijn website bertstoop.nl geef ik aan hoe ik in het leven sta en wat de gedachte is achter veel van mijn artikelen. Via die site is ook contact mogelijk en is een overzicht te zien van mijn andere blogs en websites.

Terug naar het begin