In het tijdschrift InZicht voor Non-dualiteit en Zelfonderzoek heeft nummer 3 van 2021 als thema “Pijn en lijden”. In dat nummer een artikel van Joan Tollison met als titel “‘Het goede doen’ heeft geen specifieke vorm”.
We kunnen anderen niet dwingen om het leven hetzelfde te zien als wijzelf. Er is weinig consensus over het aanpakken van onrecht, het voorkomen van ongelukkige gevoelens of hoe het ‘goede moet worden gedaan’. Mensen hebben niet allemaal hetzelfde zelfinzicht en niemand kan daarnaast zichzelf ten diepste echt leren kennen. Hoe kun je het beste omgaan met deze onzekerheid en ongelijkheid wanneer je jezelf en andere mensen zaken ziet doen die jij schadelijk vindt. Mensen kennen vrijheid en kunnen een vrije wil worden toegeschreven, maar die vrijheid levert niet automatisch vrijheid van pijn en lijden, laat staan geluk of liefde op. Ook zelf maken wij fouten die we niet meer ongedaan kunnen maken, maar waar we wel van kunnen leren.
Joan citeert Susan Murphy, die schrijft in haar boek Upside-Down Zen het volgende.
“Het is een zeer wrede wereld; hemel en aarde zijn genadeloos …. Wat ons brengt bij het gegeven dat dit wonderbaarlijke leven ons dit leven ook ontneemt …. We moeten aanzien en verduren dat dingen voor onze ogen verscheurd worden … Hoe krijg je het voor elkaar om de zegening los te zien van de vervloeking? Hoe overstijg je het actiereactiepatroon waaraan we allemaal geketend lijken te zijn en hoe kun je een vervloekte situatie ombuigen naar een sterke eenvoudige zegening? … Alleen maar door precies midden in de chaos helemaal te rusten”.
Tollison. “Wij mensen hebben deze mogelijkheid – niet op commando of door onze eigen wil – om ons bewust te worden van de schade en de pijn die we veroorzaken, om berouw te hebben, te veranderen en te kiezen voor liefde. Dit is onderdeel van onze menselijke natuur – om onszelf te transformeren. En dientengevolge hebben we politieke bewegingen en spirituele stromingen. Dit zijn ook natuurlijke bewegingen, net als het lichaam dat een infectie te lijf gaat of het ecosysteem dat zichzelf herstelt. Zowel politiek activisme als spiritualiteit heeft iets te maken met de alchemie van hoe we lijden omvormen tot liefde”.
Tot zover citaten uit het tijdschrift InZicht, dat te vinden is op https://inzicht.org.
Voor Joan Tollison is onvoorwaardelijke liefde onze Ware Aard. Door ons te concentreren op onvoorwaardelijke liefde en mededogen, kunnen we ons valse zelf transformeren en onze ware aard realiseren. Dit kan worden bereikt door meditatie, zelfreflectie, en het loslaten van oordelen en beperkende overtuigingen.
Kiezen voor liefde betekent niet dat we voortdurend in verbinding (willen) staan. Het betekent ook dat we uit liefde ons losmaken van anderen bij wie de verbinding verworden is tot een gevangenis.
We kunnen onszelf niet volledig kennen, maar wel onze zelftransformatie of zelftranscendentie bewust inzetten. Daarmee erkennen we dat we onderdeel zijn van een overstijgende eenheid; in het Taoïsme: het erkennen van niet-twee zijn met alle levende wezens. Uit praktische overweging maken we onderscheid, maar we beperken neigingen om te oordelen.
We kunnen onze energie richten op het vinden en ondersteunen van gemeenschappelijke belangen met zo veel mogelijk anderen, mens en dier. En vanuit de zelftransformatie kunnen we (rustend in balans tussen zelfzorg en zorg voor de ander) liefde onvoorwaardelijk en vrij laten stromen. We kunnen voor onszelf zorgen en weggeven wat we overhebben.
Pierre Teilhard de Chardin (1881-1955): uiteindelijk zijn wij één, jij en ik; samen lijden wij, samen bestaan wij, en wij zullen elkaar voor immer herscheppen.
Voor Teilhard de Chardin was God niet alleen de Schepper van het universum, maar ook de energie die het universum voortstuwt en evolutie mogelijk maakt. Hij geloofde dat God aanwezig was in alles wat bestaat en dat evolutie niet alleen een fysiek, maar ook een spiritueel proces was.
Volgens Teilhard de Chardin betekent samenwerken met God dat we ons bewust worden van onze rol in het proces van evolutie en actief bijdragen aan de vooruitgang van de mensheid en het universum. Hij geloofde dat we dit kunnen doen door ons bewustzijn te vergroten en onze liefde en solidariteit met anderen te vergroten, zodat we samenwerken in een wereldwijde gemeenschap.
Voor wie het geduld kan opbrengen om deze boodschap in al zijn aspecten tot zich door te laten dringen, beveel ik Alan Watts aan. Alan Watts (1915-1973) verstond de speelse kunst om een universele waarheid kort te verwoorden en, voor wie het wil, eindeloos daarover door te gaan.