Opgroeiende kinderen zijn voortdurend bezig hun grenzen te verleggen, al was het alleen maar in de lengte. Zij leren snel en kunnen van alles tegelijk. Wanneer hun ouders hun kroost een gebalanceerde omgeving bieden, kan de jeugd het grenzen verleggen veilig onderzoeken. Wie volwassen wordt en het huis verlaat, gaat in de maatschappij nog enige jaren door met grenzen verleggen. Op een gegeven moment is het verstandig om de neiging om grenzen op te zoeken te verleggen naar het zoeken naar balans. Het kost op een gegeven moment teveel om alsmaar de grens te verleggen en leven in balans spaart tijd, energie en aandacht om op een andere manier te leren. Maar op welke leeftijd is dat het beste?
Kinderen die zich al jong vroegwijs voordoen en bejaarden die koste wat het kost jeugdig willen lijken, worden glimlachend maar meewarrig aangekeken. De waarheid over wat wijs is ligt ergens in het midden en de omslag doe je ook niet van de ene dag op de andere.
Een peuter dat zijn eerste stapjes doet, leert al balancerend vooruit te komen. De bejaarde die twijfelt aan zijn evenwicht en gezichtsvermogen neemt zijn toevlucht tot een rollator. Het zoeken van balans wordt dus vroeg geleerd en het je steeds kwetsbaarder tonen bij het ouder worden is ook een vorm van grens verleggen.
Een belangrijke factor in het omgaan met grenzen is ‘decorum’, 'welvoeglijkheid' en 'fatsoen', oftewel 'het zich in bepaalde omstandigheden passend weten te gedragen'. Jongeren leren hun grenzen door schade en schande kennen en ouderen laten hun beperkingen gelaten over zich heen komen.
Een andere aspect is het optimaal benutten van talent. Wanneer je jong bent, benut je jouw talenten optimaal, wanneer je tot het uiterste gaat. Wanneer je ouder bent, benut je jouw talenten optimaal als je een win-win-situatie creëert, voorzichtig bent en weet te geven en weet te nemen.
In onze maatschappij is er geen consensus over het optimale moment om te stoppen met het grenzen verleggen. Het is cool om jong en krachtig te lijken en daarbij hoort grenzen verleggen. Wie zich inhoudt, schept ruimte voor een ander die vervolgens door de ander meteen wordt ingenomen, zo lijkt het. Dan kun je beter die ruimte voor jezelf houden.
Dat is jammer, want zo lijkt "in balans zijn" minder sexy. Wat rest is moed en wijsheid.
Geef me de kracht om te veranderen wat niet te accepteren is.
Geef me de moed om te accepteren wat niet te veranderen is.
Geef me de wijsheid om het verschil hier tussen te zien.